MAHALLİ İDARELER MALİYESİ Dersi Mahalli İdarelerin Sorunları ve Çözüm Önerileri soru detayı:
SORU:
Yerel demokrasiyi geliştirme yollarından biri olan "Geri çağırma"yı açıklayınız.
CEVAP:
• Geri çağırma: Yurttaşların, seçilmiş kamu yetkililerinin, görev süreleri dolmadan bu görevlerine son verebilmeleri hakkına sahip olmaları anlamındadır. Geri çağırma, Dünya’nın belirli demokratik uygulamalarında karşılaşılan ve kamuoyuna duyarlılığı ve hesap vermeyi sürekli ve etkin kılıcı bir yöntem olarak geliştirilmiştir.
Bu uygulamada, yerel topluluk üyeleri; bilgi, yetenek, önderlik ve dürüstlük gibi alanlarda ciddi eksiklikler taşıdıkları gerekçesiyle yetersiz ve başarısız buldukları seçilmiş yöneticileri, kayıtlı seçmen sayısının belli bir oranının (genellikle %25 oranı uygulanmaktadır) yazılı başvurusu üzerine yapılacak halkoylaması sonucu, seçmen
sayısının çoğunluğunun oyları ile seçim süreleri dolmadan geri çağırabilirler.
Geri çağırma yöntemi, iyi düzenlendiği takdirde amaçlarına uygun kullanıldığı sürece, seçilmiş yöneticiler için önemli bir denetim aracı ve yurttaşlar içinde yapıcı bir katılım uygulaması oluşturabilir. Ayrıca, seçilmiş kişilere, halk için ve halk adına geçici olarak görevde bulunan kişiler oldukları gerçeğini sürekli olarak hatırlatan bir yapıdadır. 5393 sayılı Belediye Kanunu’na göre belediye başkanınca meclise sunulan bir önceki yıla ait faaliyet raporundaki açıklamalar, meclis üye tam sayısının dörtte üç çoğunluğuyla yeterli görülmezse yetersizlik kararıyla görüşmeleri kapsayan tutanak, meclis başkan vekili tarafından mahalli mülki idare amirine gönderilir. Vali, dosyayı gerekçeli görüşüyle birlikte Danıştay’a gönderir. Yetersizlik kararı, Danıştay’ca uygun görüldüğü takdirde belediye başkanı, başkanlıktan düşer. Belediye Kanunu’nda “Hizmetlerde Aksama” başlıklı yeni düzenlemede, belli hizmetlerde aksamanın olması hâlinde belirtilen koşullar içinde o ilin valiliğini devreye sokmaktadır.