MESLEKİ YAZIŞMALAR Dersi Yazışmalarda Dil Bilgisi ve Yazım Kuralları soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Yazımında çok fazla sorun yaşanan birleşik sözcüklerin örnekleri nelerdir?


CEVAP:

Yazımında çok fazla sorun yaşanan birleşik sözcüklerin neler olduğunu inceleyelim:

• Bitki adları: aslanağzı, civanperçemi, keçiboynuzu, kuşburnu, ayşekadın (fasulye).

• Hayvan adları: danaburnu (böcek), akbaş (kuş), karagöz (balık), karafatma (böcek), yeşilbaş (ördek)...

• Yiyecek adları: dilberdudağı (tatlı), hanımgöbeği (tatlı), kadınbudu (köfte), tavukgöğsü (tatlı), alinazik (kebap)...

• Oyun adları: beştaş, dokuztaş, üçtaş.

• Gök cisimlerinin adları: Altıkardeş (yıldız kümesi), Büyükayı (yıldız kümesi), Samanyolu (yıldız kümesi)...

• Renk adları: balköpüğü, camgöbeği, devetüyü, fildişi, gülkurusu, vişneçürüğü, yavruağzı...

• Bir veya iki ögesi emir kipiyle kurulan kalıplaşmış birleşik sözcükler bitişik yazılır: alaşağı, albeni, ateşkes, dönbaba, gelberi, incitmebeni, rastgele, unutmabeni; çekyat, geçgeç, kaçgöç, kapkaç, örtbas, veryansın, yapboz, yazboz tahtası...

• Somut olarak yer bildirmeyen alt, üst ve üzeri sözlerinin sona getirilmesiyle kurulan birleşik sözcükler bitişik yazılır: ayakaltı, bilinçaltı, şuuraltı; akşamüzeri, ayaküstü, ayaküzeri, bayramüstü, olağanüstü, suçüstü...

• Ara yönleri belirten sözcükler bitişik yazılır: güneybatı, kuzeydoğu...

• Kanunda bitişik geçen veya bitişik olarak tescil ettirilmiş olan kuruluş adları birleşik yazılır: İçişleri, Dışişleri, Genelkurmay, Yükseköğretim...

• Eczahane, hastahane, pastahane, postahane sözleri kullanımdaki yaygınlık dolayısıyla eczane, hastane, pastane, postane biçiminde yazılmaktadır.

• Ev sözcüğüyle kurulan birleşik sözcükler birleşik yazılır: aşevi, basımevi, doğumevi, huzurevi, öğretmenevi, yayınevi...

• Hane, name, zade sözcükleriyle oluşturulan sözcükler birleşik yazılır: çayhane, dershane, kahvehane, yazıhane; kanunname, seyahatname, siyasetname; amcazade, dayızade...