ÇAĞDAŞ FELSEFE I Dersi DİL OYUNLARI: GEÇ DÖNEM WITTGENSTEIN soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Wittgenstein’ın Tractatus’taki felsefî çözümleme yöntemini terk etmesinin nedenleri nelerdir?


CEVAP:

Wittgenstein Tractatus’ta geliştirdiği resim kuramının kendisinde ve buna bağlı olarak geliştirdiği ad ve nesne anlayışında bir sorun olduğunu düşünmektedir. İletişim sırasında kullanılagelen öyle ifadeler, öyle mimikler, öyle jestler bulunmaktadır ki bir anlamı gayet güzel iletebilmektedir. Ancak bunlarda mantıksal bir form, basit adlar vb. aramak çok anlamlı görünmemektedir. Bunlar bir ad iseler hangi olgu durumlarını temsil ettikleri tamamen belirsizdir. Resim kuramı doğa bilimlerinin uğraştığı olguların temsil edilmesinde son derece etkili olabilecekken, dilin başka alanlardaki kullanımlarında yetersiz kalabilmektedir. Öyleyse Tractatus’taki mantıksal çözümleme dilin özünü açığa çıkarmakta yetersiz kalmış görünmektedir. Buradaki hatanın ya da eksikliğin temel nedeni basit bir hatadan çok daha derine inen ve özellikle felsefecilerin yaşadığı bir yanılsamadır. Wittgenstein dilin “kristal saflığında bir mantık”ının olduğunu, dilin bir tür kalkül olduğunu sanmamıza yol açan bir resmin kendisini esir aldığını ifade etmektedir. Wittgenstein’ın ifadesiyle burnumuzun üstüne takılı bir gözlük gibi her şeye onun içinden bakmış ve onu çıkarmayı hiç akıl etmemişizdir. Bu yaklaşım terk edilmeksizin dilin mahiyetini anlayabilmenin olanağı bulunmamaktadır.