Bakım elemanlığı ise kendine özgü bir yaklaşımla özel ilgi, duyarlılık ve özveri gerektiren geniş kapsamlı bir hizmet mesleğidir

Bu bağlamda bakım gerektiren bireylere girişimde sağlık personeli başta olmak üzere psikolog, sosyal hizmet uzmanı (sosyal çalışmacı), çocuk gelişimci, özel
eğitimci ve ev ekonomisti de önemli sorumluluklar üstlenir

Bakım gerektiren bireylere girişimde görev üstlenen sağlık personeli; doktor, hemşire, dil ve konuşma terapisti, fizyoterapist, ergoterapist ve diyetisyendir.

Dil ve konuşma terapisti/patoloğu insan iletişimi ve dil (lisan)-konuşma ile ilgilenir ve nedenlerine bakmaksızın çocuklarda, ergenlerde, yetişkinlerde ve yaşlılarda tüm ses, konuşma, yutma fonksiyonları ve dil (lisan) bozukluklarını tedavi eder. Dil ve konuşma terapisti/patoloğu, insan iletişimi ile ilgili bozuklukların yaşam boyu önlenmesi, ayırıcı tanısı, değerlendirmesi, tedavisi ve bilimsel incelemesinden sorumlu bir meslek erbabıdır (Topbaş, 2013).

Hizmetten yararlananların belirlenen aktivite ve görevlerde performanslarını düzeltmeye, güçlendirmeye ve artırmaya çalışır, adaptasyon ve üretkenlik için gerekli olan beceri ve fonksiyonları öğrenmelerine yardımcı olur.

Çocuk gelişimcinin temel hedefi; 0-18 yaş grubu normal, özel gereksinimi olan, hasta, korunmaya muhtaç ve risk altındaki çocukların gelişimlerini desteklemektir. Çocuk gelişimci, çocukların gelişimini değerlendirmeye yönelik araçlar geliştirir; alanla ilgili kişi, kurum ve kuruluşlara gereksinimleri doğrultusunda danışmanlık yapar; yayın ve araştırma hizmetleri sunar

Bakım elemanı bakıma muhtaç ya da bakım gerektiren bireyin bakımında tıbbi
hizmetler dışında kişisel bakımına, sosyal aktivitelerinin yaptırılmasına yardımcı
olan ve bireysel gereksinimine uygun bakımını üstlenen ara meslek elemanıdır.

Bakım gerektiren bireylerin yaşlı, hasta ve engelli olmasına göre, “yaşlı bakımı elemanı”, “hasta bakımı elemanı” ve “engelli bakım elemanı” şeklinde üç tür bakım elemanından söz etmek mümkündür

Yaşlı bakım elemanı; Bilim ve teknolojinin tüm verilerinden yararlanarak, ev ve
kurumlarda kendi sorumluluklarının bilinci altında; yaşlı bireylerin bakım ve danışmanlığı, vücut temizliği, sağlık personeli tarafından önerilen ilaçların kullanılması ve tespit edilen nefes, hareket çalışmaları, beslenmeleri, yaşlı kişilerin kişisel ve sosyal sorunlarının çözümünde yardımcı olan, alanıyla ilgili araç ve gereçleri yerinde ve zamanında kullanabilen elemandır

• İletişim yeterliliği
• Temel sağlık ile ilgili yeterlilikler
• Bilim ve teknolojinin tüm verilerinden yararlanma
• Çalıştıkları ortamlarda kendi sorumlulukların bilincinde olma
• Hastanın bakım hizmetleriyle ilgili yeterlilikler

Hasta bakım elemanı; Bilim ve teknolojinin tüm verilerinden yararlanarak, ev
ve kurumlarda kendi sorumluluklarının bilinci altında; hasta bireylerin bakım ve
danışmanlığı, vücut temizliği, sağlık personeli tarafından önerilen ilaçların kullanılması ve tespit edilen nefes, hareket çalışmaları, beslenmeleri, hasta kişilerin kişisel ve sosyal sorunlarının çözümünde yardımcı olan, alanıyla ilgili araç ve gereçleri yerinde ve zamanında kullanabilen elemandır

Bakım elemanlarının sahip olmaları gereken beceriler, bakım hizmeti verilecek bakım gerektiren bireyin yaşlı, hasta ve engelli olmasına göre farklılık gösterir. Bununla birlikte, bakım elemanlarının bakım gerektiren bireyin bakım ihtiyacından doğan, “iletişim yeterliği”, “temel sağlık ile ilgili yeterlikler”, “bilim ve teknolojinin tüm verilerinden yararlanma” ve “çalıştıkları ortamlarda kendi sorumluluklarının bilincinde olma” gibi sahip olmaları gereken ortak beceriler de söz konusudur.

