YAŞLI PSİKOLOJİSİ Dersi GELİŞİM PSİKOLOJİSİNDE KULLANILAN ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ soru detayı:
SORU:
Zaman uzamına göre araştırmalar kaça ayrılır? Her
birini açıklayınız.
CEVAP:
Boylamsal ve kesitsel olmak üzere iki türde
yapılabilmektedir.
Boylamsal Araş tırmalar: Boylamsal araş tırmalarda
üzerinde çalış ılan konuyla ilgili olarak aynı bireylerden
zaman içinde veri toplanmakta ve verilerin ne yönde
değ iş tiğ i incelenmektedir. Bu tarz araş tırmalarda
araş tırmacı veri toplayacağ ı kiş ileri belirlemekte ve farklı
zamanlarda aynı kiş ilere ulaş arak onlardan aynı konuyla
ilgili yeni veriler toplamaktadır. Böylece aynı kiş iler üzerinden
araş tırmak istediğ i konuyla ilgili değ iş imin nasıl
olduğ unu ortaya koyabilmektedir. Yukarıdaki örnek
üzerinden gidilecek olursa araş tırmacı söz gelimi 30 tane
genç insandan özgüven düzeyiyle ilgili veriler toplamakta
ve bu kiş ilerden bir yıl aradan sonra tekrar aynı verileri
almakta ve bu ş ekilde yıllarca veri toplamaktadır. Bu süre
araş tırmaya bağ lı olmak üzere çok uzun olabileceğ i gibi 4-
5 yıl gibi daha kısa süre de olabilir. Bu çalışmalardan elde
edilen veriler oldukça nesnel veriler olduğ undan
güvenirliğ i yüksektir. Ancak bu şekilde veri elde etmek
bazen çok zor olabilmektedir. Çok uzun süre alması,
ekonomik olmayış ı, kısa sürede sonuç vermeyiş i ve
katılımcıların zaman içinde kaybı önemli bir sorundur.
Boylamsal araş tırmalar geliş imde durağ anlık ve değ işme,
erken deneyimlerin sonraki geliş im süreci için önemi gibi
hayati konularda çok fazla bilgi sağ lamalarına rağmen
pahalı ve zaman alıcı çalışmalardır (Santrock, 2014). Bu
nedenle araş tırmacılar aynı sonuca ulaş - mak amacıyla
araştırmalarını kesitsel yöntemle de yapabilmektedirler.Kesitsel Araştırmalar: Kesitsel yöntemde boylamsal yöntemdeki gibi aynı bireylerden farklı zamanlarda veri toplamak yerine farklı yaş gruplarındaki kişilerden aynı anda veri toplanarak gelişimsel sürecin ortaya konması hede enmektedir. Bu tür araştırmalarda araştırmacının en büyük avantajı katılımcıların büyümelerini veya yaşlanmalarını beklemek durumunda kalmamalarıdır (Santrock, 2014). Yukarıdaki örnekte özgüven düzeyinin gençlikten yaşlılığa kadar ne şekilde değiştiğini ortaya koymak isteyen bir araştırmacı, verilerini farklı yaş gruplarından toplayarak sürecin her bir yaş düzeyinde nasıl olduğunu ortaya koyabilmektedir. Boylamsal araştırmaya göre çok daha kısa sürede gelişimsel bir bilgi elde etmenin mümkün olduğu bu yöntemde bazı sınırlılıklar da bulunmaktadır. Örneğin bu tür çalışmalar aynı bireylerin zaman içindeki değişimini verememekte ve bireysel özelliklerin değişimi hakkında bilgi vermemektedir.