VERGİ CEZA HUKUKU Dersi Vergi Ceza Hukukuna İlişkin Genel Bilgiler soru detayı:
SORU:
Vergi ceza hukukunun ceza hukuku ile ilişkisi ne şekildedir?
CEVAP: Vergi Ceza Hukuku, hem Ceza Hukukunun hem de Vergi Hukukunun ilkeleri çerçevesinde düzenlenmektedir. Bu nedenle, Vergi Ceza Hukukunun bu iki hukuk dalı ile sıkı bir ilişkisi bulunmaktadır.
Ceza Hukukunun konusunu hem suç hem de kabahat niteliği taşıyan hukuka aykırı fiiller ve bunlara uygulanması gereken ceza ve/ya da yaptırımlar oluşturmaktadır. Vergi Huku- kunun Ceza Hukuku ile ilişkisi daha çok Vergi Hukukunun Vergi Ceza Hukuku adı verilen alt dalında kendini göstermektedir. Gerçekten, Vergi Ceza Hukukunda bir kısım hukuka aykırı fiiller ve bunlara uygulanan cezalar Vergi Hukuku ilkeleri çerçevesinde idarî kabahat niteliği taşıyan malî ihlâller ve bunlara ilişkin olarak idarî yaptırımlar esasına göre düzenlenmekte; diğer bir kısmı ise, doğrudan Türk Ceza Kanunu anlamında suç ve ceza niteliği taşımaktadır.
Vergi Ceza Hukukunun en önemli yasal dayanağı Vergi Usul Kanunu’dur. Ancak, bu tür bir düzenleme, Vergi Ceza Hukukunun Ceza Hukuku ile ilişkisini hiçbir zaman ortadan kaldırmamaktadır.
Vergi Ceza Hukuku hükümleri Vergi Usul Kanunu’nda ayrı bir bölümde toplanmaktadır. Bu bölüm, başlı başına özel bir ceza kanunu niteliği taşımaktadır. Vergi Usul Kanunu, vergi kabahatlerini ve suçlarını ayrıntılı olarak düzenlemektedir. Ancak, vergi mahremiyetinin ihlâli suçu ile mükelleflerin özel işlerini yapma suçunun cezası, Türk Ceza Kanunu’na atıf yapılmak suretiyle belirlenmektedir. Vergi Usul Kanunu’nun Dördüncü Kitabında, vergi cezalarına ilişkin Genel Esaslar, Vergi Cezaları ve Vergi Cezasının Kesilmesi, Ödenmesi ve Kalkması hakkında ayrıntılı düzenlemeler yer almaktadır. Buna rağmen, Vergi Ceza Hukuku düzenlemeleri her türlü anlaşmazlığın/uyuşmazlığın çözümüne yeterli olmamaktadır. Bu nedenle, zaman zaman genel ceza kanunlarına başvurmak gerekmektedir. Çünkü, genel ceza kanunları genel ve temel kanunlardır. Vergi Usul Kanunu (Dördüncü Kitabı) ise, genel ceza kanunlarının özel bir bölümü niteliğindedir. Örneğin, Türk Ceza Kanunu’nun 1-75’inci maddelerinde belirtilen ve Kanunun genel suç teorisini oluşturan hükümlerinin, sadece Türk Ceza Kanunu’nda yer alan suçlar bakımından değil, Vergi Usul Kanunu dahil diğer özel kanunlarda düzenlenen suçlar ve cezalar bakımından da uygulanması gerekir. Nitekim, “Bu Kanunun genel hükümleri, özel ceza kanunları ve ceza içeren kanunlardaki suçlar hakkında da uygulanır” (TCK.m.5).
Kabahatler Kanunu, başka kanunlarda özel olarak düzenlenmiş olan kabahat niteliğindeki hukuka aykırı fiiller ve bunlara ilişkin yaptırımlar için de genel hükümlere yer vermektedir. Bu itibarla, Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen kabahat niteliğindeki hukuka aykırılıkları suç olarak değil, kabahat olarak nitelendirmek/ifade etmek; bu bağlamda, malî nitelikli vergi suçları tâbiri yerine vergi kabahatleri tâbirini tercih etmek/kullanmak gerekmektedir. Kabahatler Kanunu’nun genel hükümleri, aksine özel bir düzenleme ol- madıkça, vergi kabahatleri için de geçerlidir (KabK.m.3). Çünkü, Kabahatler Kanunu ileVergi Usul Kanunu arasında genel kanun-özel kanun ilişkisi bulunmaktadır.
Bu nedenle, bazen Türk Ceza Kanunu’na ve/ya da Kabahatler Kanunu’na başvurma zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Ancak, özel ceza kanunu niteliği taşıyan Vergi Usul Kanunu’nun Dördüncü Kitabında özel hüküm varsa, o hükmün uygulanması gerekir. Öte yandan, Türk Ceza Kanunu ve/ya da Kabahatler Kanunundaki hükümlerin uygulanması için, özel kanunlarda bu konuda bir atıf yapılmış olması da gerekmemektedir.
Kısacası, Vergi Ceza Hukuku ile Genel Ceza Hukuku arasında çok sıkı bir ilişki bulunmaktadır. Bunun böyle olmasını doğal karşılamak gerekir. Çünkü, Vergi Ceza Hukuku,Genel Ceza Hukukunun özel bir bölümü niteliğini taşımaktadır.