• Sorumlu olduğu bakım gerektiren bireylerin tuvalet eğitimi, yeme içme, banyo, el yüz temizliği, giyinme, soyunma gibi öz bakım ile ilgili günlük, haftalık ve aylık gereksinimlerini karşılamak, yardım veya takip etmek
• Sorumlu olduğu bakım gerektiren bireylerin bakım, temizlik ve düzeninin
  sağlanmasına yardımcı olmak
• Kurumda çalışan bakım elemanı ise tanımlanan görevleri dışında kurum yetkilisi tarafından verilen diğer görevleri yapmak
• Kurumda çalışan bakım elemanı ise hizmet içi eğitime yönelik programların hazırlanmasında ve uygulanmasında görev almak

Yaşlı, engelli ve hasta bireylere bakım hizmeti sunan informal ya da formal bakım
elemanlarının sorumluluk ve görevleri; “bakım gerektiren bireye yönelik görev ve
sorumluluklar”, “mesleki görev ve sorumluluklar” ve “ahlaki görev ve sorumluluklar” şeklinde sınıflandırılabilir.

Etik, bireyler için belirli bir toplum içinde davranış kuralları şeklinde anlaşılabileceği gibi bu davranış kurallarıyla ilgilenen felsefenin bir dalı ve iyi ve güzel huylar şeklinde de anlaşılabilir.

Meslek etiği, “belirli bir meslek grubunun, mesleğe ilişkin olarak oluşturup
koruduğu, meslek üyelerine emreden, onları belli bir şekilde davranmaya zorlayan, kişisel eğilimlerini sınırlayan; yetersiz ve ilkesiz üyeleri meslekten dışlayan, meslek içi rekabeti düzenleyen ve hizmet ideallerini korumayı amaçlayan mesleki ilkeler bütünüdür.

Bakım elemanı etiği, sadece bu meslek mensuplarına özgülenmiş bir meslek etiği olarak, bu meslek mensuplarının bakım hizmetlerini yürütürken nasıl davranmaları gerektiğini öngören mesleki ilkelerdir.

Uygulamayı İsteme Hakkı
Güvenlik Hakkı
Emeklilik Hakkı
Çekilme Hakkı
Sendika Kurma ve Kurulu Sendikalara Üye Olma Hakkı
Yıllık İzin ve Diğer İzin Hakları
İsnat ve İftiralara Karşı Koruma Hakkı
Kovuşturma ve Yargılamanın Özel Hükümlerine Tabi Olması

• Kişiye Görevini Gereği gibi Yapmasının Hatırlatılması ya da Uyarılması
• Kıdem Tazminatı Hakkının Sona Ermesi
• İşten Çıkarma veya İş Sözleşmesinin Feshi
• Maddi ve/veya Manevi Tazminat Ödeme Zorunluluğu

Bireyi, sahip olduğu psikolojik, sosyal ve ekonomik donanımını kullanarak yaşama tutunmaya zorlayan, bireyin o güne kadar getirdiği tüm yaşam dengeleri için bir tehdit oluşturan, stres yaratan bir yaşam olayı ve engellenmedir (MEGEP, 2013: 3).

   Klinik ve biyolojik ölümü ayırt edebilmeli
• Ölüm anında sağlık personelinin önerileri doğrultusunda yaşlı ve hastaya gerekli yardımı yapabilmeli
• Durumdan sağlık personelini haberdar etmeli
• Ölüm kesinleştikten sonra yapılması gerekenleri bilmeli
• Din görevlisine haber vermeli
• Hastanın ailesine ölümü açıklanırken ailede ruhsal ve bedensel olarak ölüm haberini en kolay kabullenecek olgunluğa sahip kişiyi belirleme konusunda doktora yardımcı olmalıdır.

• Aile bireylerinin yaşadıkları duyguların doğal olduğunu anlamalarına yardım etme
• Uygun ağrı kesicilerin hastaya verildiği konusunda aileye güvence verme
•  Hastanın nasıl rahatlayacağını aileye öğretme
•  Ailenin ölüme hazırlanması
• Hastanın görünüşüne özen gösterme
•  Aile bireylerinin yitirdikleri kişiyi görmelerini destekleme
•  Öfkeyi anlayıp iletişim kurarak ailenin gerçeği kabullenmesine yardım etme
•  Etkin dinleme
• Güven duygusunu sürdürme
• Zor kararlarda aileye yardım etme
•  Aileyi destek gruplarına yöneltme
•  Stresi azaltmaya yardım etme