AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE İLİŞKİLERİ Dersi İLERLEME RAPORLARI: TÜRKİYE'Yİ ÜYELİĞE HAZIRLAMAK soru cevapları:
Toplam 47 Soru & Cevap#1
SORU: Avrupa Birliği (AB) bütünleşme (integration) süreci kaç temel boyut üzerinden yürütülmektedir?
CEVAP: Avrupa Birliği (AB) bütünleşme (integration) süreci üç temel boyut üzerinden yürütülmektedir. Bunlar genel olarak genişleme (enlargement), derinleşme (deepening) ve yaygınlaşma (widening) başlıkları altında toplanabilecek oldukça karmaşık, çoğu teknik ve bürokratik ve ama mutlaka siyasi yoğun gayret ve çalışmalara dayanmaktadır.
#2
SORU: Birliğin ilk genişlemesi nasıl gerçekleşmiştir?
CEVAP: Birliğin ilk genişlemesi 1973 yılında gerçekleşmiştir. Katılım koşullarının henüz tam olarak belirlenmediği ve müzakerelerin kurumsal bir yapıdan yoksun yürütüldüğü bu ilk genişleme dalgasıyla İngiltere, İrlanda ve Danimarka kurucu ülkelerden sonra Birliğe katılan ilk ülkeler olmuşlardır. Bu ülkelerin üyelik başvuruları ve katılım antlaşmaları AET’yi kuran Roma Antlaşması’nın 237. maddesi çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Söz konusu maddede Her Avrupalı devlet Topluluğa üye olmak için başvuruda bulunabilir denmektedir. Son derece basit bir çerçeve çizen bu maddeye göre Avrupalı olan her devlet üyelik başvurusunda bulunabilmekte Konsey de Komisyonun bağlayıcı olmayan görüşünü aldıktan sonra üyeliğe oybirliğiyle karar verebilmekteydi. Katılım antlaşmasının üye ülkelerin iç hukukuna göre onaylanmasının ardından üyelik gerçekleşmekteydi.
#3
SORU: AB’ye yeni üyelerin katılımıyla ilgili ilk yasal değişiklik nasıl gerçekleşmiştir?
CEVAP: AB’ye yeni üyelerin katılımıyla ilgili ilk yasal değişiklik 7 Şubat 1992 tarihinde imzalanan Avrupa Birliği Antlaşması’yla (Maastricht Antlaşması) yapılmıştır. AB Antlaşması’nın 49. maddesi şu şekildedir: • 2. maddede belirtilen [Avrupalı] değerlere saygı gösteren ve bu değerleri desteklemeyi taahhüt eden her Avrupa devleti, Birliğe üye olmak için başvuruda bulunabilir. Bu başvuru Avrupa Parlamentosuna ve ulusal parlamentolara bildirilir. Başvuruda bulunan devlet, başvurusunu, Komisyona danıştıktan ve üye tam sayısının çoğunluğuyla karar verecek olan Avrupa Parlamentosunun muvafakatini aldıktan sonra oybirliğiyle hareket edecek olan Konseye yapar. Avrupa Birliği Zirvesi tarafından kararlaştırılan yeterlilik kriterleri dikkate alınır. Üyeliği düzenleyen bu maddenin saygı gösterilmesini ve desteklenmesini şart koştuğu değerlerin yer aldığı 2. maddede ise: • Birlik, insan onuruna saygı, özgürlük, demokrasi, eşitlik, hukukun üstünlüğü ve azınlıklara mensup kişilerin hakları da dâhil olmak üzere insan haklarına saygı değerleri üzerine kuruludur. Bu değerler, çoğulculuk, ayrımcılık yapmama, hoşgörü, adalet, dayanışma ve kadın-erkek eşitliğinin hâkim olduğu bir toplumda üye devletler için ortaktır denmektedir.
#4
SORU: Kopenhag Kriterleri adıyla anılan ve üyeliğin gerçekleşmesi için tüm adayların uymakla yükümlü olduğu bu kriterler nelerdir?
