TEMEL GERONTOLOJİ Dersi Geriatri ve Gerontolojinin Temel Kavramları, Çeşitleri ve Tarihçesi soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Yaşlanmayla ilgili teoriler nelerdir? Kısaca açıklayınız. 


CEVAP:

Yaşlanmaya özgü değişikliklerle ilgili moleküler düzeyden organ sistemlerinin fonksiyonlarına kadar birçok teori üretilmiştir (Gökçe Kutsal, 2003).

  • Serbest Radikal Teorisi: Bu teori yaşlanmaya serbest radikallerin neden olduğunu savunmaktadır. Bu teoriye göre endojen olarak üretilen serbest radikaller, hücre zarını, proteinleri, yağları ve genetik yapıyı hasara uğratırlar. Bu teoriye göre yaşlanmayla beraber oksidanlar ve antioksidanlar arasındaki denge bozulur ve bu daha çok oksidanlar lehine oldukça vücut sistemleri hasara uğrar.
  • Hücre Yaşlanması Teorisi: Bu teori yaşlanmanın, hücrelerin tükenmesine bağlı oluştuğunu öngörmektedir. Hücrelerin çoğalması yaşla birlikte kusurlu olabilmekte ya da mutasyona uğrayabilmektedir.
  • DNA Hasar Teorisi: DNA hasarı yıllar boyunca sürekli oluşmakta ve bir yandan da tamir edilmektedir. Yıllar geçtikçe bu hasarlar sonucunda hücre, doku, organ bozulmakta ve yaşlanmaya neden olmaktadır.
  • Bağışıklık Teorisi: Bu teoriye göre yaşlanmanın nedeni bağışıklık sistemindeki zayıflamadır.
  • Endokrin Teorisi: Yaşlanmanın nedeni yaşla birlikte bazı hormonların düzeyindeki azalmadır.
  • Nöroendokrin Teorisi: Yaşlanmada beyinde bulunan hipofiz bezindeki değişikliklerin rol oynadığı görüşü vardır.
  • Aşınma Teorisi: Bu teoriye göre, organizma tıpkı makinede olduğu gibi çalıştıkça eskimektedir. Bedende fizyolojik dengeyi sağlayan homeostatik mekanizmalar vardır. Homeostatik mekanizmada gençlerin dayanabildiği durumlar, yaşlıların yaşamını tehdit edebilmektedir (Kalınkara, 2014).