VERGİ TEORİSİ Dersi Verginin Tanımı, Amaçları, Tarihsel ve Teorik Gelişimi soru detayı:
SORU:
Vergi konusu olarak harcama neyi ifade eder?
CEVAP:
Harcama (tüketim) kişinin şahsi kullanımı için
ekonomiden çektiği değerleri ifade etmektedir. Bu
bakımdan kişilerin ekonomiye kazandırdıklarına göre
değil (tasarrufları üzerinden değil), ekonomiden
aldıklarına göre vergilendirilmelerinin daha adil olacağı
düşünülmektedir.
Harcama vergisinin üstün tarafı tasarrufların (faiz, kar
payı ve sermaye kazancı) vergi dışında tutulacak
olmasıdır. Mevcut gelir vergisi sistemlerinde; aynı gelire
sahip olan ancak biri tasarruf eden diğeri savurgan olan iki
kişiden birincisi çok daha yüksek oranda
vergilendirilmektedir. Çünkü tasarruf eden bunun getirisi
(faiz) üzerinden vergi ödenmek zorundadır. Tam tersine
harcama vergisi modelinde tasarruf edilen gelir, matrahın
dışında tutmak suretiyle ödüllendirilmektedir.
Avantajlarının yanı sıra harcama vergisinin birtakım
sakıncaları söz konusudur. Şöyle ki; her mükellefin kendi
tüketiminin ya da toplam gelir ve servetindeki değişmenin
kaydını tutması gereklidir. Kaldor mükelleflerin yıllık
harcama beyanında bulunmalarını önermektedir. Kişisel
harcama kaydının doğru tutulmasının zor olması harcama
vergilerinin uygulanmasının önünde bir engel olmuştur.
Günümüzde Kaldor’un önerdiği şekilde bir harcama
vergisi uygulanmamakla birlikte, harcamalar üzerinden
çeşitli vergiler alınmaktadır. Bunlardan en yaygını katma
değer vergisi ve özel tüketim vergisidir.