SORU: Yaşlılarda günlük yaşam aktiviteleri testleri ne amaçla kullanılmaktadır? Bu tür testler kaça ayrılır?
CEVAP: Günlük yaşam aktiviteleri ve enstrümantal günlük yaşam aktivitelerinin ve bunları değerlendirme testlerinin bilinmesi özbakımda da son derece önemlidir. Yaşlının bağımsızlık derecesini anlamaya yönelik ve günlük bireysel bakım ihtiyaçlarını da ortaya çıkaran testlerdir. Bulaşık, çamaşır, ütü, yemek yapma, alışveriş, evdeki temel aletleri kullanabilme gibi ögeleri yapıp yapamadığını, yardıma ihtiyacı olup olmadığını saptayan enstrümantal günlük yaşam aktiviteleri testleri son derece önemli ve belirleyicidir. Özbakımda özellikle hareket, banyo, temizlik, idrar ve gayta yapabilme, yemek yeme, giyinebilme son derece önemli yer tutar. Yaşlı hastanın kendine bakım kapasitesi günlük yaşam aktivitelerinin değerlendirilmesiyle ölçülür. Günlük yaşam aktiviteleri temel (GYA) ve enstrümantal günlük yaşam aktiviteleri (EGYA) olmak üzere 2 gruba ayrılır. GYA veya EGYA’de saptanan düşüşler depresyon, demans, düşme, inkontinans, görme problemi veya diğer hastalıkların habercisi olabilir. Bu testlerden alınan puanlardaki düşüşe neden olan medikal bir sebep bulunamazsa destekleyici yaklaşımlar önerilmelidir. Özbakımın ihtiyaçlarının saptanması ve bunlardaki değişiklikler bizlere yaşlının sağlık durumu hakkında da bilgi vermektedir.