SORU: Vilâyet idare Meclisi’nin yapısı hakkında bilgi veriniz?
CEVAP: II. Abdülhamid’in uyguladığı merkeziyetçi idareye rağmen, vilâyetlerdeki eşraf ve halk, vilâyet, liva ve kaza idare meclisleri vasıtasıyla mahalli yönetimde ciddi roller üstlendi. Valinin başkanlığında toplanan Vilâyet idare Meclisi, taşradaki en önemli yerel idari birimdi. Devletle halkın temsilcilerini bir araya getiren bu meclis, iki taraf arasında karşılıklı denetimi de sağlamaktaydı. Mülki idareciler ve ruhani temsilciler Vilâyet idare Meclisinin “tabii üye”siydi; ayrıca, Müslim ve gayrimüslimlerin temsilcisi olarak eşraftan seçilen kimseler ise “seçilmiş üye” sıfatıyla üyeydi. Bu meclisler, yerel sorunların gündeme getirilmesinde önemli roller üstlendi. Bununla birlikte vilâyet, sancak ve kaza idare meclisi üyelerinin genellikle belirli isim ve ailelerden seçildiği görülür. Bu ise, üyeliklerin bir baskı ve üstünlük aracı olarak kullanılmasına neden olabiliyordu.
