Vektör veri sistemde, nokta (point), çizgi (line) ve alan (polygon) tipinde gösterilebilir.

Veri tabanları birbirleriyle ilişkili bilgilerin depolandığı alanlardır. Bilgi artışıyla birlikte bilgisayarda bilgi depolama ve bilgiye erişim konularında yeni yöntemlere ihtiyaç duyulmuştur. Veri tabanları; büyük miktardaki bilgileri depolama geleneksel yöntem olan “dosya-işlem sistemine” alternatif olarak geliştirilmiştir.

Telefonlarımızdaki kişi rehberi günlük hayatımızda çok basit bir şekilde kullandığımız veri tabanı örneği olarak kabul edilebilir. Bunların dışında internet sitelerindeki üyelik sistemleri, akademik dergilerin ve üniversitelerin tez yönetim sistemleri de veri tabanı kullanımına örnektir.

Veri tabanı yönetim sistemlerine; Microsoft Access, MySQL, IBM DB2, Informix, Microsoft SQL Server, PostgreSQL, Oracle, Interbase ve Sysbase örnek olarak verilebilir.

Vektör verilerin üretilmesinden önce, sayısallaştırılacak nesnelerin özelliklerini taşıyacak vektör veri katmanı oluşturulmalıdır. Vektör veri katmanları oluştururken katmanın geometrik tipi ve katmanın veritabanına girilecek öznitelik bilgi alanlarının tanımlanması yapılacaktır.

Mekansal veritabanı verileri depolamak ve bir geometrik uzayda tanımlanmış nesneleri temsil için sorgu verileri ile en uygun hale getirilmiş bir veritabanıdır. En gelişmiş mekansal veritabanları, noktalar, çizgiler ve çokgenler gibi basit geometrik nesnelerin temsiline izin verir. Bazı mekansal veritabanları, 3D nesneler, topolojik kapatıcılık, doğrusal ağlar ve üçgenlenmiş düzensiz ağ gibi daha karmaşık yapıları işlemektedir.

CBS içinde genellikler tabloda depolanan ve detaya bir yegane tanımlayıcı ile bağlı olan, coğrafik detay hakkında saklanan ya da depolanmak istenen bilgilerin tümü. Örneğin: bir yol detayı için öznitelik bilgileri; cinsi, genişliği, şerit sayısı, yapım yılı vb. gibidir. Raster verisetlerinde, raster hücrelere ait her bir unik değer ile ilişkili bilgilerin tümü. Detayların harita üzerinde nasıl gösterileceği, nasıl etiketleneceği gibi özellikleri belirleyen kartografik bilgilerin tümü.

Tek bir özellik için değerleri depolayan bir tablodaki sütun. Veritabanı kayıtlarındaki ya da verinin girilebileceği grafik kullanıcı arayüzündeki yer. Yüzeyin eş anlamlısı. Öznitelik, kolon.

Alan türleri; metin veri, tamsayı, ondalık sayı ve tarihtir.

Metin veri; alfabetik ya da alfasayısal verileri tanımlar. Bu tür metin alanları 255 karakterlik veri içerebilir. Tamsayı; sayısal alanların tanımlanması amacıyla kullanılır. Bu tür alanlar üzerinde matematiksel işlemler yapılabilir. Ondalık sayı; ondalıklı sayısal alanların tanımlanması amacıyla kullanılır. Ondalık kısmının kaç basamaklı olması gerektiğini yazılım bize sorar. Tarih; tarih alanlarının tanımlanması amacıyla kullanılır. Ancak alan türü tarih olduğunda tarihsel sorgulamalar yapılabilir.

Sayısallaştrma öncesi gerekli ayarlamalar yapıldıktan sonra tool bar’da yer alan Düzenlemeyi aç/kapa butonuna basılarak jeoloji_formasyon.shp katmanı üzerinde sayısallaştırma ve düzenleme işlemlerinin yapılmasına imkan verecek fonksiyonlar aktif hale getirilir. Obje ekle butonuna basılarak sayısallaştırma işlemine başlanır.

Münhani veya izohips olarak da bilinir, bir haritada aynı yükseklikteki noktaları birleştiren eğridir. Eşyükselti eğrilerinin amacı, üç boyutlu harita üzerinde temsil edebilmektir. Haritayı okuyan bu eğrilere bakarak yeryüzündeki tepeleri, vadileri, ovaları, sırtları vs. gözünde canlandırabilir. Eşyükselti eğrilerinin okunması haritadaki diğer işaretlere kıyasla zordur ve eğitim gerektirir.

