Vektör menüsü altında Coğrafi İşlem Araçlarının içinde yer almaktadır.

Convex Hull Analiz fonksiyonunda kullanılan, girdi vektör katmanı noktasal özellikte olmalıdır.

Örneğin noktasal olarak toplanmış verilerden yerleşim yeri bulunmasına yönelik bir çalışmada dış sınırların belirlenmesinde veya bir havzaya yerleştirilen ölçüm istasyonlarının dış sınırlarının belirlenmesi gibi uygulamalarda bu fonksiyon kullanılabilir.

Kısayol butonlarından Vektör Katman Ekle veya Katman menüsünün altında Katman Ekle > Vektör Katmanı Ekle ifadesi seçilir. C:\AU_Egitim_Veri_Seti\Unite_6\ dizini altındaki trafo.shp vektör verisi görüntülenir. Menü bar’ da Vektör > Cografi Islem Araçları > Convex Hull fonksiyonu seçilir. Ekrana açılan Dısbükey gövde(ler) diyalogunda Girdi vektör katman olarak Trafo.shp seçilir. Bir dış bükey alan oluştur ifadesi işaretlenir. Çıktı shape dosyası olarak yeni bir isim tanımlanır. Sonuçları kanavaya ekle ifadesi işaretlenir ve OK butonuna basılır.

Buier Analiz Fonksiyonu, nokta, çizgi ve alan özellik tipindeki girdi veri setine tanımlayacağınız mesafe kadar bir tampon bölge oluşturur ve bu tampon bölge alansal özellik tipinde bir çıktı veri setine kaydedilir. Girdi veri setinin öznitelik tablosunda tanımlı bir field’da yer alan değerlere göre faklı tampon bölgeler oluşturmak isterseniz, buffer analiz setinde yer alan tampon mesafe alanı fonksiyonunu işaretleyerek bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz.

Bu fonksiyon nokta, çizgi ve alan özellik tipindeki girdi veri setine tanmlayacağınız mesafeler kadar tampon bölgeler oluşturur ve bu tampon bölgeleri alansal özellik tipinde bir çıktı veri setine kaydeder.

Kısayol butonlarından Vektör Katman Ekle veya Katman menüsünün altında Katman Ekle > Vektör Katmanı Ekle ifadesi seçilir. C:\AU_Egitim_Veri_Seti\Unite_6\ dizini altındaki trafo.shp, bina.shp ve ada.shp vektör verisi görüntülenir. Menü bar’ da Vektör > Cografi Islem Araçları > Buier fonksiyonu seçilir. Ekrana açılan Tamponlar diyalogunda Girdi vektör katman olarak trafo seçilir. Tampon mesafesi 100 girilir. Tampon sonuçlarını birleştir ifadesi işaretsiz bırakılır. Bu ifade işaretlenirse buier analizin sonucunda tek bir tane poligon oluşturulur. Kesişen alanlar birleşir. Tampon sonuçlarını birleştir ifadesi işaretlenmez ise her bir özellik kadar poligon oluşturulur. Çıktı shape dosyası olarak yeni katman ismi tanımlanır. Sonuçları kanavaya ekle ifadesi işaretlenir ve OK butonuna basılır.

Intersect analiz fonksiyonu girdi veri setine ait ortak alana düşen detaylar ya da detay parçalarını koruyan, tutan mekânsal veri setine ait bir geometrik birleşim olarak tanımlanabilir. Intersect Analiz fonksiyonunda kullanılan girdi vektör katmanı ile kesişim katmanının üst üste çakışan (kesişim kümesi) geometrileri ve buna bağlı öznitelikleri yeni bir çıktı shape dosyası olarak kaydedilir.