CEVAP: Kopenhag Kriterleri adıyla anılacak olan ve üyeliğin gerçekleşmesi için tüm adayların uymakla yükümlü olduğu bu kriterler literatürde genel olarak siyasi, ekonomik ve mevzuat uyumu olmak üzere üç başlık altında toplamaktadır. Siyasi Kriterler ile AB aday ülkelerden demokrasiyi, hukukun üstünlüğünü, insan haklarına ve azınlık haklarına saygıyı teminat altına alan istikrarlı kurumların varlığını ya da yeniden inşasını istemektedir. Ekonomik Kriterler ile aday ülkeden (1) işleyen bir piyasa ekonomisinin varlığı, (2) Birlik içindeki rekabet baskısına ve piyasa güçlerine dayanma kapasitesi beklenmektedir. Mevzuat ya da Müktesebat Uyumu Kriteri ile ise aday ülkelerde Siyasi, Ekonomik ve Parasal Birlik de dâhil olmak üzere üyeliğin getireceği tüm yükümlülükleri üstlenebilme kapasitesi aranmaktadır.
#5
SORU: Topluluk Müktesebatı adı verilen AB mevzuatı bütünü kapsamında Türkiye için kaç fasıl belirlenmiştir?
CEVAP: AB mevzuatı fasıl (başlık) adı verilen çeşitli politika alanlarına bölünmüştür. 2004 genişlemesinde 31 olan başlık sayısı 2005’te müzakerelere başlayan Türkiye için 35 olarak belirlenmiştir.
#6
SORU: Komisyonunun Birliğin genişlemesi hakkındaki görüşleri Genişleme Strateji Belgesi’nde kaç temel ilkeye dayanmaktadır?
CEVAP: AB’nin genişleme sürecinde oldukça önemli rol oynayan Komisyonunun Birliğin genişlemesi hakkındaki görüşleri, ilk kez 2005 yılında yayınlanan Genişleme Strateji Belgesi’nde belirtildiği üzere, üç temel ilkeye dayanmaktadır; Bunlar: • Konsolidasyon (consolidation) ilkesi, • Koşulluluk (conditionality) uygulama ilkesi, • İletişim (communication) ilkesidir.
#7
SORU: Konsolidasyon ilkesi nedir?
CEVAP: Konsolidasyon ilkesine göre Komisyon, dikkatli ve planlı şekilde yürütülen katılım sürecinin Avrupa projesine olumlu katkıda bulunduğunu dile getirmektedir. Bu ilkeye göre, Avrupa entegrasyonunun ivmesi korunurken Birliğin yeni üyeleri hazmetme kapasitesinin göz önünde bulundurulması hem Birliğin hem de aday ülkelerin ortak çıkarına olan önemli bir husustur.
#8
SORU: Koşulluluk ilkesi nedir?
CEVAP: Koşulluluk ilkesine göre, Birlik, üyeliğe ilişkin benimsediği kriterlerin aday ülkeler tarafından yerine getirilmesini talep etmekte titiz davranmalı ancak ilerlemeyi ödüllendirmekte de aynı derecede adil olmalıdır. Üyelik talebinde bulunan ülkeler, bulundukları safhanın şartlarını yerine getirdikleri takdirde, sürecin bir aşamasından diğerine ilerleyebilirler. Bununla birlikte, AB’nin temel ilkelerinin sürekli olarak ihlal edilmesi veya bir ülkenin herhangi bir aşamada vazgeçilmez koşulları yerine getirmekte başarısız olması durumunda, Komisyon ilerlemenin askıya alınmasını tavsiye etmeye hazırdır. Yine bu ilkeye göre AB, aday ülkelerin, katılımlarından önce tüm koşulları yerine getirmelerini talep etmekte kararlı olmalıdır. Komisyon yeterli uygulama ve takibi sağlamak üzere ülkelere yardımcı olacak ve ilerlemelerini izleyecektir.
#9
SORU: İletişim ilkesi nedir?
CEVAP: İletişim ilkesine göre, genişleme politikasının sürdürülmesi için geniş halk desteği sağlamak elzemdir. AB’nin katılım sürecinin amaçları ve zorlukları ile ülkelerle ne şekilde ilgilendiğini daha iyi ifade etmesi gerekmektedir. Birlik, vatandaşlarının endişelerine doğrudan yanıt vermelidir. Özellikle nesnel koşullara ve gerçekçi taahhütlere dayanan müstakbel katılımlar için açık bir strateji sunmalıdır.
#10
SORU: AB, adayları üyeliğe hazırlarken zaman içinde geliştirmiş olduğu enstrümanlar nelerdir?
CEVAP: AB, adayları üyeliğe hazırlarken zaman içinde geliştirmiş olduğu bir takım enstrümanları da kullanır. Genişleme Strateji Belgeleri, Müzakere Çerçeve Belgesi, Katılım Ortaklığı Belgeleri, İlerleme Raporları ve Ulusal Programlar bu enstrümanlar arasındadır.
