Bunlardan ilki afetler meydana gelmeden önce yapılan, toplumları ve bireyleri afetlere hazırlıklı olmaya teşvik edici bilinçlendirme programlarının tasarlanması ve uygulanmasıdır. İkincisi ise, afetler sonrası psikososyal sorunların ve ruh sağlığı bozukluklarının çeşitleri ve yaygınlığı, bu sorunlara yol açan etmenlerin incelenmesi, daha çok etkilenebilecek risk gruplarının belirlenmesidir. Üçüncü alan ise, afetlerden sonra afetzedelerin iyilik hâllerini arttırmak için hangi psikososyal destek programlarının etkili olduğu ve bunların uygulanmasında gereken süreçlerin incelenmesi ve bilimsel kanıta dayalı bulunan müdahalelerin uygulanmasıdır.

İnsanlar için fiziksel, ekonomik, sosyal ve çevresel kayıplar doğuran, normal yaşamı ve insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen, etkilenen topluluğun yerel imkân ve kaynaklarını kullanarak baş edemeyeceği doğa kökenli, teknolojik veya insan kökenli olayların sonuçlarına afet denilmektedir.

Doğa olayı kaynaklı (ör. deprem, sel, tsunami, kasırga), insan eli ile yaratılan tehlikeler (ör. savaşlar, terör olayları) ve teknolojik tehlikeler (ör. maden kazaları, nükleer patlamalar) sonunda oluşan afetlerdir.

Özellikle II. Dünya Savaşı sonrası önem kazanmış olan bir alandır.

Afet psikolojisi

Bunlar afetlerin yol açabileceği psikolojik etkilerin ve bunlarla ilişkili değişkenlerin incelenmesi, ikincisi bu etkileri azaltmak için afetzedelere uygulanabilecek kısa ve uzun vadeli müdahaleler ve son olarak da afetlere hazırlıklı olmak için toplumu eğitmek, farkındalık yaratmak ve hazırlıklı olma davranışlarını teşvik etmektir.

Travma sonrası stres bozukluğu, depresyon, komplike yas, madde kullanımında artış

TSG, afetin olumsuz etkileri ile başa çıkma süreci sonunda afetzedelerde meydana gelen olumlu dönüşümlerdir.

Afet psikolojisinin ikinci temel alanı psikolojik etkileri önlemeyi ve azaltmayı hedefleyen uygulamaları geliştirmek ve uygulamaktır. Bu uygulamaları genel olarak psikososyal müdahaleler olarak adlandırmak mümkündür.

Psikolojik ilk yardım (PİY), afetzedelere güvenlik duygusu verecek, onları sakinleştirecek, sosyal destek ağları ile bağ kurmalarını, öz yeterlik duygularını pekiştirecek, kaynaklarla ilgili bilgi verecek ve umut aşılayacak bir yöntemdir.

PİY uygulamasını eğitilmiş, ancak ruh sağlığı uzmanı olmayan kişiler tarafından da yapılabilir. PİY uygulamasının temel mantığı afetlerden etkilenen çok sayıda afetzedeye destek verecek uzmanın sağlanmasının zorluğundan kaynaklanmıştır ve halktan eğitim almış herkesin yapabileceği şekilde düşünülmüştür. Bu açıdan fiziksel ilk yardıma benzer bir şekilde, ilk dönemde afetzedelerin psikolojik durumlarını iyi tutmayı hedefler.

Afetlerin çocuklar ve yetişkinlerde yaratabileceği ruhsal ve fiziksel sorunları ve bunlarla başa çıkmak için uygulanabilecek yöntemler konusunda afetzedelere verilen bir eğitimdir.

Psikososyal destek, geniş bir yelpazede psikososyal problemlere odaklanan ve sosyal birlikteliği ve afetzedelerin saygınlığını ve bağımsızlığını desteklemeyi, psikolojik sorunların gelişmesini ve sosyal dağılmayı engellemeyi amaçlayan bir süreçtir.

Psikososyal destek örseleyici bir deneyim yaşamış olan, ancak psikolojik olarak sağlıklı bireylere uygulanır.

Sosyologlar

Sosyoloji, psikoloji, psikiyatri, sosyal çalışma gibi disiplinlerin alana katkıları vardır.

1980

Zamanlama

Araştırma evreninin belirlenmesi

Genellenebilirlik

Araştırma evreni, belirli bir zamanda sınırları tanımlı bir bölgede yaşayan insan sayısıdır. Araştırma örnekleminin dahil olduğu grubun tamamını belirtir. Araştırma örneklemi ise araştırmada yararlanılan katılımcılar grubunu temsil etmektedir. Örneklemin, evreni temsil edecek şekilde seçilmesi, verilerin genellenebilmesi açısından önemlidir.

Afet araştırmaları yapılırken en sık kullanan temel veri toplama yöntemleri anket araştırmaları, afetzedeler veya alanda hizmet verenlerle derinlemesine yüz yüze görüşmeleri de içeren alan araştırmaları ve belgesel araştırmalardır