Kısayol butonlarından Vektör Katman Ekle veya Katman menüsünün altında Katman Ekle > Vektör Katmanı Ekle ifadesi seçilir. C:\AU_Egitim_Veri_Seti\Unite_6\ dizini altındaki Imar.shp ve Jeoloji.shp vektör verisi görüntülenir. Jeoloji.shp ve Imar.shp vektör verilerinin öznitelik bilgileri incelenir. Jeoloji.shp verisi veritabanında bulunan YAS field’ına göre sınıflandırılır ve etiket olarak ekrana yazdırılır. Menü bar’ da Vektör > Cografi Islem Araçları > Intersect fonksiyonu seçilir. Ekrana açılan Kesisim (Intersect) diyalogunda Girdi vektör katman olarak imar seçilir. Kesişim katmanı olarak jeoloji seçilir. Çıktı shape dosyası olarak sonucu kesişim tanımlanır. Sonuçları kanavaya ekle ifadesi işaretlenir ve OK butonuna basılır.

Kesişim (Intersect) analiz sonucu incelendiğinde, imar katmanı sınırları dikkate alınarak üzerinden geçen jeoloji katmanı ile çakıştırılmıştır. Veri tabanları da kesişim sonucuna göre birleştirilmiştir. Böylece imar katmanının jeolojik yapısı tek katmanda analiz edilmiş olur. Sonuc_kesişim katmanı veritabanındaki YAS fieldına göre sınıflandırılır ve YAS field’ı etiket olarak ekrana yazdırılır.

Union analiz fonksiyonu girdi veri setlerinden herhangi birine ait mekânsal yayılım içine giren detayları koruyan iki poligonal mekansal veri setine ait bir topolojik çakışma olarak tanımlanabilir. Union analiz fonksiyonunda tüm katmanlarda tüm detaylar korunur. Union Analiz fonksiyonunda kullanılan, girdi detaylarındaki tüm geometriler birbirleri ile birleştirilir . Daha basit bir ifade ile iki girdi detayının birleşimi yeni çıktı detayına aktarılmış olur. Bu birleşmede üst üste çakışan tüm geometrik alanlar ve öznitelik bilgileri yeni çıktı detay sınıfına yazdırılır.

Kısayol butonlarından Vektör Katman Ekle veya Katman menüsünün altında Katman Ekle > Vektör Katmanı Ekle ifadesi seçilir. C:\AU_Egitim_Veri_Seti\Unite_6\ dizini altındaki Toprak.shp ve Jeoloji.shp vektör verisi görüntülenir. Jeoloji.shp ve Toprak.shp vektör verilerin öznitelik bilgileri incelenir. Menü bar’ da Vektör > Cografi Islem Araçları > Union fonksiyonu seçilir. Ekrana açılan Birlesim (Union) diyalogunda Girdivektör katman olarak jeoloji seçilir. Birlesim katmanı olarak toprak seçilir. Çıktı shape dosyası ismi olarak sonuç_birleşim tanımlanır. Sonuçları kanavaya ekle ifadesi işaretlenir ve OK butonuna basılır.

Birleşim sonucu incelendiğinde, toprak ve jeoloji katmanı hem geometri olarak hem de veritabanı olarak tek bir katmanda birleştirilmiştir. Sonuc_birlesim katmanı veritabanındaki Toprak_sin fieldına göre sınıflandırılır ve Toprak_sin field’ı etiket olarak ekrana yazdırılır.

Symmetrical Difference Analiz fonksiyonunda, girdi vektör katmanı ve fark katmanı detayları arasındaki geometrik kesişim hesaplanır. Girdi içinde yer alan detaylar ya da detaylara ait bir kısım üzerine çakıştırılan güncelleme detayı için kesimi dışında kalan alan çıktı detay sınıfına kaydedilir. Yani girdi katmanı ile fark katmanı arasındaki kesişen kısımlar dışındaki alanlar yeni katmana kaydedilir.

Simetrik fark incelendiğinde, ada katmanı üzerine gelen yeni_bina katmanı çıkarılmıştır. Bu analiz sonucunda girdi katmanından kesişen objeler çıkarılır, her iki katmanda kesişmeyenler aynen korunur.