Eşyükselti eğrilerinin bulunduğu harita türüne “topoğrafik harita” denir.

Eşyükselti eğrilerinin bazı özellikleri; asla çatallanmazlar. Kesişmezler (istisna: 90 derece eğimli bir uçurum). İki eşyükselti eğrisi arasındaki yükseklik sabittir. Eşyükselti eğrilerinin sık olması eğimin fazla olduğunu, seyrek olması eğimin az olduğunu gösterir. Eşyükselti eğrileri arasındaki yükselti farkına “eşyükselti aralığı” denir. Eşyükselti eğrilerinin arasındaki yükseklik farkı, haritanın lejantında belirtilir. Harita okumayı kolaylaştırmak için bazı haritalarda belirli sayıda eşyükselti eğrisinden biri (örneğin beşte biri) koyu çizilir. Bu koyu eğriye “fihrist eşyükselti” denir.

Çizgisel gösterime uygun veriler; nehirler, yollar, sınırlar, elektrik hatları olarak sayılabilir.

Verilerin kağıt ya da harita ortamından bilgisayar ortamına dönüştürülmesi işlemi sayısallaştırma (digitizing) olarak bilinir. Sayısallaştırma işlemi CBS’ne veri üretmek için kullanılır.

Veritabanı: Veri tabanları birbirleriyle ilişkili bilgilerin depolandığı alanlardır. Bilgi artışıyla birlikte bilgisayarda bilgi depolama ve bilgiye erişim konularında yeni yöntemlere ihtiyaç duyulmuştur. Veri tabanları; büyük miktardaki bilgileri depolamada geleneksel yöntem olan ‘’dosya-işlem sistemine’’ alternatif olarak geliştirilmiştir.Telefonlarımızdaki kişi rehberi günlük hayatımızda çok basit bir şekilde kullandığımız veri tabanı örneği olarak kabul edilebilir. Bunların dışında İnternet sitelerindeki üyelik sistemleri, akademik dergilerin ve üniversitelerin tez yönetim sistemleri de veri tabanı kullanımına örnektir.Veri tabanları sayesinde bilgilere ulaşır ve onları düzenleyebiliriz. Veritabanları genellikle bireysel olarak satın alınamayacak kadar yüksek meblağlara sahip olmasına karşın; ücretsiz kullanıma açılan akademik veri tabanları da bulunmaktadır. Akademik veri tabanları aracılığıyla bazen bibliyografik bilgi bazen de tam metinlere erişmek mümkündür. Veri tabanları, veri tabanı yönetim sistemleri aracılığıyla oluşturulur ve yönetilir. Bu sistemlere; Microsoft Access, MySQL, IBM DB2, Informix, Microsoft SQL Server, PostgreSQL, Oracle, Interbase ve Sysbase örnek olarak verilebilir.

Vektör verilerin üretilmesinden önce, sayısallaştırılacak nesnenin özelliklerini taşıyacak vektör veri katmanı oluşturulacaktır. Vektör veri katmanları oluşturulurken katmanın geometrik tipi ve katmanın veritabanına girilecek öznitelik bilgi alanlarının tanımlanması yapılacaktır. Yapılan tanımlamalardan sonra raster verilerin sayısallaştırılması ve öznitelik bilgilerinin girilmesi işlemleri gerçekleştirilecektir.

Mekansal Veritabanı: Mekânsal veritabanıverileri depolamak ve bir geometrik uzayda tanımlanmış nesneleri temsil için sorgu verileri ile en uygun hâle getirilmiş bir veritabanıdır. En gelişmiş mekânsal veritabanları, noktalar, çizgiler ve çokgenler gibi basit
geometrik nesnelerin temsiline izin verir. Bazı mekânsal veritabanları, 3D nesneler, topolojik kapatıcılık, doğrusal ağlar ve üçgenlenmiş düzensiz ağ gibi daha karmaşık yapıları işlemektedir.

Öznitelik: (attribute):

• CBS içinde genellikle tabloda depolanan ve detaya bir yegane tanımlayıcı ile bağlı olan, coğrafik detay hakkında saklanan ya da depolanmak istenen bilgilerin tümü. Örneğin: bir yol detayı için öznitelik bilgileri; cinsi, genişliği, şerit sayısı, yapım yılı v.b gibidir.

