Yapılması düşünülen herhangi bir doğa etkinliğinde, yaşanabilecek olası olumsuzluklara karşı;

• Doğa etkinlikleri,
• Doğa kazaları,
• Doğada arama kurtarma esasları ve türleri
• Doğada ve dağda kullanılan arama kurtarma ekipmanları

konularında bilgi edinmenin büyük öneme sahip olduğu ifade edilebilir.

Doğa etkinlikleri, doğada (orman, dağ, mağara, vb.) ve doğal ortamda, bireysel ya da grup olarak, genelde seyirci olmadan malzemesiz ya da ekipman kullanarak yapılan fiziksel aktivitelerdir.

Yapıldığı yere göre doğa etkinlikleri;

• Ova etkinlikleri
• Orman etkinlikleri
• Dağ etkinlikleri
• Vadi etkinlikleri
• Mağara etkinlikleri
• Su etkinlikleri
• Hava etkinlikleri
• Çöl etkinlikleri

şeklinde sıralandırılabilir.

1. Piknikler
2. Grup gezileri
3. Grup kampları

sosyal doğa etkinlikleri arasında gösterilebilir.

1. Araştırma gezileri ve kampları
2. Belgesel çekimleri
3. Doğa fotoğrafçılığı

bilimsel doğa etkinlikleri arasında sıralandırılabilir.

Doğa etkinlikleri sırasında olumsuz sonuçlar doğuran kişi kaynaklı nedenler aşağıdaki gibi sıralandırılabilir:

1. Bilgi yetersizliği
2. Tecrübe eksikliği
3. Fiziksel yetersizlik
4. Antrenman eksikliği
5. Aşırı enerji harcama

Doğal arazilerde meydana gelen olumsuzluklar bireylerde; psikolojik travma, yaralanma ve/veya can kayıplarına neden olabilmektedir.

Kaybolan kişi ya da kişilerin, durumu fark ettiklerinde aşağıdaki benzer kaybolma davranışlarını gösterirler;

• Sürekli hareket etme davranışı gösterir (Grup ise genellikle ayrı hareket etmezler),
• Ana yol ve patikaları tercih eder,
• Yüksek yerlere çıkmak ister,
• Panik halindedir,
• Bilinçli ya da bilinçsiz iz bırakır.

Kişinin, bulunduğu yer ve durumdan kendini kurtaramaz, yer ve pozisyonunu değiştiremez durumuna ‘Mahsur Kalma’ denir.

Arama kurtarmada yeterli olmayı sağlayan temel bilgi ve beceriler;

• Ekipmanlar ve uygun kullanabilme,
• Doğadaki tehlikeler,
• Dağ kazaları,
• Kayıp ve kaza psikolojisi,
• İlk yardım,
• İlgili kanun ve yönetmelikler,
• Meteoroloji,
• Harita, pusula ve GPS kullanımı,
• Navigasyon,
• Arazide hayatta kalma,
• Isı kaybı ve giyinme,
• Beslenme ve sıvı alımı,
• İşaret ve haberleşme,
• Arazide arama yöntemleri,
• Arazide kurtarma yöntemleri,
• Raporlama

şeklinde sıralandırılabilir.

Doğada veya dağda meydana gelen bir olayla ilgili çağrı yapıldığında "olay" ve "yapılacak çalışmalar" konusunda bilgi verilmesi büyük önem taşımaktadır.

Kurtarma

Arama kurtarma raporunda mağdura ilişkin bilgiler şu şekilde sıralandırılabilir:

• Mağdura ne zaman ulaşıldığı
• Mağdur; sayısı, bulunduğu yerin durumu, pozisyonu, sağlık durumu
• Mağdura yapılan işlemler
• Mağdur için uygulanan kurtarma yöntemi
• Mağdurun operasyon merkezine getiriliş zamanı

Doğada ve dağda nasıl bir arama kurtarma tekniği uygulanacağına:

• Bölgenin coğrafik durumu
• Olay yeri
• Olayın niteliği
• Hava durumu
• Kullanılan ekipman

etkenlerin değerlendirilmesiyle karar verilmektedir.

Olayın niteliğine göre arama teknikleri;

1. Kaybolma
2. Mahsur kalma veya kazalarda

• Olay yerinin bilinmesi ve
• Olay yerinin bilinmemesi

durumlarını içerir.

Yerde uygulanan arama teknikleri;

• Keşif araması
• Hat tekniği
• Kare veya spiral teknik
• Alan tarama tekniği
• Sektörel arama tekniği
• Temasla arama tekniği
• Kar altında (Çığda) arama

Kare veya spiral tekniği

Sisli havada veya gece gerçekleştirilen arama sırasında ekipler arası mesafenin 5-25 yani gözle temas kurulabilecek mesafe aralığında olması gerekir.

İstatistiksel sonuçlar kazazedelerin % 4’ünün kar altında 3 saatten fazla yaşayamadığını göstermektedir. Bu bakımından çığ kazasına erken müdahale oldukça önemlidir.

Kar veya çığda arama sırasında gerçekleştirilen sondalama işlemlerinde;

• Çığ sondası
• Çığ küreği
• Çığ kaytanı
• Askı ipi

bulundurulması gerekmektedir.

Sondalamayla arama teknikleri şunlardır:

• Kaba Arama
• İnce (Hassas) Arama

Yonca yaprağı tekniği sadece hava araçları ile yapılabilmektedir. Bu yönüyle diğer arama tekniklerinden ayrılmaktadır.

Teknik kurtarma

Arama kurtarma sırasında çoklu makara sisteminden geçen ipin bir ucu çekilirken diğeri sedyeye bağlanır.

Yeterli uzunluktaki bir ip, genişliği yaklaşık 75 cm ve uzunluğu 2 m olmalıdır.

Doğada hem arama hem de kurtarma yapacak ekiplerin standart ekipmanlar; kişisel ve ortak kullanımlı arama kurtarma ekipman listesi olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

Doğa arama kurtarma personelinin kişisel kamp ekipmanları;

• Aydınlatma feneri Çadır
• Çok amaçlı çakı
• Mat
• Mutfak seti (ocak, kap, vb.)
• Portatif yemek seti
• Termos tipi matara
• Uyku tulumu (- 40 veya- 30)

şeklinde sıralandırılabilir.

Doğada arama kurtarma personelinin kişisel teknik ekipmanları;

• Alüminyum battaniye
• Çığ sondası (Arama çubuğu)
• Buz kramponu
• Dağ Kazması
• Desender
• Dinamik ip (100 mt)
• Düdük
• Dürbün
• Emniyet kemeri (tam vücut)
• Işık çubuğu
• İlk yardım çantası
• Jumar
• Kısa ip (3 mt, 3 adet)
• Kilitli karabina (5 adet)
• Krol
• Makara (3 adet)
• Perlon bant (5 mt)
• Pusula
• Racks
• Sekizli
• Telsiz

şeklinde sıralandırılabilir.

Doğada arama kurtarma personelinin sırt çantasının 65 veya 80 litre aralığında olması gerekmektedir.

Ortak kullanım ilk yardım ekipmanları şunlardır;

• Alüminyum battaniye (10 adet)
• Atel seti
• Boyunluk
• Ceset torbası
• Çok amaçlı ilk yardım çantası (1 adet)
• Sedye (çeşitli)
• Üçgen kurtarma yeleği

Ortak kullanımlı arama kurtarma teknik ekipmanlarıdır.