CEVAP:

Göktürk Kaganlığı’nı yıkarak 745’te Ötüken’de kaganlık kuran Uygurlar, Çin kaynaklarından öğrendiğimiz kadarıyla 9 urug’tan meydana geliyorlardı: 1. Yuelege (Yaglagar/ Yaglagır- kagan uruğu (yagıla+gır=düşman ile savaşmak?) 2. Huduoge (Uturgar- ut: “kazanmak”+r+gar?) 3. Hu (Kürebir veya Küremür- küre-: “korunmak”+bir?) 4. Mogexiqi (Bagasıgır?) 5. Awudi (Ebirçek veya Abırçak?) 6. Huwusuo 7. Yuewuge (Yagmur-gar?) 8. Xiyewu (Ayavire/Ayabire=Ayamur, Aymur, Eymür?). Bu uruglardan kurulu Uygur boyunun idâresindeki Dokuz Oğuz birliğinin boyları şunlardı: 1. Bugu (Pugu) 2. Hun 3. Bayegu (Bayırku) 4. Tongluo (Tongra) 5. Sijie (Sıgar?) 6. Qibi 7. Abusi 8. Gulunwugu 9. Adie (Ediz). Görüldüğü gibi, On-Uygur diye anılan birlik, 9 Oğuz boyuna 9 urugdan kurulu Uygur boyunun ilâvesiyle kurulmuştu. 821 yılı sularında Orhun’daki Uygur merkezini ziyaret eden Tamîm İbn Bahr, kagandan başka her birinin 13 bin savaşçısı bulunan 17 başbuğdan bahsetmiştir. Demek ki, bunun 9’u Oğuz boyu başbuğu, 8’i ise kagan uruğu hariç Uygur uruğu başbuğu idi. Uygur boyu idâresindeki 9 boya, Basmıl ve Karlukların katılmasıyla birliğe üye sayısı 11 oldu ki bir Çin kaynağı Uygur Kaganlığı’nda 11 “bey” olduğundan bahsetmektedir.