Aile her şeyden önce sosyokültürel bir varlıktır. Toplum içindeki yaşamında toplumsal
sorunlardan ve baskılardan dolayı çeşitli sosyal, ekonomik, maddi, kültürel ve sağlık ile ilgili sorunlarla karşılaşacaktır. Aile içinde bireylerin beklentileri ile olanaklar arası çatışma rol yapısındaki değişiklikler, aile içi çatışmalar aile sağlığını bozacak, aile bir “hasta aile” durumunu alacaktır. Burada gerek duyulan tedavi biçimi psikososyal bir yardımdır. Psikososyal yardımlar bir yardım tekniği olarak ancak hem psikolojik hem de sosyolojik karakterli eğitim almış kişilerin elinde terapötik bir yaklaşım hâlini alabilir ki bu tanıma en iyi giren meslek de sosyal hizmet olmaktadır.

Ailelerle sosyal hizmet, risk altındaki ailelerle çalışma için bir şemsiye kavramdır. Ailelerle sosyal hizmetin temel amacı, aile üyelerinin gelişimsel ve duygusal gereksinimlerini yetkin bir şekilde karşılayabilmeyi öğrenebilmesi için ailelere yardımcı olmaktır.

Ailelerle sosyal hizmet bir dizi ilke çerçevesinde gerçekleştirilir. Bu ilkelerden dört tanesi şunlardır:

- Ailelere yardım etmek için en iyi yer onların evidir.
- Danışmanlık ailelerin sorunlarını kendi başlarına çözmeleri için onları güçlendirir.
- Müdahale bireyselleştirilmelidir ve ailenin sosyal, psikolojik, kültürel, eğitimsel,
ekonomik ve fiziksel özelliklerini temel almalıdır.
- Aile parçaların toplamından daha fazla olan bir bütündür.

Aileye yönelik mesleki müdahalelerde, ailedeki üyeler yaşamlarında
ne tür değişiklikler olmasını istediklerini ortaya koymalı ve tedavi planı da
buna göre belirlenmelidir.

Aile sosyal hizmeti ailenin sağlıklı ve uyumlu olması, aile yapısının ve alt sistemlerin güçlü ve işler olmasını, ailenin toplumda görünür olmasını sağlayan bütüncül hizmetlerden oluşur.

Aile sosyal hizmetinin türleri; aile danışmanlığı, eğitici faaliyetler ve savunuculuk faaliyetleridir.

Ana-baba ve çocuk arasındaki iletişim ve etkileşim bozukluklarından kaynaklanan sorunlarla, evlilik hayatı ile ilgili anlaşmazlıkların giderilmesi gibi konular üzerinde odaklaşan problem çözme yaklaşımına aile tedavisi adı verilmektedir.

Aile tedavisi ve danışmanlığındaki temel amaç, aile üyeleri arasındaki anlaşmazlıkları
bütünüyle ya da kısmen gidermektir.

Ailelerin karşı karşıya geldiği bu tür sorunlar yumağıyla ailelerin tek başlarına üstesinden gelmemesi durumu hiç de uzak bir olasılık değildir ve objektifliğini kolaylıkla kaybedebilen büyükanne-baba, kardeş ve yakın akrabaların da zaman zaman amatörce işe karışmaları sonucu aile sorunlarının daha karmaşıklaşması ve içinden çıkılmaz bir hâle gelmesi mümkündür. Bu nedenle ailenin aile tedavisi ve danışmanlığına ihtiyaçları olabilir.

Aile üyelerinin yetenekleri, kaynakları, kişisel bağımsızlıklarının teşvik edilmesi ve
güçlendirilmesi, olumsuzlukların fark edilmesinden çok daha önemlidir. Bu durum onların daha doyurucu ve yapıcı ilişkiler geliştirmesine ve aile yaşamının güçlenmesine yardımcı olur.

Ackerman (1970)’a göre aile tedavisi ve danışma hizmetlerinin çeşitleri şunlardır:
• Evlilik rehberliği
• Aile rehberliği
• Bir veya iki aile üyesine yönelik tedavi
• Deneysel tedavi

• Aile üyeleri arasında duygusal tedavi değişikliğini esas alan tedavi
• İletişim örüntülerinin değişikliğini esas alan tedavi
• Aile krizlerini ele alan tedavi
• Aile ilişkilerinde otoriter, manipülatif yaklaşım
• Birden fazla ailelere uygulanan yaklaşım
• Ego psikiyatri yaklaşımdır.

