SORU: Yabancılaşma kavramının kökeni nasıldır?
CEVAP: Yabancılaşma kavramı, dilimize Batı dillerinden geçmiştir. Almancada ‘Entfremdung’ ifadesiyle karşılanan yabancılaşma kavramı Fransızcada ve İngilizce’de ‘alienation’ olarak geçmektedir. ingilizceye Latinceden geçmiş olan ‘alienation’ sözcüğü Latincede yabancılaşmak, yabancılaştırmak, başkalaştırmak anlamına gelen ‘alieno’ fiilinden gelmektedir. Sözcüğün bu etimolojik karşılıklarının özünde ‘bırakma’, ‘çözülme’ diğer bir deyişle ‘uzaklaşma’ anlamı vardır. Uzaklaşma ise ilk önce yakın olunan bir şey ile araya mesafe koyarak ayrılmaktır. Yabancılaşma kavramı literatürde ağırlıklı olarak İngilizce karşılığı olan alienation sözcüğü ile kullanılırken, bu sözcük de ‘alien’ yani ‘yabancı’ kökünden gelmektedir. ‘alien’ ise, bir başka, yani yabancı bir ülkeden, yabancı bir kültürden olan, alışılmış olandan farklı olan, başka bir dünyanın yaratığı olan anlamındadır. Türkçede “yaban” kökünden gelmekte olan sözcük İngilizce’de “yabancı” kökünden gelmektedir. Yaban sözünün Farsçadaki karşılığı ise boş, ıssız yer anlamına gelen ‘yaban’dır. Bu çerçevede ‘yabani’ veya ‘yabancı’ elden olan, yerli, bildik olmayan kimse demektir. Anlam daha da genişletildiğinde evcil olmayan, vahşi, uygarlaşamamış, toplum dışı kalan gibi karşılıklara da rastlamak mümkündür.
