OLAYLARA MÜDAHALE ESASLARI Dersi Güç Kullanımı ve Dikkat Edilecek Hususlar soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Zor kullanma yetkisinde sınırın aşılması durumu ile ilgili kanun maddeleri ve hükümleri nelerdir?


CEVAP:

Güç kullanma yetkisine sahip kamu görevlisinin görevini yaptığı sırada, kişilere karşı görevinin gerektirdiği ölçünün dışında kuvvet kullanması hâlinde kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.

TCK 256. maddesinde belirtilen suçun oluşabilmesi için sınırın aşılmasında kasıt bulunması gerekir. Şayet kolluk personeli güç kullanırken sınırı kasten aşarsa ve bu aşma sonunda da yaralanma gerçekleşirse kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanacaktır.

Kolluk personeli, ceza sorumluluğunu kaldıran nedenlerde; meşru savunma şartları varken kendisini ya da başkasını savunurken ve her hangi bir kasıt olmaksızın sınırı aşarsa, TCK’nın 27. maddesinin uygulanması gerekecektir. TCK 27/1 de bu durumda “fiil taksirle işlendiğinde de cezalandırılıyorsa taksirli suç için kanunda yazılı cezanın altıda birinden üçte birine kadarı indirilerek hükmolunur.” Ancak, TCK 27/2 de “Meşru savunmada sınırın aşılması mazur görülebilecek bir heyecan, korku veya telaştan ileri gelmiş ise faile ceza verilmez.” Hükmü kapsamında değerlendirilecek, mazur görülebilecek bir heyecan, korku veya telaş bu sınırın aşılmasına neden olmuşsa cezalandırma cihetine gidilmeyecektir.

TCK 30. madde ise herhangi bir saldırı olmadığı, meşru savunma şartları oluşmadığı hâlde gelişen olaylar bir saldırı ve meşru savunma şartlarının gerçekleştiği kanaatini oluşturabilir ve kişi “Ceza sorumluluğunu kaldıran veya azaltan nedenlere ait koşulların gerçekleştiği hususunda kaçınılmaz bir hataya düşebilir.” İşte bu durumda da cezalandırma yoluna gidilememektedir.

Meşru savunma konusunda en çok tartışılan konulardan birisi de gerçekte bir saldırı olmadığı hâlde, bunun varlığı hususunda yanılıp bu saldırıyı bertaraf etme saikıyla hareket eden şahsın meşru müdafaa hükümlerinden yararlanıp yararlanmayacağı hususudur. TCK’nın 30/3. maddesi, bu sorunu açık bir şekilde çözüme bağlamıştır. Hükme göre: “ceza sorumluluğunu kaldıran veya azaltan nedenlere ait koşulların gerçekleştiği hususunda kaçınılmaz bir hataya düşen kişi, bu hatasından yararlanır.” Burada da kanun koyucu eylem hukuka uygun olmadığı halde, kusursuzluk sebebiyle ceza vermekten kaçınmıştır.