EKONOMİ SOSYOLOJİSİ Dersi DEĞİŞEN ÇALIŞMA KÜLTÜRÜ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Weber’e göre Protestanlık modern kapitalizmi nasıl etkilemiştir.


CEVAP: Protestanlık, Tanrı ile kul arasındaki aracı kurumları devreden çıkartarak kişiyi sadece Tanrı ile baş başa bırakmıştır. Dolayısıyla gelişmenin önündeki gelenekten kaynaklanabilecek engellerin tasfiyesi için uygun bir ortam doğurmuştur. Hedonist yaşam biçimine ve gösteriş tüketimine karşı çıkmıştır. Bu da modern kapitalizmin gelişme aşamasında, ortaya çıkan, kendisini gelenekselliğin ayak bağlarından kurtarmış, yaşama zevkini bırakıp kendisini çalışmaya vermiş olan, akılcı püritan kişilik tipi, modern kapitalizmin gelişimi için son derece uygun bir ethos geliştirmiştir. Bir diğer ifade ile dünyevi asketik (çileci) Hristiyanlık, mal sahibi olmanın dünyevi zevkine var gücüyle karşı çıkmış, tüketimi özellikle de lüks tüketimi sınırlamıştır. Buna karşılık mal kazancını psikolojik olarak geleneksel ahlakın yasaklarından kurtarmış, kazanç uğraşının zincirlerini kurtarıp bunu yalnız yasal hâle getirmekle kalmamış, ayrıca doğrudan doğruya Tanrının isteği olarak görmüştür. Ancak kapitalist ruh ile dolu olan Püritanlar, dünya işlerinden uzaklaştırdığı için, zamanla kiliseye karşı da kayıtsız hâle gelmişlerdir. Sonuçta, kendisini ritüel (ayinle ilgili) zevklerden arındırmış, bedensel hazlarını denetim altına almış, çalışmayı/üretimi bir ibadet hâline dönüştürmüş, rasyonel düşünmeyi ve dünyayı amaçları doğrultusunda en ekonomik şekilde dönüştürmeyi kendisine ilke edinmiş püritan, modern/endüstriyel toplumların prototipi olmuştur.