#11
SORU: Genişleme Strateji Belgesi nedir?
CEVAP: Avrupa Komisyonu’nun her yıl (genellikle Ekim ya da Kasım aylarında) ilerleme raporlarıyla birlikte açıkladığı Genişleme Stratejisi Belgesi, Komisyonun Birliğin genişlemesi hakkındaki bir yıllık dönemi kapsayan görüş ve düşüncelerini içeren bir belgedir. Her yıl düzenli olarak yayınlanan bu belge, giriş, başlıca zorluklar, aday ülkelerde kaydedilen ilerleme ve genişleme gündemi, genişleme sürecinin desteklenmesi ve son olarak da sonuçlar ve tavsiyeler bölümlerinden oluşmaktadır. Belge, kısaca AB’nin genişleme politikasında son bir yılda yaşanan gelişmeleri değerlendirilirken bir yandan da aday ve potansiyel aday ülkelerin mevcut durumuna ilişkin genel bilgiler içermektedir
#12
SORU: Genişleme Strateji Belgesi-2005’de Türkiye’yi ilgilendiren önemli başlıklar nelerdir?
CEVAP: • Genişleme Strateji Belgesi-2005’de Türkiye’yi ilgilendiren önemli başlıklar şunlardır: Türkiye’deki reform süreci devam etmektedir, • Önemli hukuki reformlar yürürlüğe girmiştir ve hukuk sisteminde yapısal değişimlere yol açacaktır, • 2005 yılında reform sürecinde bir yavaşlama olmuştur, • İnsan hakları ihlalleri azalmakla birlikte hala mevcuttur. • Türkiye, işleyen bir piyasa ekonomisi olarak değerlendirilebilir, • Ankara Anlaşması’na Ek Protokolün imzalanması Türkiye ile üyelik müzakerelerine başlangıç için bir koşul teşkil etmiştir, • AB, Protokolün uygulanmasını yakından takip edecektir.
#13
SORU: Genişleme Strateji Belgesi-2006’da Türkiye’yi ilgilendiren önemli başlıklar nelerdir?
CEVAP: 2006 Genişleme Strateji Belgesi’nin Türkiye’yi ilgilendiren bölümlerinde öne çıkan temel başlıklar şunlardır: • Birlik, müzakere sürecindeki ülkelerin hem siyasi kriterleri yerine getirmesini hem de müzakereler boyunca daha yüksek standartlara ulaşma yönünde çaba göstermesini beklemektedir, • Kıbrıs’ta kapsamlı bir çözüme ulaşılması ve Ada’nın birleşmesi önemli bir güçlük olmaya devam etmektedir, • Türkiye, özellikle 9. reform paketinin kabulüyle birlikte reform sürecinde ilerlemeye devam etmiştir. Ayrıca, işkence ve kötü muamele vakaları sıfır hoşgörü politikasıyla uyumlu olarak azalmaktadır, • AB, Türkiye’nin Ankara Anlaşması’nın Ek Protokol’ünü tam olarak ve ayrım gözetmeksizin uygulamasını ve ulaşım araçlarına ilişkin kısıtlamalar da dâhil olmak üzere malların serbest dolaşımı önündeki tüm engelleri ortadan kaldırmasını beklemektedir, • Türkiye, Kopenhag politik kriterlerini yerine getirmeye ve politik reformlara devam etmektedir. Ancak, reform süreci önceki yılda yavaş bir seyir izlemiştir.
#14
SORU: Genişleme Strateji Belgesi-2007’de Türkiye’yi ilgilendiren önemli başlıklar nelerdir?
