TEMEL GERONTOLOJİ Dersi Geriatri ve Gerontolojinin Temel Kavramları, Çeşitleri ve Tarihçesi soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Yaşlılığın çeşitleri nelerdir?


CEVAP:
  • Kronolojik yaşlanma: İnsanların takvime ve doğum yılına göre yaşlanmasıdır. Dünya Sağlık Örgütü insan ömründe yaşlanmaya kronolojik bir sınır getirmiştir ki bu da 65 yaştır. • 65 - 74 yaş Genç Yaşlılık, • 75 - 84 yaş İleri Yaşlılık, • 85 yaş ve üstü Çok ileri Yaşlılık olarak adlandırılmaktadır.
  • Biyolojik yaşlanma: Hücre sayısında azalma, hücrelerin fonksiyonlarında azalma, organlarda fonksiyonların azalması ve böylece vücudun yapısal ve işlevsel olarak değişimi olarak kabul edilir. Örneğin insanlar yaşlandıkça kas kuvveti azalır, kemiklerinde zayıflama, eklemlerinde kireçlenme gibi durumlar görülür. Yaşla birlikte, sindirim sistemi, solunum sistemi, böbrek fonksiyonları, bağışıklama sistemi, kardiyovasküler sistem, üreme sistemi gibi birçok sistemde değişiklikler başlar. Biyolojik yaşlanma, genetik özellikler, yaşam tarzı, kronik hastalıklar ve kişilerin fizyolojik başa çıkma yolları ile ilişkili olarak farklı bireylerde değişik şekilde ortaya çıkabilmektedir.
  • Psikolojik yaşlanma: Zeka, hafıza gibi alanlarda fonksiyon azalmasıyla birlikte davranış değişikliği şeklinde ortaya çıkan yaşlanmadır.
  • Sosyolojik yaşlanma: Bireyin sosyal olarak toplumda rol, statü değişmesiyle ortaya çıkan sosyal işlerinde gücünün ve yeteneğinin azalarak kaybolması olarak kabul edilir. Yaşlanma, insanların sosyal rollerinde de değişikliklere hatta kayıplara yol açar. Emeklilik bu değişikliklerden en önemlisidir. İleri yaşlarda eş kaybı da önemli bir sosyal sorundur.
  • Normal yaşlanma: Zamanın gidişine bağlı olarak ortaya çıkan anatomik ve fiziksel işlev değişiklikleridir.
  • Duygusal yaşlanma: Kişinin kendisini duygusal olarak yaşlı hissetmesidir. Bu, psikolojik yaşlanma olarak da adlandırılabilir.
  • Fonksiyonel yaşlanma: Bir kişinin aynı yaşta olan bireylerle karşılaştırıldığında fonksiyonlarını yapamamasıdır (Yaşlı sağlığı. Sağlık Bakanlığı, 2002).