SORU: Ünlüler kaç gruba ayrılır?
CEVAP: Ünlüler dört grupta toplanabilir. Dilin ön tarafının kabararak ön damakla arasındaki açıklığı daraltması sonucu oluşan ünlülere ön damak ünlüsü veya ön ünlü denir. Bunlar; e,i,ö,ü ünlüleridir. Dilin arka tarafının kabararak, yumuşak damakla arasındaki mesafeyi daraltması sonucu oluşan ünlülere art damak ünlüsü veya art ünlü denir. Bunlar a,ı,o,u ünlüleridir. İkinci önemli ayırıcı özellik dudakların durumudur. Dudaklar düz durumdayken çıkarılan ünlülere düz ünlüler denir: a-e-ı-i düz ünlülerdir. Eğer dudaklarda bir yuvarlaklaşma olursa bu durumda yuvarlak ünlüler oluşur: o-u-ö-ü ünlüleri yuvarlak ünlülerdir. Ağız boşluğundaki açıklık-kapalılık, dilin ağız içinde yayvan olarak bulunması veya kabararak hava yolunu daraltmasıyla ilgilidir. Geniş ünlülerde dil her seferinde, dar karşılığına göre ağız içinde daha yayvan biçimde bulunur. Darlık, genişlik durumuna göre; a-e-o-ö ünlüleri geniş, ı-i-u-ü ünlüleri dar ünlülerdir. Sınıflandırmada dördüncü ölçüt süredir. İlke olarak ünlüler, çıkarılmaları sırasında ses aygıtında herhangi bir kapanmayla karşılaşmadıkları için nefesin yettiği kadar söylenebilirler.
