AKDENİZ UYGARLIKLARI SANATI Dersi Akdeniz'de Yeni Düzen-Yeni Sanatsal İfade Biçimleri soru detayı:

CEVAP:

Yunan tapınağının temelinde hangi etkiler yatar konusu oldukça çok tartışılan bir konudur. Anıtsal taş yapının temelleri, megaron formuna ve ahşap öncüllere dayandırılsa da özellikle anıtsal taş ifadenin kazanılmasında Mısır’ın etkisi yadsınamaz. M.Ö. 6. yüzyılda Mısır’a giden Yunanlılar anıtsal mezar yapıları (piramitler) ve tapınaklara karşı kayıtsız kalamazlar. Taştan yapılmış bu binalar Yunan kültüründe mimari estetiğinin ve mimari formların gelişmesinde önemli rol oynarlar. İlk anıtsal taş tapınaklar M.Ö. 6. yüzyılda Dorik düzende yapılmışlardır. Korinthos’daki Apollon Tapınağı ve İtalyan ana karasında bir Yunan kolonisi olan Posidonia (Paestum)’daki Athena Tapınağı, M.Ö. 6. yüzyılda yapılmış Dorik tapınakların hem Yunanistan’da hem de kolonilerde aynı değişmez mimari kalıbı izlediğine kanıttır. Dorik düzen Mısırda Deir el-Bahri’deki Hatshepsut Tapınağı’ndaki sütun başlıklarına çok benzer. Efes’deki Athena veya Didim’deki Apollon tapınaklarında gördüğümüz kalabalık sütün dizileri Mısır tapınaklarındaki hipostil salonları andırır. Delos’daki Aslanlı Yol, Mısır tapınaklarının önünde aslanlar veya sfenkslerin sıralandığı kutsal yollara öykünür.