SORU: Ülgen nedir?
CEVAP: Altay Türklerinin kam alkış ve ilahilerinde Ülgen, en büyük yaratıcı tanrı olarak yer alır. Ülgen sözcüğü ulu veya büyük, yüce anlamındadır. Şor, Teleüt ve Güney Altay Türklerinin kam alkışlarında ise, Ülgen’e, Kuday (kut+ay) denildiği de görülür. Kayrakan da yine en büyük tanrı anlamında kullanılan bir sıfattır, Erlik’e de verilir. Kam alkışlarında görülen Kızagan ve Mergen, Ülgen’nin yardımcısı olan iyi ruhlardır. Altay Türkleri arasında 19. yüzyılda halkbilimsel derlemeler yapan Anohin’in tespitlerine göre Ülgen, ay ve güneşin arkasında, yıldızların üstünde yaşar ve iyilik yapmayı sever bir tanrıdır. Kamlama ayini yaparak Ülgen’e ulaşmak isteyen bir kamın yedi veya dokuz engeli/katı aşması gerekir. Altaylıların şamanist inanışlarına göre bir kam ancak beşinci katta bulunan Altın Kazıka kadar gidebilir. Altay Türklerine göre, Ülgen ezeli ve ebedidir.