CEVAP: Belgenin Türkiye’yi ilgilendiren bölümlerinde öne çıkan temel başlıklar şunlardır: • Türkiye’nin, Parlamento ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından temel hak ve hürriyetlerin güçlendirilmesi için gerekli temel reformlar konusunda ilerleme kaydetmesi önemlidir, • Kıbrıs sorununa ilişkin olarak, Rum ve Türk toplumunun liderleri BM gözetiminde kapsamlı bir çözüme ulaşılmasını teminen müzakerelere yeniden başlama konusunda çabalarını hızlandırmalıdır, • Batı Balkan ülkeleri ve Türkiye’ye gerekli koşulları sağladıkları takdirde AB üyesi olma perspektifi verilmiştir. Anılan ülkelerin mevcut durumu göz önüne alındığında, söz konusu ülkelerin AB üyeliği orta ve uzun vadede gerçekleşecektir, • İfade özgürlüğü ve Müslüman olmayan dinî grupların hakları konularında ciddi ilerleme sağlanmalıdır, • Yolsuzlukla mücadele, yargı reformu, sendikal haklar, kadın ve çocuk hakları konularında daha fazla ilerleme kaydedilmelidir, • Güneydoğu Anadolu’daki nüfusun hak ve hürriyetlerinin tam olarak sağlanması için gerekli koşullar sağlanmalıdır, • Makroekonomik istikrara yönelik mevcut risklerin ortadan kaldırılması için daha fazla yapısal ve mali konsolidasyon gerekmektedir, • Türkiye’den, Ortaklık Anlaşması’na Ek Protokol’ün tüm AB üyesi ülkelere ayrım gözetmeksizin ve tam olarak uygulanması beklenmektedir, • Komisyon üye, aday ve potansiyel aday ülke hükûmetlerini iletişim planları hazırlamaya davet etmektedir, • Türkiye, üyelik yükümlülüklerini üstlenebilme kapasitesini geliştirmiştir.
#15
SORU: Genişleme Strateji Belgesi-2008-2009’da Türkiye’yi ilgilendiren önemli başlıklar nelerdir?
CEVAP: AB Komisyonu tarafından 5 Kasım 2008 tarihinde açıklanan Belge’nin Türkiye’yi ilgilendiren bölümlerinde öne çıkan temel başlıklar şunlardır: • Türkiye siyasi reformlarla ilgili çabalarını yenilemelidir, • İşbaşında olan Hükûmet, Temmuz 2007’de yapılan serbest ve adil seçimlerin ardından, reformlar konusunda önemli taahhütlerde bulunarak iktidara gelmiştir, • Türkiye ekonomisi, nispeten daha yavaş bir GSMH büyüme hızına rağmen göreceli olarak daha iyi işlemiş ve makroekonomik istikrar korunmuştur, • Türkiye’nin, Anayasa Mahkemesinde iktidar partisine karşı açılan dava ile ilgili krizi geride bırakmış olarak siyasi reform sürecini yeniden harekete geçirmesi gereklidir, • Yargı reformunun da sürdürülmesi gereklidir, • Türkiye’nin Ortaklık Anlaşması’nı tüm Üye Ülkelere teşmil eden Ek Protokol’ü ayrımcılık yapmaksızın uygulaması beklenmektedir, • Katılım müzakerelerinin hızı, reform hızının olduğu kadar Türkiye’nin gerekli koşulları yerine getirme hızının bir yansıması olacaktır.
#16
SORU: Genişleme Strateji Belgesi-2009-2010’da Türkiye’yi ilgilendiren önemli başlıklar nelerdir?
CEVAP: Belgenin Türkiye’yi ilgilendiren bölümlerinde öne çıkan temel başlıklar şunlardır: Türkiye, AB katılım sürecine yönelik taahhüdünü beyan etmeyi sürdürmüştür. Yerel seçimler özgür ve adil biçimde gerçekleştirilmiştir. Yargı reformu stratejisi ve eylem planının kabul edilmesiyle yargı, sivil-ordu ilişkileri ve kültürel haklar alanında olumlu adımlar atılmıştır, • Katılım müzakereleri bağlamında, ilave başlıklar açılmıştır, • Türkiye ekonomik krizden kuvvetli bir biçimde etkilenmiş fakat bu etki sağlam bir bankacılık sistemi ve krize karşı alınan önlemlerle yumuşatılmıştır, • Reformların hızı mevcut aşamada ciddi şekilde artırılmalıdır; İfade özgürlüğü, basın özgürlüğü, din özgürlüğü, sendika hakları, ordu üzerinde sivil denetim ve kadın hakları ve cinsiyet eşitliği gibi bazı alanlarda endişeler mevcuttur, • Kıbrıs Cumhuriyeti ile ikili ilişkilerin normalleştirilmesi yönünde bir ilerleme kaydedilmemiştir
#17
SORU: Genişleme Strateji Belgesi-2010-2011’de Türkiye’yi ilgilendiren önemli başlıklar nelerdir?
