CEVAP:

UÇÖ Anayasası ve UÇK Yönetmeliği, sözleşme ve tavsiyelerin ortadan kaldırılmasına ilişkin bir düzenleme yapmamıştır. Bu alandaki boşluk, 1997’de Anayasa’ya yeni bir fıkra eklenerek giderildi. Buna göre sözleşme, eğer amacını yitirmiş görünüyorsa ya da Örgüt’ün hedeflerinin yerine getirilmesine artık yararlı bir katkıda bulunmuyorsa ortadan kaldırılabilir. UÇK, Yönetim Konseyi’nin önerisi üzerine, toplantıda bulunan delegelerin 2/3’ünün çoğunluğu ile bu türden işlevsiz kalmış bir sözleşmeyi kaldırabilecektir. Kaldırma yöntemi yürürlüğe giren sözleşmelere, geri çekme yöntemi ise yürürlüğe girmeyen sözleşmeler ile tavsiyelere uygulanır.
Anayasa değişikliğinin ardından, bu yeni uygulama başladı ve 2000’de beş sözleşme geri çekildi. Bunlar, 1939 öncesinde kabul edilen ve 2000’de yürürlüğe girmeyen sözleşmelerdi. 2002’de de, 20 tavsiye geri çekildi. Uzmanlar Komisyonu’nun 2018 raporuna göre, sonuç olarak, 4 sözleşme kaldırıldı ve 7 sözleşme geri çekildi.
Geri çekilen toplam tavsiye sayısı ise 39’dur. 8 sözleşme de, yürürlükte değildir. Bu sözleşmeler, tümünün yada bir bölümünün gözden geçirilmiş ve yeni metinlerinin yürürlüğe girmiş olması nedeniyle, artık onaya da açık değildir (BIT, 2018: v-x). Yönetim Konseyi, temel insan haklarına ilişkin 8 sözleşme ile “iyi yönetişim sözleşmeleri” olarak nitelenen 4 sözleşmenin gözden geçirme dışında tutulmasına karar verdi.