CEVAP:

Bina veya diğer yapı eseri bulunmalıdır. Bina, barınmak veya diğer ihtiyaçlar
için insanlar tarafından yapılan etrafı ve üstü az veya çok kapalı, araziye bağlı
yapıdır (Apartman, ev, depo, spor salonu vs.). Bina tanımına girmeyen fakat
yeryüzüne bağlı olan inşa eserleri de diğer yapı kavramına dahil olur (elektrik
direkleri, tribünler, stadyumlar, köprüler, yollar vs.). Yapı ile arazi arasındaki
bağlantının sürekli olması şart değildir; arazi ile bağlantısı bulunan, ancak
bir süre sonra kaldırılacak olan şantiye barakaları gibi geçici yapılar da, TBK
69’un uygulama alanına girer. Ayrıca yapının bütünleyici parçaları ile eklentileri de, bina veya diğer yapı kavramı içinde yer alır (binadaki asansör, çatıdaki kiremitler, şofben vs.). Yalnızca inşaatı tamamlanmış binalar ve diğer
yapılar için TBK 69’daki sorumluluk söz konusu olur. Kamu malı niteliğindeki bina ve diğer yapıların neden olduğu zararlardan sorumluluk ise İdare
Hukuku esaslarına tabidir, TBK 69 uygulama alanı bulmaz.
• Binanın veya diğer yapı eserinin yapımındaki bozukluk ya da bakımındaki eksiklik, üçüncü kişinin zarara uğramasına sebebiyet vermelidir. Zarar ile binanın veya diğer yapı eserinin yapımındaki bozukluk ya da bakımındaki eksiklik arasında uygun illiyet bağı bulunmalıdır.
• TBK 69 uyarınca sorumluluk, zarar verici olayın meydana geldiği tarihte bina veya diğer yapı eserine malik olan kimseye (taşınmaz malikine veya üst hakkı sahibine) aittir. Bina veya diğer yapı üzerinde intifa veya oturma
hakkı varsa intifa veya oturma hakkı sahibi de yapının bakımındaki eksikliklerden doğan zararlardan, malikle birlikte müteselsilen sorumludur.
İntifa ve oturma hakkı sahipleri, yapım bozukluklarının yol açtığı zararlardan ise sorumlu değildirler; bu tarz zararlardan yalnızca malik sorumludur. Malik olmadan binadan veya diğer yapı eserinden yararlanan kimseler (üst hakkı dışındaki irtifak hakkı sahipleri, kiracılar vs.), TBK 69 uyarınca sorumlu olmazlar ancak bunların aynı zarardan başka sebeplerle sorumlu
olması mümkündür (örnek olarak TBK 49/I)


• TBK 69 uyarınca sorumluluğun doğması için, bina veya diğer yapı eseri malikinin (veya intifa ya da oturma hakkı sahibinin), kusurlu olmasına gerek yoktur. TBK 66-67 hükümlerinden farklı olarak, TBK 69’da bir sorumluluk karinesi mevcut değildir; dolayısıyla yapı malikine herhangi bir kurtuluş kanıtı getirerek (gerekli özeni gösterdiğini ispatlayarak vs.) sorumluluktan kurtulma imkânı tanınmamıştır. Yapı maliki sadece, bina veya
diğer yapı eserinde yapım bozukluğu ya da bakım eksikliği bulunmadığını
veya yapım bozukluğu ya da bakım eksikliği bulunsa bile zararın bundan
meydana gelmediğini (illiyet bağının bulunmadığını) ispat ederek sorumluluktan kurtulabilir.
• TBK 69 uyarınca sorumluluk altına giren bina veya diğer yapı eseri maliki,
kendisine karşı bu sebeple sorumlu olan kimselere (müteahhit, mühendis,
eski malik vs.) rücu etme hakkına sahiptir