CEVAP: Kasım 2010 tarihinde Komisyonun açıkladığı Belge’nin Türkiye’yi ilgilendiren bölümlerinde öne çıkan temel başlıklar şunlardır: • Türkiye, siyasi reform sürecine devam etmiştir. Türkiye, anayasasını değiştirerek, siyasi ve hukuki sisteminde yargı ve temel haklar alanlarında bir dizi önceliği karşılayan temel reformlar gerçekleştirmiştir, • Reformlar, askerî mahkemelerin yetkilerini sınırlandırmakta; Anayasa Mahkemesini yeniden yapılandırmakta; Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun oluşumunu genişletmekte, böylece bir bütün olarak yargının daha iyi temsilini sağlamakta; kamu denetçisine başvuru hakkını vererek kamu denetçiliği kurumunun oluşturulmasına ilişkin hukuki temeli sağlamaktadır, • Yeni bir sivil anayasa, Türkiye’de demokrasinin Avrupa standartları ve AB katılım kriterleri doğrultusunda daha da güçlendirilmesi için sağlam bir temel teşkil edecektir, • Temel haklar konusunda, ifade ve basın özgürlüğünün Türkiye’de hem uygulamada hem de mevzuat açısından güçlendirilmesi gerekmektedir, • Kıbrıs Cumhuriyeti ile ikili ilişkilerin normalleştirilmesi yönünde bir ilerleme kaydedilmemiştir.
#18
SORU: Genişleme Strateji Belgesi-2011-2012’de Türkiye’yi ilgilendiren önemli başlıklar nelerdir?
CEVAP: Belge’nin Türkiye’yi ilgilendiren bölümlerinde öne çıkan temel başlıklar şunlardır: • Türkiye’de katılım süreci, AB ile ilintili reformların teşvik edilmesi, dış politika ve güvenlik politikası konularında diyalogun geliştirilmesi, ekonomik rekabet gücünün arttırılması ve enerji kaynakları arzının çeşitlendirilmesi bakımından en etkili çerçeve olmayı sürdürmektedir, • Katılım müzakerelerinde bir yılı aşkın süreden bu yana yeni bir müzakere faslı açılması ne yazık ki mümkün olmamıştır, • Türkiye’nin siyasi katılım kriterlerine ilişkin reformlara devam etmesi önem taşımayı sürdürmektedir. Avrupa Birliği Bakanlığının kurulmuş olması bu açıdan cesaret verici bir işaret olmuştur, • Son on yıl zarfında kapsamlı reformlar gerçekleştirilmiş olmakla birlikte, uygulamada temel hakları, özellikle ifade özgürlüğü, kadın hakları ve dini özgürlükleri teminat altına almak için kayda değer ilave çabalara ihtiyaç bulunmaktadır, • Komisyon, kapsayıcı bir anayasal reform süreci de dâhil olmak üzere, gerekli reformları sürdürebilmesi için Türkiye’ye daha fazla yardımcı olmaya hazırdır, • Komisyon, Türkiye ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi arasındaki ilişkilerde yaşanan son gerilimlerden kaygı duymaktadır, • Komisyon, Türkiye’nin Ek Protokolü tam olarak uygulama yükümlülüğünü yerine getirmesi ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile ikili ilişkilerin normalleştirilmesi yönünde ilerleme kaydetmesinin ivedilik arz ettiğini yinelemektedir, • Komisyon, Türkiye’nin ilgili açılış kriterlerini karşıladığına kanaat getirdiğinde Konseyi bilgilendirmeye devam edecektir, • Türkiye, AB ile ilgili reformlarını sürdürmüştür ancak, temel hakların güvence altına alınması da dâhil olmak üzere, daha fazla çaba gösterilmesi gerekmektedir, • Komisyon, özellikle kapsayıcı anayasal reform süreci ve ekonomik entegrasyon da dahil olmak üzere, AB-Türkiye ilişkilerinde reformları desteklemeyi sürdüren, yenilenmiş olumlu bir gündem için çalışacaktır.
#19
SORU: Katılım Ortaklığı Belgesi (KOB) nedir?
CEVAP: AB müktesebatının bir parçası olan KOB, adaylık başvurusu kabul edilen ülkeler için Komisyon tarafından hazırlanır ve AB Resmî Gazetesi’nde yayınlanır. KOB aday ülkelerin üyeliğe giden yolda kısa (1-2 yıl) ve orta vadede (3-4 yıl) yapmaları gerekenleri gösteren bir anlamda yol haritasıdır ve ihtiyaçlar çerçevesinde güncellenmektedir.
