CEVAP:

Avrupa’da hak ve özgürlükler açısından dönüm noktası teşkil eden hareketlerin en önemlilerinden birisi Fransız ihtilalidir. İhtilal sonucunda kabul edilen bildiri, insanın doğuştan, devredilmez, vazgeçilmez doğal haklara sahip olduğu anlayışını teyit eden bir belgedir. 26 Ağustos 1789’da ilan edilen bildiri, burjuvazinin taleplerine uygun, liberal bir anlayışı yansıtmaktadır. Taslağı hazırlayan Marki de la Fayette’e, ABD’nin Paris temsilcisi Thomas Jefferson’ın yardımcı olması, Amerika bildirilerinin etkisini göstermektedir (Karaşahan, s. 79). Bu belgeye göre, her birliğin amacı, insanın doğal haklarını korumaktır. Bu haklar, özgürlük, mülkiyet, güvenlik ve baskıya karşı direnmedir. Özgürlük tanımlaması yapılmış, başkasına zarar vermeyecek her şeyi yapabilmektir, denilmiştir. Mülkiyet dokunulmaz ve devredilmez bir hak olarak düzenlenir. Kişi dokunulmazlığı, güvenlik, düşünce özgürlüğü bildirinin çeşitli maddelerinde düzenlenmiştir (Janıs, s. 242-243; Akad-Vural Dinçkol, s. 197-198; Akın, s. 292-295). İnsan haklarının iç hukuklarda yerini alması (Anayasa hukuku, iç hukuk, bakımından hak ve özgürlüklerin gelişimi ve anayasalarda yerini alması hakkında geniş bilgi için bkz. Doehrıng, s. 260- 269; Sancar, s. 322), ilk çağlardan itibaren devam eden bir mücadelenin sonucunda olmuştur. Felsefi temellerini Locke gibi yazarların ortaya koyması ve Fransız ihtilali sonucunda önce bildirge şeklinde, daha sonra 1848 Anayasası’nda insanların doğuştan haklara sahip olduğu anlayışı ulusal pozitif hukukun bir parçası hâline gelmiştir.