TÜRKÇE SES BİLGİSİ Dersi SES BİLGİSİ I : PARÇALI SESBİRİMLER soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Yabancı kökenli sözcüklerin söz sonuna göre farklı durumları nelerdir?


CEVAP: Alıntı sözcüklerde ab, hac, had gibi yalın durumda ötümsüzleşmeyen az sayıda tek heceli örnek vardır. Az sayıda örnekte de kaynak dildeki söz sonu ötümlü ünsüz Türkçede her durumda ötümsüz kalabilir. Habb-hap-hap-ı gibi. Kaynak dilde, sonunda ötümsüz ünsüz bulunduran alıntı sözcükler, ünlüyle başlayan ek aldıkları zaman, sonlarındaki ötümsüz ünsüzün ötümlüleşmesi ile ilgili kesin bir kural yoktur. Kaynak dildeki söz sonu ötümsüz ünsüz, Türkçede her durumda ötümsüzlüğünü koruyabilir. Type-tip-tip-i gibi. Bazı durumlarda ise söz sonu ünsüz, bir ünlüden önce hem ötümlü hem ötümsüz olabilir. Kaynak dildeki söz sonu ötümsüz ünsüz Türkçede, ünlü öncesi olmayan durumda ötümsüzlüğünü korurken, eklenmede, çok heceli Türkçe sözcüklerde olduğu gibi bir ünlüden önce ötümlüleşebilir. Sokak, sokağ-ı gibi. Sözcüğün eski veya yeni kopyalanmış olması ve kullanım sıklığı belli bir rol oynayabilir.Erken tarihli kopyalar, Türkçenin kurallarına daha fazla, geç dönem kopyaları ise daha az uymuştur. Hukuk-un, evrak-ın, kaset-in, tip-e gibi. Yine Arapçada -iyet ekiyle biten sözcüklerin sonundaki t sesi eklenmede ötümlüleşmez. Hürriyet-hürriyet-i, cumhuriyet-cumhuriyet-i gibi. İki ünlü arasındaki ötümsüzlüğünü koruyan örnekler yanında, Türkçenin ötümlüleşme kuralına uyan çok sayıda alıntı sözcük de vardır. Elektrik, elektriğ-i, grup-grub-u gibi.