#20
SORU: AB Konseyi, tam üyelik için başvuruda bulunan Merkezî ve Doğu Avrupa ülkelerinin katılım öncesi belirlenen hazırlık stratejilerinin temel unsurları nelerdir?
CEVAP: 1994 yılında Essen’de yapılan toplantıda AB Konseyi, tam üyelik için başvuruda bulunan Merkezî ve Doğu Avrupa ülkelerinin katılım öncesi hazırlık stratejilerini belirmeye başlamıştır. Bu stratejinin üç temel unsuru bulunmaktadır; • Avrupa Antlaşmalarının uyarlanması, • Finansal yardım programı olan PHARE Programı, • Tüm üye ve aday ülkelerin ortak çıkar ve meselelerini tartışabileceği yapısal bir diyalog platformunun tesis edilmesi.
#21
SORU: PHARE programı nedir?
CEVAP: Phare, ilk kez 1989 yılında oluşturulan, AB’nin aday ülkelere katılım öncesi yaptığı üç finansal yardım ögesinden biridir. Bu yardım programı, AB’ye aday olmak isteyen Merkezi ve Doğu Avrupa ülkelerinde komünist rejimlerin yıkılmasının ardından, bu ülkelerin ekonomilerini yeniden yapılandırma çabalarını desteklemek amacıyla oluşturulmuştur.
#22
SORU: Türkiye için KOB ne zaman hazırlamıştır?
CEVAP: AB Bakanlar Konseyi tarafından 4 Aralık 2000 tarihinde onaylanan Türkiye için Katılım Ortaklığı Belgesi, 8 Mart 2001 tarihinde yayımlanmıştır.
#23
SORU: 2012 yılına kadar Türkiye için kaç KOB hazırlanmıştır?
CEVAP: Türkiye için 2012 yılına kadar 4 KOB hazırlanmıştır.
#24
SORU: Ulusal Program nedir?
CEVAP: Ulusal Program, aday ülkelerin KOB’a karşılık olmak üzere hazırladıkları, adaylık sürecinde kısa ve orta vadede gerçekleştirecekleri tüm çalışmaları detaylı bir takvim ve mali kaynaklarla ortaya koyan bir programdır
#25
SORU: Türkiye Ulusal Programı ilk olarak ne zaman açıklanmıştır?
CEVAP: Türkiye, tam adıyla Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programını ilk olarak 19 Mart 2001 tarihinde Bakanlar Kurulunun onayıyla açıklamıştır.
#26
SORU: İlerleme Raporları nedir?
CEVAP: AB Komisyonunun aday ülkelerin talebinden bağımsız olarak 1998 yılından beri her yıl düzenli olarak yayımladığı İlerleme Raporları, Kopenhag Kriterleri’ni temel alarak, aday ülkelerin AB’ye üye olabilmeleri için yerine getirmeleri gerekenleri önceliklerini dikkate alarak ifade eden ve aday ülkenin raporun yayımladığı döneme kadar gösterdiği ilerlemeleri değerlendiren bir belgedir.
#27
SORU: Türkiye hakkında 2012 yılına kadar kaç tane İlerleme Raporu yayınlanmıştır?
CEVAP: Türkiye hakkında bu güne kadar 15 İlerleme Raporu yayımlanmıştır. Bu raporlar Türkiye-AB ilişkilerini eleştirel bir şekilde ele almalarına rağmen Türkiye’de bu süreçte gerçekleştirilen reformlar ve ilişkilerin sürekliliği açısından çok önemli fonksiyonlar icra etmişlerdir.
#28
SORU:
Avrupa Birliği (AB) bütünleşme (integration) süreci üç temel dalga üzerinden yürütülmektedir. Buna bütünleşmenin üç temel boyutu da diyebiliriz. Bunlar nelerdir ?
CEVAP:
Bunlar genel olarak genişleme (enlargement), derinleşme (deepening) ve yaygınlaşma (widening) başlıklarıdır.
#29
SORU:
Birliğin ilk genişlemesi kaç yılında gerçekleşmiştir.
CEVAP:
Birliğin ilk genişlemesi 1973 yılında gerçekleşmiştir.
#30
SORU:
AET’yi kuran Roma Antlaşması’nın 237. maddesi nedir ?
CEVAP:
Söz konusu maddede “Her Avrupalı devlet Topluluğa üye olmak için başvuruda bulunabilir” denmektedir.