Vergi Ceza Hukuku, hem Ceza Hukukunun hem de Vergi Hukukunun ilkeleri çerçevesinde düzenlenmektedir. Bu nedenle, Vergi Ceza Hukukunun bu iki hukuk dalı ile sıkı bir ilişkisi bulunmaktadır.
Ceza Hukukunun konusunu hem suç hem de kabahat niteliği taşıyan hukuka aykırı fiiller ve bunlara uygulanması gereken ceza ve/ya da yaptırımlar oluşturmaktadır. Vergi Huku- kunun Ceza Hukuku ile ilişkisi daha çok Vergi Hukukunun Vergi Ceza Hukuku adı verilen alt dalında kendini göstermektedir. Gerçekten, Vergi Ceza Hukukunda bir kısım hukuka aykırı fiiller ve bunlara uygulanan cezalar Vergi Hukuku ilkeleri çerçevesinde idarî kabahat niteliği taşıyan malî ihlâller ve bunlara ilişkin olarak idarî yaptırımlar esasına göre düzenlenmekte; diğer bir kısmı ise, doğrudan Türk Ceza Kanunu anlamında suç ve ceza niteliği taşımaktadır.
Vergi Ceza Hukukunun en önemli yasal dayanağı Vergi Usul Kanunu’dur. Ancak, bu tür bir düzenleme, Vergi Ceza Hukukunun Ceza Hukuku ile ilişkisini hiçbir zaman ortadan kaldırmamaktadır.
Vergi Ceza Hukuku hükümleri Vergi Usul Kanunu’nda ayrı bir bölümde toplanmaktadır. Bu bölüm, başlı başına özel bir ceza kanunu niteliği taşımaktadır. Vergi Usul Kanunu, vergi kabahatlerini ve suçlarını ayrıntılı olarak düzenlemektedir. Ancak, vergi mahremiyetinin ihlâli suçu ile mükelleflerin özel işlerini yapma suçunun cezası, Türk Ceza Kanunu’na atıf yapılmak suretiyle belirlenmektedir. Vergi Usul Kanunu’nun Dördüncü Kitabında, vergi cezalarına ilişkin Genel Esaslar, Vergi Cezaları ve Vergi Cezasının Kesilmesi, Ödenmesi ve Kalkması hakkında ayrıntılı düzenlemeler yer almaktadır. Buna rağmen, Vergi Ceza Hukuku düzenlemeleri her türlü anlaşmazlığın/uyuşmazlığın çözümüne yeterli olmamaktadır. Bu nedenle, zaman zaman genel ceza kanunlarına başvurmak gerekmektedir. Çünkü, genel ceza kanunları genel ve temel kanunlardır. Vergi Usul Kanunu (Dördüncü Kitabı) ise, genel ceza kanunlarının özel bir bölümü niteliğindedir. Örneğin, Türk Ceza Kanunu’nun 1-75’inci maddelerinde belirtilen ve Kanunun genel suç teorisini oluşturan hükümlerinin, sadece Türk Ceza Kanunu’nda yer alan suçlar bakımından değil, Vergi Usul Kanunu dahil diğer özel kanunlarda düzenlenen suçlar ve cezalar bakımından da uygulanması gerekir. Nitekim, “Bu Kanunun genel hükümleri, özel ceza kanunları ve ceza içeren kanunlardaki suçlar hakkında da uygulanır” (TCK.m.5).
Kabahatler Kanunu, başka kanunlarda özel olarak düzenlenmiş olan kabahat niteliğindeki hukuka aykırı fiiller ve bunlara ilişkin yaptırımlar için de genel hükümlere yer vermektedir. Bu itibarla, Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen kabahat niteliğindeki hukuka aykırılıkları suç olarak değil, kabahat olarak nitelendirmek/ifade etmek; bu bağlamda, malî nitelikli vergi suçları tâbiri yerine vergi kabahatleri tâbirini tercih etmek/kullanmak gerekmektedir. Kabahatler Kanunu’nun genel hükümleri, aksine özel bir düzenleme ol- madıkça, vergi kabahatleri için de geçerlidir (KabK.m.3). Çünkü, Kabahatler Kanunu ileVergi Usul Kanunu arasında genel kanun-özel kanun ilişkisi bulunmaktadır.
Bu nedenle, bazen Türk Ceza Kanunu’na ve/ya da Kabahatler Kanunu’na başvurma zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Ancak, özel ceza kanunu niteliği taşıyan Vergi Usul Kanunu’nun Dördüncü Kitabında özel hüküm varsa, o hükmün uygulanması gerekir. Öte yandan, Türk Ceza Kanunu ve/ya da Kabahatler Kanunundaki hükümlerin uygulanması için, özel kanunlarda bu konuda bir atıf yapılmış olması da gerekmemektedir.
Kısacası, Vergi Ceza Hukuku ile Genel Ceza Hukuku arasında çok sıkı bir ilişki bulunmaktadır. Bunun böyle olmasını doğal karşılamak gerekir. Çünkü, Vergi Ceza Hukuku,Genel Ceza Hukukunun özel bir bölümü niteliğini taşımaktadır.