SAĞLIK HİZMETLERİNDE ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME Dersi ARAŞTIRMA TÜRLERİ soru detayı:
SORU:
Vaka-kontrol araştırmalarında "eşleştirme" yapmanın önemi nedir?
CEVAP:
Vaka-kontrol araştırmalarında kontrol grubuna seçilecek kişilerin mümkün olduğu
kadar vakalara benzer özellikleri taşıması önemlidir. Bir başka ifadeyle, iki grubu karıştırıcı değişkenler itibarıyla birbirine benzer özellikte kişilerden oluşturmak gerekir. Aksi hâlde hastalığın etkenle bağlantısının kurulması çok zor belki de imkânsız olacaktır. Benzerliği sağlamak için kullanılan yöntemlerden biri eşleştirmedir. Yaş ve cinsiyet gibi karıştırıcı değişkenler eşleştirmede yaygın kullanılan faktörlerdir.Eşleştirme birebir veya grup olarak yapılabilir. Birebir eşleştirme yapılması durumunda, örneğin, vaka grubunda 15 yaşında bir kişi varsa, kontrol grubuna da 15 yaşında bir kişiyi seçmek gerekir. Vaka grubundaki kişilerin %30’u kadınsa, kontrol grubundaki kişilerin de %30’u kadın olmak zorundadır. Grup eşleştirmesi yapılması durumunda ise yaş aralıkları kullanılır. Örneğin, vaka grubunda 15-24 yaş grubunda 10 kişi varsa kontrol grubuna da aynı yaş grubundan 10 kişiyi seçmek gerekir. Eşleştirme, grupların benzerliği sağlamak açısından etkili bir yöntem olmakla birlikte çok sayıda eşleştirme kriterinin kullanılmaması gerekir. Çünkü çok sayıda kriter olması durumunda yeterli sayıda kontrol bulmak güçleşir hatta imkânsız hale gelebilir.