Bir kapsam detayından bir diğer kapsam detayı tanımlanan alanı keserek çıkarma işlemi olup, kesilen tüm alan içinde kalan detaylar sonuç içine aktarılır. Nokta, çizgi ve alansal özellik tipine sahip bir girdi verisi üzerine çakıştırılan bir başka kırpma katmanı ile tanımlanan alana ait detaylar kesilerek farklı bir vektör shape dosyasına kaydedilir. Clip fonksiyonunu üç farklı girdi verisetini kullanarak uygulayabilirsiniz. Ancak Clip katmanı her zaman alansal özellik tipinde bir veri seti olmak zorundadır.

Sonuç incelendiğinde, ada katmanından ataimahallesi katmanı sınırları kadar bir alan kırpılmış ve başka bir katmana kaydedilmiştir.

Nokta, çizgi ve alansal özellik tipine sahip bir girdi verisi üzerine çakıştırılan fark katmanı veri setine ait alan içerisine giren detaylar silinir ve kalan detaylar için yeni bir çıktı veriseti oluşturulur. Input (Girdi) veri setiniz nokta, çizgi ve alan tipinde olabilir. Ancak Difference (fark) veriniz her zaman alan özellik tipinde olmak durumundadır.

Fark analizi sonucunda evlerin içinden geçen münhaniler kesilmiştir. Yeni oluşturulan katmanda evlerin içinden münhani geçmemektedir.

Poligon vektör katmanın veri tabanındaki bir field’a göre aynı öznitelik bilgisini taşıyan komsu alanların otomatik birleştirilmesi işlemidir. CAD ortamından CBS ortamına dönüştürülen sayısal paftaların birleştirilmesi sonucunda pafta kenar çizgilerinin otomatik silinmesi için çok kullanılan bir fonksiyondur.

Kısayol butonlarından Vektör Katman Ekle veya Katman menüsünün altında Katman Ekle > Vektör Katmanı Ekle ifadesi seçilir. C:\AU_Egitim_Veri_Seti\Unite_6\ dizini altındaki toprak.shp vektör verisi görüntülenir. Menü bar’ da Vektör > CografiIslem Araçları > Dissolve fonksiyonu seçilir. Girdi vektör katman olarak toprak seçilir. Birleştir diyalogunda Birleştirme alanı olarak toprak veritabanında bulunan Durum field’ı seçilir. Çıktı shape dosyası ismi olarak sonuç_birlestir tanımlanır. Sonuçları kanavaya ekle ifadesi isaretlenir ve OK butonuna basılır. Dissolve analizi sonucunda toprak vektör katmanının veritabanında olan Durum field’ının iyi, orta ve zayıf değerlerine göre ortak olan alanların aralarındaki çizgiler kaldırılarak poligonlar birleştirilmiştir.

Sayıllaştırma, CAD ortamından CBS ortamında dönüşümlerde veya rasterdan vektör formatına dönüşümlerde oluşan küçük önemsiz kıymık poligonların otomatik silinmesi için kullanılan bir fonksiyondur.

Coğrafi Analiz araçları, CBS sistemlerinin temel fonksiyonlarından biri olan coğrafi bilgilerin işlenmelerini sağlarlar. Bu işlemler ile mevcut girdi verisi alınır ve bir işleme tabi tutularak yeni bir çıktı verisi üretilir. Veri üzerinde yapılacak olan tüm işlemler, işlemi yapan araçlar tarafından belirlenen kurallara göre yapılırlar. Bu, bir verinin bir başka veri formatına dönüştürülmesi gibi basit bir işlem de olabilir ya da birbirini takip eden ve sırasıyla bir verinin kullanılmasını gerektiren işlemler zinciri gibi karışık işlemler de olabilir. Örneğin, bir veri setinin önce kesilmesi, ardından seçilmesi ve bir başka veri seti ile ağırlıklı olarak çakıştırılması sonucu ilgili alanlarının yeniden sınıflandırılması gibi.

QGIS yazılımında coğrafi analiz araçları Vektör menüsü altında Coğrafi İşlem Araçlarının içinde yer almaktadır.

Convex Hull Analiz fonksiyonunda kullanılan, girdi vektör katmanı noktasal özellikte olmalıdır. Nokta vektör katmanın en dışarıdaki noktalardan geçecek şekilde poligon katman oluşturur. Ayrıca nokta katmanının veritabanda bulunan bilgilere göre dışarıdaki noktalardan geçen farklı poligonlar oluşturur. Oluşan poligon katmanının alanı ve çevresi otomatik veritabanına yazılır.

