CEVAP:

Yaşlılarda en sık görülen psikolojik rahatsızlıklardan biri depresyondur. Yaşlılık depresyonu sık olmasına rağmen, yaşlıların başvuru nedenlerindeki tablonun gençlere göre farklı olması tanının atlanmasına sebep olmaktadır. Depresyonlu olan yaşlı hasta doktora, halsizlik, vücudun farklı yerlerinde ağrılar, baş ağrısı, karın ağrısı, eklem ağrıları, kabızlık gibi somatik (bedensel) yakınmalarla başvurmaktadır. Tanının atlanmasındaki bir diğer neden de bu yakınmaların kronik kişilik özelliği olarak algılanmasıdır. Yaşlı hastaların psikolojik muayenelerinde devam eden mutsuzluk ve keder hâli, hayattan zevk alamama, kendini yalnız ve değersiz hissetme, dikkat bozukluğu, huzursuzluk ve ölüm düşünceleri tespit edilir. Yaşlılarda depresif belirtilerin varlığı ciddi sağlık sorunlarına ve işlevsel kayıplara zemin hazırlayabilir, depresif belirtiler intihar davranışı için de ciddi bir risk faktörüdür, depresif sendromlar tanınmadığı ve tedavi edilmediğinde yaşlıdaki kayıplar çok ciddi olabilir. Yaşlılık dönemi depresyonlarında bunaltı, ajitasyon ve psikotik belirtilere saha sık rastlanır. Psikotik belirtiler en sık yoğun suçluluk ve günahkârlık düşünceleri ve somatik sanrılar (iç organlarım çürüdü, bağırsaklarım tıkandı, midem yok oldu vb.) şeklinde ortaya çıkar. Bu sanrılara bağlı olarak beslenmeyi reddetme, kilo kaybı ve buna bağlı gelişen ikincil tıbbi hastalıklar görülebilir. Depresyon tanısı konulmuş yaşlı hastalarda intihar riskinin değerlendirilmesi çok önemlidir. Yaşlı bireylerde intihar davranışı genel toplumdan daha sık görülür, öldürücü yöntemlerin (silah, asma gibi) kullanımı sıktır, tamamlanmış intihar oranı yüksektir. Tedavi edilmeyen depresyon bireyin depresyona ikincil fiziksel hastalıklar geliştirmesine, işlevselliğin kaybına, yaşam kalitesinde düşmeye, gereksiz sağlık harcamaları, ilaç kullanımı ve yan etkilerine, tamamlanmış intihar davranışına neden olabilir.