XVI-XIX. YÜZYILLAR TÜRK DİLİ Dersi ŞEKİL BİLGİSİ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: XVI-XIX yüzyıllar Türk Dilinde isimden isim türeten ekler nelerdir?


CEVAP: ? +Aç +AK : ? +CA: Bu ek, daha çok zarf tümleci yapan bir hal eki isleyişinde olsa da nesne ve kavram adları yapımında da kullanılmıştır. ? +rAK: Kalıcı olmayan, karşılaştırma ifade eden isimler türetir. ? +CI: Bu ekin başlıca işlevi meslek ismi yapma, bir işi alışkanlık haline getiren veya sıkça yapanı ifade etme, eklendiği isimle ilgili alım satım veya üretim faaliyeti yapma gibi anlamları teşkil etmektir. ? +lIK: Bu ek, Türkçenin bütün dönemlerinde en işlek, işlevi en geniş¸ ve zengin eklerinden olmuştur. Nesne adları yapar, görev ismi yapar, sıfatlardan türemiş¸ soyut isimler yapar, yer isimleri yapar, eklendiği ismin sık olarak bulunduğu yerleri ifade eder, zaman isimlerinden türemiş¸ isim ve sıfatlar yapar, yönetim şeklini bildiren isimler, meslek ve zanaat isimleri yapar, bir din, mezhep veya fikrî akıma mensubiyeti bildirir. ? +lI, +lU: Kelimede belirtilen anlamın var oluşunu, nitelenenin o niteliğe sahip oluşunu ifade eder. Bunun yanında nispet, aitlik, mensubiyet anlamı ifade eden sıfatlar da yapar, ek, sıfat ve zarf işlevinde kelimeler yapar, ikilemeler kurar çeşitli isimler yapar, unvanlara getirilen kalıplaşmış¸ sıfatlar yapar, bir yerle ilgili mensubiyeti bildiren kelimeler yapar. ? +sIz: Eklendiği ismin ifade ettiği anlamın bulunmayışını, yokluğunu ifade eden, +lI ekinin olumsuzu anlamında sıfatlar yapar. Kalıcı isimler de yapmıştır: ? +CIK, +cAK ve +cAGIz ~ +cIGAz: Bu eklerin esas işlevi küçültme ve sevgi bildirmedir. ? +DAş: Beraberlik ve ortaklık bildiren kelimeler yapan bir ektir: ? +dI: Yansıma kelimelerden isimler yapan bir ektir: