CEVAP:

• Öncelikle, hastanın ayrıntılı değerlendirilmesi sağlanmalıdır. Özellikle hastanın hayati fonksiyonları, fonksiyonel durumu ve günlük yaşamda bağımsızlık seviyesi, zihinsel durumu, özür şiddeti, psikolojik durumu mutlaka değerlendirilmelidir. Değerlendirmelerin inmeli hastalar için geliştirilmiş özel test ve ölçeklerle yapılması önemlidir.
• Hastalar genellikle felçli taraf vücut bölgesini ihmal eder ve kullanmaktan kaçınırlar. Böyle bir durumda, etkilenen uzvuna (kol ve bacağına) sürekli uygun pozisyonu vermek, etkilenen taraf uzvunu yaralanmalardan korumak ve bu uzvunun farkındalığını artırıcı aktiviteler yaptırmak (giyinirken önce etkilenen uzvunu giydirmek, saati hasta koluna takmak, televizyona hasta tarafından bakmasını sağlamak gibi) gerekmektedir.
• Hastada konuşma problemi varsa konuşma terapisine yönlendirmek ve bu konuda destek almak, hastayla iletişimi kolaylaştırıcı önlemler almak (kısa cevap alınabilecek sorular sormak, hastadan başını sallaması, göz işareti yapmasını istemek gibi) gerekmektedir.
• Uzman doktordan onay alındıktan sonra hastanın durumu uygunsa fizyoterapist tarafından egzersiz tedavisi ve ayakta durma, yürüme eğitimi çalışılmalı, hasta gerekli durumlar konusunda bilgilendirilmeli, hasta yakını ve hastanın verilen tedavi programına uyması sağlanmalıdır.
• Hastanın kişisel bakımı ve temizliğini sağlamaya yönelik gerçekçi bir plan uygulamak gerekir.
• Hastanın idrar boşaltımında veya tuvalet ihtiyacının giderilmesindeki problemler için gerekli önlemler alınmalı, mesane ve bağırsak eğitimi verilmelidir. Bunun için hastanın sıvı alımı ve idrar çıkışını kontrol etmek, idrar tutma eğitiminde eğer yapmasında tıbbi bir sakınca yoksa hastaya 2-4 saatte bir sürgü vermek, tuvalet ihtiyacını ertelememesi için girişimlerde bulunmak (hastanın uzanabileceği yakınlıkta çağrı aleti olmalı, elbiseleri kolay çıkarabileceği türden olmalı), kontrollü sıvı alımını sağlamak (sıvıları birden almak yerine zamana yaymak) gerekir.
• Hasta erken dönemlerde sonda ile tuvalet ihtiyacını görür. Bu dönemde, enfeksiyon riskine karşın dikkatli olunmalı, sık sık hastayı enfeksiyon bulguları bakımından değerlendirmeli ve temizliğe dikkat edilmelidir.
• Hastanın zihinsel problemleri varsa dikkat süresini artırmak, hafıza ve problem çözme yeteneğini geliştirmeye yönelik girişimlerde bulunmak gerekebilir.
• Hastayı düşme, yaralanma riskine karşın korumak ve eğitmek gerekir. Bunun için yatak seviyesinin uygun olması, yatak kenarlığının olması, ihtiyaç duyması durumunda çağrı aletinin kullanımını sağlamak, hasta ayağa kaldırıldığında alçak topuklu kaymayan ayakkabı veya terlik giydirmek, hastanın ayakta durmak ve yürümek için yeterli kas kuvveti yoksa desteklemek veya destek için yardımcı cihaz kullandırmak, fizyoterapist tarafından önerilen ayakta durma, bir yerden bir yere geçiş ve yürüme tekniklerinin kullanılmasını sağlamak önemlidir.
• Yaşlı inmeli hastalarda korku, depresyon ve sinirli ruh hâli sıklıkla karşılaşılan psikolojik sorunlardır. Böyle durumların tespiti hâlinde ruh ve sinir hastalıkları uzmanından yardım almak ve hastanın değerlendirilerek tedavisinin yapılmasını sağlamak gerekir.
• Bası yaralarının gelişmemesi için gerekli önlemler alınmalıdır.
• Yatan hastalarda ayak şişliğinin değerlendirilmesi, önlenmesi veya geliştiyse tedavisinin yapılması önemlidir. Eğer şişlik gelişmişse ayak ve bacak masajı, ödem çoraplarının kullanımı, bandajlama, ayak egzersizlerinin düzenli yapılması, mümkünse hastanın ayağa kaldırılıp yürütülmesi, uzun süre ayaklarını sarkıtarak oturmamasının sağlanması gerekir.
• Kabızlık, felçli yatan hastada sıklıkla görülen bir problem olduğundan hastanın beslenme programı da düzenlenmelidir.