AFET SENARYOSU VE TATBİKATLAR Dersi Deprem Senaryoları soru detayı:
SORU:
Zarar görebilirliklerin belirlenmesinde göz önüne alınması gereken hususlar nelerdir?
CEVAP:
Öncelikle inceleme sahası ve yakın civarında meydana gelmiş ve hasara neden olmuş aletsel (1900 yılı sonrası) ve tarihsel (1900 yılı öncesi) döneme ait depremler ve onların etkileri hakkında bilgiler toplanmalıdır. Hasar tahmini için zarar görebilirlik oranları veya matematiksel ilişkiler senaryo deprem ve yakın civarında meydana gelmiş olan deprem verilerinden, hasar verilerinden, eşşidet ve eşivme haritaları gibi bilgilerden yararlanarak üretilmeye çalışılır. Fakat genellikle depremler çok uzun zaman aralıklarında meydana geldikleri için böyle bir veriyi bulmak kolay olmayabilir. Bu nedenle böyle durumlarda inceleme sahası genişletilebilir. Bazen ülke ya da dünyanın değişik yerlerinde meydana gelen bir çok deprem verisinden üretilmiş zarar görebilirlik ilişkileri de kullanılabilir. Zarar görebilirlik oranları veya matematiksel ilişkilerin güvenilirliği kullanmış olduğu veri sayısına bağlı olarak artabilir de azalabilir de. Her zaman çok sayıda veri kullanarak üretilmiş olan ilişkiler tercih edilmelidir. Seçilen zarar görebilirlik oranları veya matematiksel ilişkilerin yöreye uygun olmasına, yapının türüne uygun olmasına özen gösterilmelidir. Yani betonarme bir bina için geliştirilen zarar görebilirlik oranlarını getirip ahşap bir bina için uygulayamazsınız, uygulamamalısınız. Mümkünse yöreye özgü, mümkün değilse ülkeye özgü, o da mümkün değilse yöre ile benzer özelliklerde olduğu düşünülen dünya ölçeğindeki verilerden, zarar görebilirlik ilişkilerinden yararlanılmalıdır. Her zaman ortak akıl ve uzman görüşleri egemen kılınarak birçok paydaşın görüşü alınarak belirlenmesinde çok büyük yarar vardır. Yapıya veya varlıklara özel analizler yapılarak ta zarar görebilirlikler belirlenebilir.