XVIII. YÜZYIL TÜRK EDEBİYATI Dersi MAHALLİ-FOLKLORİK ÜSLUP TEMSİLCİLERİ- I soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: XVIII. yüzyılda Türkçeyi şiirin yapısında ve ses örgüsünde kullanılması nasıl olmuştur?


CEVAP: Osmanlı şairleri, şiirin teknik yapısında ve ses örgüsünde de artık Türkçeyi keşfetmişlerdir. Geleneğin en önemli ahenk unsurları olan kafiye ve redif, Türkçeye kapılarını ardına kadar açar. “…olaldan ben bana”, “…ne dersin sözün nedir” vb. Türkçe söz öbeklerinden oluşan uzun redifler çoğalır. İkilemelerin redif olarak kullanımı yaygınlaşır, daha önce pek rastlanmayan “… çalar çarpar”, “… açılır kapanır” ya da “… ister istemez” gibi zarif örnekler görülür. Fakat şiir sesinin yerlileşmesi yolunda önemli bir adım olan bu gelişme kimi şairlerin sorumsuzca yenilik arayışları yüzünden bazen zevksiz sonuçlar doğurur. Yukarıda örnekleri sıralanan güzel redifler, yerlerini “hıkır hıkır, şıkır şıkır, fıkır fıkır, tıkır tıkır, çıkır çıkır” benzeri bayağılıklara bırakır; “… köçeklik, eteklik, bebeklik, nemeklik, zenbereklik, eşeklik, çiçeklik” türünden zorlama, zevksiz kafiyeler görülmeye başlar.