Buffer Analiz Fonksiyonu, nokta, çizgi ve alan özellik tipindeki girdi veri setine tanımlayacağınız mesafe kadar bir tampon bölge oluşturur ve bu tampon bölge alansal özellik tipinde bir çıktı veri setine kaydedilir. Girdi veri setinin öznitelik tablosunda tanımlı bir field’da yer alan değerlere göre faklı tampon bölgeler oluşturmak isterseniz, buffer analiz setinde yer alan tampon mesafe alanı fonksiyonunu işaretleyerek bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz.

Multidistance Buffer Analiz Fonksiyonu, nokta, çizgi ve alan özellik tipindeki girdi veri setine tanımlayacağınız mesafeler kadar tampon bölgeler oluşturur ve bu tampon bölgeleri alansal özellik tipinde bir çıktı veri setine kaydeder. Multidistance Buffer penceresinde yer alan Distance bölümüne ekleyeceğiniz her mesafe, girdi veri setinde yer alan obje veya objelere olan uzaklık değeridir.

Intersect analiz fonksiyonu girdi veri setine ait ortak alana düşen detaylar ya da detay parçalarını koruyan, tutan mekânsal veri setine ait bir geometrik birleşim olarak tanımlanabilir. Intersect Analiz fonksiyonunda kullanılan girdi vektör katmanı ile kesişim katmanının üst üste çakışan (kesişim kümesi) geometrileri ve buna bağlı öznitelikleri yeni bir çıktı shape dosyası olarak kaydedilir.

Union analiz fonksiyonu girdi veri setlerinden herhangi birine ait mekânsal yayılım içine giren detayları koruyan iki poligonal mekansal veri setine ait bir topolojik çakışma olarak tanımlanabilir. Union analiz fonksiyonunda tüm katmanlarda tüm detaylar korunur. Union Analiz fonksiyonunda kullanılan, girdi detaylarındaki tüm geometriler birbirleri ile birleştirilir

Symmetrical Difference Analiz fonksiyonunda, girdi vektör katmanı ve fark katmanı detayları arasındaki geometrik kesişim hesaplanır. Girdi içinde yer alan detaylar ya da detaylara ait bir kısım üzerine çakıştırılan güncelleme detayı için kesimi dışında kalan alan çıktı detay sınıfına kaydedilir. Yani girdi katmanı ile fark katmanı arasındaki kesişen kısımlar dışındaki alanlar yeni katmana kaydedilir.

Bir kapsam detayından bir diğer kapsam detayı tanımlanan alanı keserek çıkarma işlemi olup, kesilen tüm alan içinde kalan detaylar sonuç içine aktarılır.

Clip fonksiyonunu üç farklı girdi veri setini kullanarak uygulayabilirsiniz. Ancak Clip katmanı her zaman alansal özellik tipinde bir veri seti olmak zorundadır.

Nokta, çizgi ve alansal özellik tipine sahip bir girdi verisi üzerine çakıştırılan fark katmanı veri setine ait alan içerisine giren detaylar silinir ve kalan detaylar için yeni bir çıktı veri seti oluşturulur.

Input (Girdi) veri setiniz nokta, çizgi ve alan tipinde olabilir. Ancak Difference (fark) veriniz her zaman alan özellik tipinde olmak durumundadır.

Poligon vektör katmanın veri tabanındaki bir field’a göre aynı öznitelik bilgisini taşıyan komşu alanların otomatik birleştirilmesi işlemidir. CAD ortamından CBS ortamına dönüştürülen sayısal paftaların birleştirilmesi sonucunda pafta kenar çizgilerinin otomatik silinmesi için çok kullanılan bir fonksiyondur.

Sayıllaştırma, CAD ortamından CBS ortamında dönüşümlerde veya raster dan vektör formatına dönüşümlerde oluşan küçük önemsiz kıymık poligonların otomatik silinmesi için kullanılan bir fonksiyondur.