TEMEL İNSAN HAKLARI BİLGİSİ I Dersi Kişi Hak ve Ödevleri soru detayı:
SORU:
Yerleşme ve seyahat hürriyetinin sınırlılığı nerede başlar?
CEVAP: Yerleşme ve seyahat hürriyeti sınırsız değildir. Bu nedenle, insan haklarıyla ilgili uluslararası, bölgesel ve ulusal hukuk kurallarında, hem yerleşme hem de seyahat hürriyetinin bazı sınırları düzenlenmiş bulunmaktadır. İHEB yerleşme ve seyahat haklarının, ahlak, kamu düzeni ve genel refahı sağlamak amacıyla sınırlandırılabileceğini kabul etmiştir (m.29, 30). KSHS m. 12/3, bu hak ve özgürlüklerin, “milli güvenlik”, “kamu düzeni”, “kamu sağlığı”, “kamu ahlakı” ve “başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması” amacıyla kanunla sınırlanabilmesi konusunda devletlere yetki vermiştir. Ayrıca, Sözleşme, sınırlamaların demokratik bir toplum için gerekli olması gerektiğini hükme bağlamaktadır. İHAS Ek Protokol m. 2/3 ve AİHS m. 22/3, KSHS m. 12/3’te sayılan nedenlere, “kamu güvenliği” ve “suçların önlenmesi” nedenlerini de eklemektedir. AfİHHŞ ise kamu düzeni yerine “kanun ve düzen” kavramını benimsemekte ve başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla sınırlama nedeninden bahsetmemektedir.
Yerleşme ve seyahat hürriyeti sınırsız değildir. Bu nedenle, insan haklarıyla ilgili uluslararası, bölgesel ve ulusal hukuk kurallarında, hem yerleşme hem de seyahat hürriyetinin bazı sınırları düzenlenmiş bulunmaktadır. İHEB yerleşme ve seyahat haklarının, ahlak, kamu düzeni ve genel refahı sağlamak amacıyla sınırlandırılabileceğini kabul etmiştir (m.29, 30). KSHS m. 12/3, bu hak ve özgürlüklerin, “milli güvenlik”, “kamu düzeni”, “kamu sağlığı”, “kamu ahlakı” ve “başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması” amacıyla kanunla sınırlanabilmesi konusunda devletlere yetki vermiştir. Ayrıca, Sözleşme, sınırlamaların demokratik bir toplum için gerekli olması gerektiğini hükme bağlamaktadır. İHAS Ek Protokol m. 2/3 ve AİHS m. 22/3, KSHS m. 12/3’te sayılan nedenlere, “kamu güvenliği” ve “suçların önlenmesi” nedenlerini de eklemektedir. AfİHHŞ ise kamu düzeni yerine “kanun ve düzen” kavramını benimsemekte ve başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla sınırlama nedeninden bahsetmemektedir.