VERGİ YARGILAMASI HUKUKU Dersi Vergi Yargılaması Usûlü-II (Davanın Açılması ve Sonuçları) soru detayı:
SORU:
Vergi yargısında dava açma süresinin sona ermesinin sonuçları nelerdir?
CEVAP:
Dava açma süresinin sona ermesinin doğurduğu sonuçları şu noktalarda toplamak mümkündür:
• Vergi yargılaması hukukunda dava açma süresi, kamu düzenini ilgilendirdiğinden davanın ön şartlarındandır. Bu itibarla taraflarca ileri sürülmese bile davanın süresinde açılıp açılmadığının ilk inceleme sırasında davanın esasına girilmeden re’sen incelenmesi ve süresinde açılmayan davaların reddedilmesi gerekmektedir (İYUK.m. 14/3-e; 15/1-b).
• Vergi mahkemesi, süresinde açılan davalarda, kamu düzeni ile ilgili hususlar saklı kalmak üzere, ancak dava dilekçesinde ileri sürülen iddia ve talepleri dikkate alabilmektedir. Dava açma süresi geçtikten sonra davacı iddia ve talebini değiştirememektedir. Bununla beraber, ileri sürülen hususlar kamu düzeni ile ilgili, yani yargı organının re’sen dikkate alacağı konulardan ise, davanın her aşamasında ileri sürülebilir ve/ya da vergi mahkemesi tarafından dikkate alınır. Dava açma süresi içinde ileri sürülen iddia ve talepler iddia/savunmanın genişletilmesi sayılmaz.
• Dava açma süresi geçtikten sonra, vergilendirme işlemleri kural olarak dava konusu yapılamazlar. Ancak, bu işlemlerin esas itibarıyla yargı kararları gibi kesin hüküm nitelikleri bulunmamaktadır. Bu itibarla, idare kendiliğinden ya da ilgilinin başvurusu üzerine, dava açma süresi içinde veya sona erdikten sonra, kamu hizmetlerinin gerektirdiği ölçüde, kazanılmış haklara uymak şartıyla işlemlerini her zaman geri alabilir, kaldırabilir veya değiştirebilir. Aksine bir uygulama, idarî işlemleri yargı kararlarına benzetir ki, böyle bir anlayışı, kamu yararı ve düzeni ile bağdaştırmak mümkün değildir.