OSMANLI TÜRKÇESİ GRAMERİ I Dersi Arapça Kelime Yapımı: Kelime Kalıpları ve Çokluk Kategorisi soru detayı:

CEVAP:

Zâid harflerin kelimelerde kullanılışıyla ilgili bazı genellemeleri bilirsek, zâid ve
aslî harfleri daha kolay tanıyabiliriz:
1. Hemze ( ? ( sadece kelime başında zâid olur: ????? efkâr, ????? ihrâc (Osmanlı Türkçesinde bu gibi kelimelerde hemze yazılmayıp sadece hemzenin
‘kürsüsü’ olan elif yazılmıştır.)
2. Elif ( ? ( kelime içinde uzun a (â) sesini karşılamak için kullanılır: ???? mâhir,
muhâbir ?????
3. Te (? (kelime başında, ortasında ve sonunda zâid olarak bulunabilir: ?????
teşkîl, ?????? intizâr, ????? şikâyet.
4. Sin (? (ist-, müst- ses grubuyla başlayan kelimelerde zâid harf olur: ???????
istiskal, ?????? müstakbel.
5. Mim (? (harfi sadece kelime başında zâid harf olur: ????? ma'lûm, ?????
mahkeme.

6. Nun (? (harfi in-, mün- ses gruplarıyla başlayan kelimelerde başta, -ân ile
biten kelimelerde ise sonda zâid olur: ?????? inkisâr, ????? münkesir, ?????
irfân.
7. Vav (? (harfi genellikle kelime içinde uzun u (û) sesini karşıladığında zâid
olur: ????? ma'lûm, ????? mechûl, ????? mazlûm, ????? mağlûb, ????
hukûk.
8. He (?) harfi kelime sonunda Arapçadaki kapalı te harfi yerine kullanıldığında zâid olur: ????? medrese, ????? kitâbe, ???? darbe.
9. Ye (? (harfi kelime içinde uzun i (î) sesini karşıladığında zâid olur: ?????
ta’lîm, ???? fakîr, ???? kebîr.