TEFSİR Dersi Haşr Suresi soru detayı:
SORU:
Yahudilerden Ben-i Nadirin Medine’den sürülmesinin
nedeni nedir?
CEVAP:
Hz. Peygamber (sav), Medine’ye hicretlerinden
bir süre sonra Medine Yahudileri ile bir ittifak sözleşmesi
(Sahîfe) imzaladı. Buna göre Yahudiler, Müslümanlar ile
müşrik Kureyşliler arasındaki çatışmada tarafsız kalacaktı.
Müslümanların H. 2. yılda Bedir Savaşı’nda kazandıkları
zaferden sonra söz su Yahudi kabilelerinin liderleri,
kendiliklerinden, Hz. Peygamber (sav)’in gerçekten
Tevrat’ta geleceği haber verilen Peygamber olduğunu ilan
ettiler. Ama bir yıl sonra, Müslümanların Uhud’da
yenilgisinin ardından Yahudiler, Resûl-i Ekrem (sav) ile
yaptıkları antlaşmaya ihanet ettiler. İslâm toplumunu kesin
bir şekilde ortadan kaldırmak niyetiyle Mekkeli
Kureyşlilerle de ittifak oluşturdular.
Bunun üzerine Hz. Peygamber (sav) önlerine iki alternatif
koydu: Ya savaş yahut bütün mallarıyla Medine’yi terk.
Eğer bu ikinci ihtimali kabul ederlerse, her sene dönüp
kendi mülklerinde kalacak olan hurma ağaçlarının
ürününü toplayabileceklerdi. Görünüşte bu ikinci şıkkı
kabul eden Yahudiler, on günlük bir mühlet istedi ve bu
istekleri kabul edildi. Bu arada, başlarını Abdullah b.
Ubeyy’in çektiği Medine Arapları arasındaki münafık bir
grup ile gizlice bir tuzak hazırladılar. Abdullah b. Ubeyy,
onlara, şehrin kenar mahallelerindeki sağlam
meskenlerinde kalmaları hâlinde 2 bin savaşçı ile silahlı
destek vereceğini vaat etmiş ve şöyle demişti: “O zaman
evlerinizi terk etmeyin; eğer Müslümanlar size karşı
savaşırlarsa sizinle omuz omuza savaşırız, onlar sizi
sürmeyi başarırlarsa sizinle birlikte biz de Medine’yi terk
ederiz”. Nadîroğulları bu tavsiyeye uyarak Hz. Peygamber
(sav)’e isyan edip silaha sarıldılar. Müslümanlar, onların
kalesini -fiili bir savaş olmadan- 21 gün ca kuşatma
altında tuttular. Abdullah b. Ubeyy’in adamlarından vaat
edilen dım gelmeyince Nadîroğulları H. 4. yılın Rabî‘ulevvel ayında lim oldu ve barış teklif ettiler. Medine’yi terk
etmeleri, bütün taşınabilir mallarını beraberlerinde
götürmeleri, ama silahlarını almamaları şartıyla barış
teklifi kabul edildi. Kabile mensuplarının çoğu, yaklaşık
600 develik bir kervan ile Suriye’ye göç ettiler. Evlerini
kendi elleriyle yıkıp kapı ve relerine varana dek tüm
mallarını da yanlarında götürdüler. Yalnızca iki aile
Hayber sına yerleşmeyi tercih etti. Birkaç kişi de Aşağı
Mezopotamya’daki Hîra’ya kadar gitti.