SORU: Yakındoğu kültürü hakkında bilgi veriniz.
CEVAP: Her ne kadar Yakındoğu kültürü Büyük İskender’le (M.Ö.331) ve Büyük Roma İmparatorluğunun doğuya doğru yayılmasıyla birlikte başlayan siyasî değişmeler sonucunda Yunan ve Roma kültürlerinin etkisinde kalmışsa da bu kültürel etki tek yanlı olmamış; özellikle Büyük İskender döneminden itibaren Doğu kültürü de Yunan kültürünü kesin bir şekilde etkilemiş ve M.S. 4. yüzyıla kadar süregelen dönemde Hellenistik kültür adıyla anılan Doğu-Batı bileşimi bir kültür oluşturmuştur. Hatta eski Yunan’da sadece aristokrat, aydın sınıfın zevkine hitap eden klâsik Yunan edebiyatı mevcutken özellikle dinî inançlarda, hayata, ölüme, öteki dünyaya karşı takınılan tavırlardaki duyarlılıkta ve düşüncelerde görülen Yakındoğu etkileri sonucu, halkın zevkine hitap eden yeni bir popüler edebiyat, yani novella (romans) edebiyatı doğmuştur. Nitekim Ege’de, Milet yakınındaki Asseus şehrinde, Makedonyalı İskender’e isnad edilmiştir. M.Ö. 73 yılları sırasında, Tanrı Jove (Jupiter)’un misafirperverliği üzerine yemin edilirken, bugün dahi Anadolu’da yaygın bir şekilde kullanılan tuz-ekmek hakkı üzerine ant içildiğini görmek şaşırtıcı değildir. İşte Yakındoğu’da teşekkül eden bu çok yönlü kültür, Roma İmparatorluğunun geniş sahalara yayılması dolayısıyla Avrupa’da İspanya’ya, İngiltere’ye ve Kuzey Afrika’ya kadar uzanan geniş topraklarda mahallî kültürlerle kaynaşarak yepyeni biçimler ve anlamlar kazanmıştır. Tıpkı bu geniş topraklarda olduğu gibi Yakındoğu kültüründe de bir kültür etkilenmesinden çok, kültürlerin birbiri içine girmesinden, birbiriyle yoğrularak yeni biçimler ve ifade sistemleri meydana getirmesinden söz edebiliriz.
