ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ I Dersi TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ VE SİYASİ YAPILANMA soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Yeşil Ordu nasıl kurulmuştur?


CEVAP:

İtilaf Devletleri’nin Osmanlı topraklarını adım adım işgal etmeleri, bir kısım Osmanlı aydınını, Batı emperyalizmine karşı savaşan Bolşevizm’e (sosyalizme) yöneltmiştir. Sivas Kongresi’ne katılan üyelerden bazıları geleceğin şarkta olduğunu düşünerek, Anadolu’da Rusya’nın yardımıyla bir devrim yapmayı tasarlamışlardı. Bunların öncüllüğünü de Hakkı Behiç Bey yapıyordu. Sivas Kongresi sonrasında gizli örgütlenmeye geçen bu kişiler, Millet Meclisi açıldıktan sonra Yeşil Ordu adını almışlardır. On dört merkez üyesi milletvekili olan bu örgüt kısa sürede büyümüştür. Milletvekilliği ve icra Vekilliği yetkilerinden yararlanarak rahatça çalışan örgüt üyeleri, örgütlerini daha da geliştirmek için, Mustafa Kemal Paşa’nın ismini de kullanmaktan çekinmemişlerdir. Örgütlerinin kuruluşunu gösterir resmî bir belgeyi hükûmete vermedikleri için Yeşil Ordu Cemiyeti gizli örgüt olarak nitelenmiştir. Yeşil Ordu Cemiyeti’nin Ankara ve Eskişehir’de de birer merkezi vardı. İslamcı sosyalizmi savunan Yeşil Ordu Cemiyeti, Haziran ortalarında “Nizamnamesini” yayınlamıştır. III. Enternasyonale başvurmuş fakat olumlu-olumsuz yanıt alamamıştır. Haziran ayından itibaren komünizm cereyanı Anadolu’ya yayılmıştır. Yeşil Orducular, Ethem Beyle (Çerkez Ethem) ilişki kurmuşlardır. Bu durum Mustafa Kemal Paşa tarafından hoş karşılanmamıştır. Mustafa Kemal Paşa cemiyetten eylemlerini durdurmasını istemiştir. Sosyalizmi tek Kurtuluş yolu olarak gördüğünü söyleyen Ethem Bey, bu doğrultuda kamuoyu oluşturmak için Ağustos sonlarında “Seyyare-Yeni Dünya” adlı bir “İslam Bolşevik Gazetesi” çıkararak Yeşil Ordu Cemiyeti’nin propagandasını sürdürmeye devam etmiştir.