#31
SORU:
AB’ye yeni üyelerin katılımıyla ilgili ilk yasal değişiklik kaç tarihinde hangi antlaşma ile yapılmıştır ?
CEVAP:
7 Şubat 1992 tarihinde imzalanan Avrupa Birliği Antlaşması’yla (Maastricht Antlaşması) yapılmıştır.
#32
SORU:
Kopenhag Kriterleri kaç başlık altında toplamaktadır ?
CEVAP:
Siyasi, ekonomik ve mevzuat uyumu olmak üzere üç başlık altında toplamaktadır.
#33
SORU:
Genişleme Stratejisi Belgesi hangi bölümlerden oluşmaktadır ?
CEVAP:
Bu belge, “giriş, başlıca zorluklar, aday ülkelerde kaydedilen ilerleme ve genişleme gündemi, genişleme sürecinin desteklenmesi” ve son olarak da “sonuçlar ve tavsiyeler” bölümlerinden oluşmaktadır.
#34
SORU:
Konsey’in onayladığı ilk KOB’da bu belgenin amacı nedir ?
CEVAP:
Konsey’in onayladığı ilk KOB’da bu belgenin amacının; “AB üyeliği yolunda Türkiye’nin kaydettiği gelişmeler hakkında Komisyonun 2000 İlerleme Raporu’nda saptanan ileriye yönelik çalışmaların öncelikli alanlarını, bu önceliklerin uygulanmasında Türkiye’ye sağlanacak mali imkânları ve bu yardıma ilişkin koşulları tek bir çerçeve altında toplamak olduğu” belirtilmektedir.
#35
SORU:
Türkiye için hazırlanan ilk KOB’da ki yedi ana başlık nelerdir ?
CEVAP:
Giriş, Amaçlar, İlkeler, Öncelikler ve Orta Vadeli Hedefler, Programlama, Koşullar, İzleme
#36
SORU:
2001 yılında Türkiye için belirlenen kısa vadeli öncelikler nelerdir ?
CEVAP:
• AB, Türkiye’yi, tüm taraflarla birlikte, Kıbrıs sorununun kapsamlı çözümünü amaçlayan sürecin başarıyla sonuçlanması yönünde, BM Genel Sekreteri’nin çabalarına destek olunmasına devam edilmesi yönünde teşvik etmektedir.
• İfade özgürlüğü ile ilgili hukuki ve anayasal garantilerin güçlendirilmesi
• İşkenceyle mücadeleye ilişkin hukuki hükümlerin güçlendirilmesi
• Yargının işlevselliğinin uluslararası standartlara uygun şekilde geliştirilmesi
• İdam cezasına ilişkin fiilî moratoryumun muhafaza edilmesi
• Türk vatandaşlarının televizyon ve radyo yayıncılığında anadillerini kullanmalarını yasaklayan hukuki düzenlemeler var ise kaldırılması
• Mali sektör reformunun, tarım reformunun ve özelleştirilmelerin sürdürülmesi.
#37
SORU:
Üçüncü KOB’da öne çıkan temel başlıklar nelerdir ?
CEVAP:
• Etkili, şeffaf ve katılımcı yerel yönetimin sağlanması
• Bütünüyle işleyen bir Kamu Denetçiliği(Ombudsman)sisteminin kurulması
• Ordu üzerindeki sivil kontrolün AB Üye Ülkelerindeki uygulamalar ile uyumlu hâle getirilmesine devam edilmesi
• Ankara Anlaşmasını, Kıbrıs dahil olmak üzere 10 yeni AB üyesi ülkenin katılımına uyarlayan Protokolün bütünüyle uygulanması
• İnsan hakları konusundaki uluslararası hukuka riayet edilmesi
• İşkence ve kötü muamelenin önlenmesi
• Türkçe dışındaki dillerde radyo/TV yayıncılığına etkili şekilde erişimin sağlanması
• Ekonomide yapısal reform programının uygulanmasının sürdürülmesi
• Doğrudan yabancı yatırım girişinin kolaylaştırılması ve teşvik edilmesi.
#38
SORU:
Türkiye, tam adıyla “Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı”nı ilk olarak hangi tarihte açıklamıştır ?
CEVAP:
19 Mart 2001 tarihinde Bakanlar Kurulunun onayıyla açıklamıştır.
#39
SORU:
İkinci Ulusal Program kaç başlıktan oluşmuştur ve bunlar nelerdir ?