Aile ile yapılan çalışmalar esnasında dikkate alınması gereken beli başlı ögeler şunlardır: 
• Çevresel ögeler (toplum, akraba ve dost çevresi ilişkileri),
• Aile içi ögeler (Aile içi sistem örüntüleri, liderlik, otorite yapıları ve bunlarda oluşan
bozulma ve kaybolma),
• Dış ögeler (Oluşumlarına ailenin katkıda bulunmadığı ancak sonuçlarından etkilendiği olaylar) şeklindedir.

Kişiler arasında oluşan duygu ve düşünce güdümünde davranışlarda şekillenen
bir mesaj iletimi, arzu istek ve gereksinimlerin yanıt bulmasına yönelik alışveriş sürecine ilişki adı verilmektedir.

Aile tedavisi ve danışma faaliyetlerinde sosyal hizmet uzmanınca ele alması ve incelemesi gereken temel kavramlar vardır. Bunlar:

Kural: Bireylerin davranışlarını yönlendiren ve sınırlandıran ilişki anlaşmalarıdır.
İlişki: Kişiler arasında oluşan duygu ve düşünce güdümünde davranışlarda şekillenen
bir mesaj iletimi, arzu istek ve gereksinimlerin yanıt bulmasına yönelik bir alışveriş sürecidir.
Kalıp: Birbirine bağlanan art arda gelen olayların yapısallaşmasıdır.
Homeastasis: Sistemin kendi düzenekleriyle koruduğu iç durumdaki dengedir. Aile
için homeastatis gerekli bir durumdur.
İletişim: Bir sosyal yapıda yer alan sözlü ve sözel olmayan davranışlarıdır.
Yapı: Alt sistemleri organize eden sistem içinde sabit ilişkilerin oluşmasına yol açan
ara eylemsellik kalıplarıdır.

Eğitici aile sosyal hizmet çalışmalarında aile sisteminde herhangi bir bozukluk olmasa daaile üyeleri arasındaki ilişkileri güçlendirme ve onların karşılıklı olarak sorumluluklarınıdaha iyi yürütmeleri için eğitilmeleri söz konusudur. Bu çalışmalara “aile hayatı/yaşamı eğitimi” adı verilmektedir.

Aileyi zaman süreci içinde bir sistem olarak gösteren ve bir ailenin yaşamında önemli olan aşama ya da olaylar dizisine aile yaşam döngüsü (family life circle) adı verilmektedir.

Yeni evlenmiş bir çiftin evliliğe bağlanma sorunları yaşamasına özgü kritik görevler ve aile işlevleri; evlilik sistemini oluşturma, ebeveyn rollerini oluşturma ve eşin ziyarete gelen ailesi ve arkadaşlar için oda hazırlamadır.

Aile yaşam döngüsünün aşamaları; bağlanmamış yetişkin, yeni evlenmiş çift, çocuk bakımı yapan aile, okul öncesi çocuğa sahip aile, okul çağında çocuklu aile,  ergenlik çağında çocuğu olan aile, launching center (akşam yemeklerinde birlikte olma), orta yaşlı ebeveynler ve emekliliktir.

Planlı değişim basamağı çerçevesinde aile sosyal hizmetinin aşamaları; tanışma/bağlantı kurma aşaması, ön değerlendirme aşaması, planlama aşaması, uygulama aşaması ve son değerlendirme aşaması ve izleme aşamasıdır.

Planlı değişim basamağı çerçevesinde aile sosyal hizmet sürecinin son aşaması izlemedir.  İzleme, yapılan müdahalelerin tümü sonlandırıldıktan ya da müdahale tamamlandıktan sonra müdahale amaçlarıyla ilişkili olarak ailenin işlevsellik düzeyi hakkında bilgi toplanmasıdır. Çünkü mesleki çalışmanın amacı, sadece ailenin sorunlarını çözmek değildir. Asıl amaç, elde edilen sonuçların kalıcı olması, müracaatçının ileride karşılaşacağı sorunlarla kendisinin baş edebilmesidir. İdeal olan başvuran kişi/ailenin durumunun mesleki çalışma sona erdikten sonra 2 ile 6 ay süre ile izlenmesidir.