ORHON TÜRKÇESİ Dersi TÜRK DİLİNE GİRİŞ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Ural-Altay dilleri ile ilgili ilk çalışma hakkında bilgi veriniz?


CEVAP: Bu alanda ilk çalışan kişi olarak İsveçli subay Philipp Johann Tabbert von Strahlenberg (1676-1747) gösterilir. Batı Sibirya’ya, Tobolsk şehrine sürgün edilen Strahlenberg, sürgünde bulunduğu on yıldan fazla süre boyunca Sibirya halkları ile ilgili çalışmıştır. Özellikle Sibirya ve Orta Asya haritası ile dikkatleri çekmiştir. Strahlenberg, Daniel Gottlieb Messerschmidt’in yanına yardımcı olarak verildikten sonra, Sibirya’da toplamış olduğu bilgi ve gözlemlerle ülkesine dönünce kısa adı Türkiye Türkçesine Asya ve Avrupa’nın Kuzey ve Doğu Kısımları olarak çevrilen bir kitap yayımlar (Das Nord und Östliche Theil von Europa und Asia, Stockholm 1730). Strahlenberg’in eserinin 13. bölümünde Türklerden kalan mezar taşları ve yazıtlardan söz edilmekle birlikte bunların çizim ve gravürlerine de yer verilmiş olması eseri, Türkoloji açısından önemli kılan bir özelliktir. Bu yazıtlar, bugün bilim çevresinde Yenisey yazıtları olarak tanınır. Yenisey yazıtları hakkında ilk bilgileri vermesi bakımından Strahlenberg ve eseri önemlidir. Eserde, Türk dilleri arasında Yakutça ve Çuvaşçadan söz edilmiş olması da eseri önemli kılan bir başka noktadır.