• Raster veri setlerinde, raster hücrelere ait her bir unik değer ile ilişkili bilgilerin tümü.

• Detayların harita üzerinde nasıl gösterileceği, nasıl etiketleneceği gibi özellikleri belirleyen kartografik bilgilerin tümüdür.

Alan (Field):

• Tek bir özellik için değerleri depolayan bir tablodaki sütun.

• Veritabanı kayıtlarındaki ya da verinin girilebileceği grafik kullanıcı ara yüzündeki yer.

• Yüzeyin eş anlamlısı. Öznitelik, kolon.

Metin Veri: Alfabetik ya da alfasayısal verileri tanımlar. Bu tür metin alanları 255 karakterlik veri içerebilir.

Tamsayı: Sayısal alanların tanımlanması amacıyla kullanılır. Bu tür alanlar üzerinde matematiksel işlemler yapılabilir.

Ondalık Sayı: Ondalıklı sayısal alanların tanımlanması amacıyla kullanılır. Ondalık kısmının kaç basamaklı olması gerektiğini yazılım bize sorar.

Tarih: Tarih alanlarının tanımlanması amacıyla kullanılır. Ancak alan türü tarih olduğunda tarihsel sorgulamalar yapılabilir.

Eş yükselti eğrilerinin bulunduğu harita türüne “topografik harita” denir.

Eş yükselti eğrilerinin bazı özellikleri:

• Asla çatallanmazlar.
• Kesişmezler (istisna:90derece eğimli bir uçurum).
• İki eş yükselti eğrisi arasındaki yükseklik sabittir.
• Eş yükselti eğrilerinin sık olması eğimin fazla olduğunu, seyrek olması eğimin az olduğunu gösterir.
• Eş yükselti eğrileri arasındaki yükselti farkına ‘eş yükselti aralığı’ denir.
• Eş yükselti eğrilerinin arasındaki yükseklik farkı, haritanın lejantında belirtilir. Harita okumayı kolaylaştırmak için bazı haritalarda belirli sayıda eş yükselti eğrisinden biri (örneğin beşte biri) koyu çizilir. Bu koyu eğriye “fihrist eş yükselti” denir.

Jeoloji formasyon katmanı yapısı itibariyle bir poligon veri katmanı türü olacaktır.

Fay hattı katmanı yapısı itibariyle bir çizgi veri katmanı türü olacaktır.

Elektrik direkleri katmanı yapısı itibariyle bir çizgi veri katmanı türü olacaktır.

İmar yapısı veri katmanı yapısı itibariyle bir poligon veri katmanı türü olacaktır.

Yol veri katmanı yapısı itibariyle bir çizgi veri katmanı türü olacaktır.

Yeni vektör katmanı sekmesine basılarak Yeni Vektör Katmanı penceresi açılır. Açılan pencereden katmanın geometri Tipi Nokta olarak seçilir. Koordinat referans sistemi ayarlanır. Öznitelik tablo alan adı direk_tipi girilir ve veri tipi Metin veri, genişlik ayarlanır. Daha sonra öznitelik listesine ekle sekmesine, ardından OK sekmesine basılır. Karşınıza çıkan katmanı farklı kaydet penceresinden vektör verinin bilgisayarınızda kayıt edileceği dizin seçilir. Katman adı girilerek Kaydet sekmesine basılır. Sayısallaştırma işleminde katmanlar bölümünden aktif hâle getirilir. 

Yeni vektör katmanı sekmesine basılarak Yeni Vektör Katmanı penceresi açılır. Açılan pencereden katmanın geometri Tipi Poligon olarak seçilir. Koordinat referans sistemi olarak ayarlanır. Öznitelik tablo alan adı Imar_Durum girilir ve veri tipi Metin veri, genişlik 50 karakter olarak ayarlanır. Daha sonra öznitelik listesine ekle sekmesine, ardından OK sekmesine basılır. Karşınıza çıkan katmanı farklı kaydet penceresinden vektör verinin bilgisayarınızda kayıt edileceği dizin seçilir. Katman adı imar girilerek Kaydet sekmesine basılır. Sayısallaştırma işleminde katmanlar bölümünden imar katmanı aktif hâle getirilir.

Düğüm noktaları çizilerek hatalı olan yerin etrafındaki düğüm noktaları arası silinerek hata giderilir.

Kağıt üzerindeki bir haritanın grafik bilgilerinin koordinatlara dönüştürülerek sayısal bir ortama aktarılmasına sayısallaştırma denir.