CEVAP:
Genel ilkeler, siyasi kriterler, ekonomik kriterler, üyelik yükümlülüklerini üstlenebilme yeteneği, müktesebatın uygulanmasına yönelik idari kapasite ve son olarak da finansman ihtiyacı.
#40
SORU:
Türkiye için toplam kaç adet ilerleme raporu yayınlanmıştır ?
CEVAP:
Türkiye için 1998 yılından 2014 yılına kadar toplam 17 İlerleme Raporu yayınlanmıştır.
#41
SORU:
2004 yılında yayınlanan 7. İlerleme Raporu kaç sayfadan ve bölümden bölümden oluşmaktadır ?
CEVAP:
2004 yılında yayınlanan 7. İlerleme Raporu 187 sayfadan ve “giriş, üyelik kriterleri, sonuç ve katılım ortaklığı” olmak üzere 4 ana bölümden oluşmaktadır
#42
SORU:
2004 İlerleme Raporunun ilk rapora göre neredeyse 3 katı olmasının sebebi nedir ?
CEVAP:
2004 İlerleme Raporu, 2002 yılında Konsey tarafından alınan karar gereğince basit bir İlerleme Raporu olmanın ötesinde anlamlar taşımaktadır. Çünkü Konsey 2002 yılında aldığı kararla 2005’te Türkiye ile müzakerelere başlayıp başlamama kararını Komisyon’un 2004 İlerleme Raporu ve bu yönde alacağı kararına bağlamıştı. O yüzden tesadüf değildir ki bu rapor ilk raporun neredeyse 3 katından daha uzun ve şimdiye kadar yayınlanan raporlar arasında da en uzun olan rapordur. Rapor netice olarak Türkiye ile müzakerelerin başlatılabileceği tavsiyesine dayanak teşkil eden bir rapor oldu.
#43
SORU:
2011 Raporu kaç sayfadan ve bölümden oluşmaktadır ?
CEVAP:
2011 Raporu 116 sayfadan ve “giriş, siyasi kriterler, ekonomik kriterler ve üyelik yükümlülüğünü üstlenebilme yeteneği” olmak üzere 4 bölümden oluşmaktadır.
#44
SORU:
2011 yılı İlerleme Raporu Kıbrıs konusundaki açıklama nedir ?
CEVAP:
Kıbrıs konusunda; Konsey ve Komisyon’un müteaddit çağrılarına rağmen, Türkiye, hâlâ Avrupa Topluluğu ve üye devletlerinin 21 Eylül 2005 tarihli Deklarasyonunda ve Aralık 2006 ile Aralık 2010 tarihli sonuçlar da dahil olmak üzere, Zirve sonuçlarında belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmemiştir.
#45
SORU:
2012 İlerleme Raporu olumlu yönlerine bakıldığında hangi konulara vurgu yapılmıştır ?
CEVAP:
Rapor’un olumlu yönlerine bakıldığı zaman; siyasi reformlar, AB hukukuna uyumun sağlanması, vize ve göç, enerji ve terörle mücadele alanlarında işbirliğinin arttırılması yoluyla, katılım müzakerelerini desteklemek üzere pozitif gündemin başarıyla uygulamaya geçirilmesine vurgu yapmaktadır.
#46
SORU:
2012 yılı İlerleme Raporunun sonuç kısmında nelere vurgu yapılmaktadır ?
CEVAP:
Rapor’un sonuç kısmında Türkiye’de katılımcı bir yaklaşımla yürütülmekte olan yeni Anayasa çalışmalarından duyulan memnuniyet dile getirilirken, Türkiye’nin siyasi kriterlerin yerine getirilmesinde kayda değer bir ilerleme sağlayamamış olmasına da vurgu yapılmaktadır.
#47
SORU:
İlk rapordan bugüne Avrupa Komisyonu’nun Türkiye hakkında yayımladığı ilerleme raporları kaç sayfayı bulmuştur ?
CEVAP:
İktisadi Kalkınma Vakfının notuna göre 2014 yılı raporuyla Komisyon Türkiye’ye ilişkin 17’nci İlerleme Raporunu yayınlamıştı. “80 sayfalık bu rapor ile birlikte, 1998 yılında yayımlanan ilk rapordan bugüne Avrupa Komisyonu’nun Türkiye hakkında yayımladığı ilerleme raporları, 1.786 sayfayı” bulmuştu.