AOF.SORULAR.NET
aof.sorular.net Bankacılık Hizmet Ürünleri BANKACILIK HİZMET ÜRÜNLERİ Dersi Para Aktarım Hizmetleri ve Ödeme Sistemleri soru cevapları

BANKACILIK HİZMET ÜRÜNLERİ Dersi Para Aktarım Hizmetleri ve Ödeme Sistemleri soru cevapları:

Toplam 22 Soru & Cevap
PAYLAŞ:

#1

SORU:

Güvenli ve hızlı ödeme sistemlerinin varlığı neden önemlidir?


CEVAP:

Güvenli ve hızlı çalışan ödeme sistemlerinin varlığı; sadece finansal kesim açısından değil aynı zamanda ekonominin bütünü için de önem taşımaktadır. Ödeme sistemlerinde oluşabilecek herhangi bir tıkanıklık zincirleme olarak; bankaları, üretim sektörünü, bireyleri ve sonuçta ülke ekonomisinin çalışmasını tümüyle olumsuz etkileyebilir.


#2

SORU:

Ödeme sistemleri neleri kapsamaktadır?


CEVAP:

Ödeme sistemleri, finans kesiminde yer alan bankalar ve diğer kurumlar arasında başta para olmak üzere çeşitli menkul kıymet, kıymetli evrak ve finansal yatırım ürünlerinin aktarım ve takasını gerçekleştiren örgütlenmiş işletim süreçlerini ve iletişim ağlarını kapsamaktadır.


#3

SORU:

Ödeme sistemleri yapılandırılırken gözetilen öncelikler ve başlıca amaçlar nelerdir?


CEVAP:

Ödeme sistemleri yapılandırılırken gözetilen öncelikler ve başlıca amaçlar şunlardır:

  • Finansal merkezler ve bankalararasında, para ve menkul değer aktarımlarında etkinlik sağlanması,
  • Taraflar arasında karşılıklı güvenin sağlanması ve ödeşmelerin kesinleştirilmesi,
  • Ödeme risklerinin ve işlem yanlışlıklarının en aza indirgenmesi,
  • Fon hareket ve yönetiminde hız ve kolaylık sağlanması,
  • Finansal yeniliklere uyum açısından bankacılık sisteminin esneklik ve yetkinlik kazanması,
  • Dış ticaret ödeme ve tahsilleriyle çeşitli sermaye hareketlerinin kolaylaşması,
  • Yabancı sermayenin ve yatırımcıların çekilebilmesi açısından düzenli ve kaliteli hizmet standartlarına zemin oluşturulması,
  • Finansal hizmetlerin gerçekleştirilmesinde küresel bağlantıların yapılabilmesi ve küresel olanaklardan yararlanılabilmesi,
  • Parasal hareketlerin izlenilebilmesine ve kanıtlanabilmesine olanak sağlanması.

#4

SORU:

Ülkemizde yararlanılan başlıca ödeme sistemleri nelerdir?


CEVAP:

Ülkemizde yararlanılan başlıca ödeme sistemleri şunlardır:

  1. Elektronik Fon Transferi Sistemi (EFT/ TIC - Turkish Interbank Clearing),
  2. Elektronik Menkul Kıymet Transfer Sistemi (EMKT),
  3. Çek Takas Sistemi,
  4. Kredi Kartları Takas Sistemi,
  5. Döviz transferi uluslararası organizasyonları,
  6. Posta işletmesi,
  7. Ödeme Kuruluşları (Özel Yetkili Ödeme Merkezleri/ Şirketleri)
  8. Bankaların kendi şube ve şube dışı hizmet dağıtım yapılanmaları ile muhabirlik ağları kapsamındaki hizmet dağıtım olanakları.

#5

SORU:

Bankalarda para aktarım hizmetleri nelerdir?


CEVAP:

Bankalarda para aktarım hizmetleri (S:90, Şekil 3.1)'de belirtildiği gibi şunlardır:

  1. Havaleler,
  2. Virmanlar,
  3. Elektronik fon transferleri,
  4. Döviz transferleri,
  5. Özel çek uygulamaları ile para transferleri.

#6

SORU:

Virman nedir?


CEVAP:

Virmanlar, aynı bankadaki/şubedeki ve aynı kişiye ait hesaplar arasında para aktarımı işlemleridir.


#7

SORU:

Havale nedir?


CEVAP:

Havale, gerçek ya da tüzel bir kişinin (Amir) kendi nam ve hesabına, bir başka gerçek ya da tüzel kişiye (Lehtar), nakit, kıymetli evrak ya da bunlara benzer misli şeyler vermek üzere üçüncü bir gerçek ya da tüzel kişiyi (Banka) yetkili kılmasıdır.

Türk Borç Kanununun 555. Maddesinde yapılan tanım uyarınca; havale, havale edenin, kendi hesabına, para, kıymetli evrak ya da diğer bir mislî eşyayı havale alıcısına vermek üzere havale ödeyicisini; bunları kendi adına kabul etmek üzere havale alıcısını yetkili kıldığı bir hukuki işlemdir.


#8

SORU:

Şubeler kanalıyla verilen hizmetler kapsamında havale hangi biçimlerde yapılabilir?


CEVAP:

Şubeler kanalıyla verilen hizmetler kapsamında ise havale altı ayrı biçimde yapılabilir:

  1. Hesaptan, hesaba havale,
  2. Hesaptan, isme (karşı şubeye başvuracak kişiye) havale,
  3. Nakit teslimatla kasadan, karşı şubedeki hesaba havale,
  4. Nakit teslimatla kasadan, isme (karşı şubeye başvuracak kişiye) havale,
  5. Karşı şubedeki bir ticari senet bedeline ya da bir kredi borcuna karşılık hesaptan havale,
  6. Karşı şubedeki bir ticari senet bedeline ya da bir kredi borcuna karşılık kasadan havale.

#9

SORU:

İsme yapılan havalelerde havaleyi ödeyecek şube için süreç nedir?


CEVAP:

İsme yapılan havalelerde, havaleyi ödeyecek şube için havalenin niteliğine göre farklı bir süreç uygulanmaktadır. Gelen havaleler; “Adrese ihbarlı” ya da “Müracatında” kayıtlarından birini taşıyabilir. Duruma gore, ihbarname gönderilmesi ya da lehdarın başvurusunun beklenmesi gerekecektir. Havalenin ödenmesinde kimlik tesbiti önemli bir husustur. Uygulamada birbirinden oldukça farklı ödeme durumları ortaya çıkabilmektedir:

  • Havalenin, lehtarın vekiline ödenmesi,
  • Havalenin, üçüncü kişilere ödenmesi,
  • Havalenin, görme özürlülere ödenmesi,
  • Küçüklere gelen havalenin ödenmesi.
  • Vesayet altındakilere gelen havalenin öden- mesi.

Bu havale ödeme durumlarının herbirinde kimlik tesbiti uygulaması da farklılaşmaktadır. Banka açısından ödemenin doğru kişiye yapılması ve bunun gerektiğinde belgelenebilmesi önemlidir.


#10

SORU:

Havalede zaman aşımı nedir?


CEVAP:

Yazılı bildirime karşın amir tarafından 10 yıl boyunca aranmayan havaleler zaman aşımına uğrar ve gelir kaydedilmek üzere Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na aktarılır. Zaman aşımının başlangıç tarihi, amire yapılan ve sonuçsuz kalmış olan yazılı bildirim tarihidir.


#11

SORU:

Elektronik fon sistemi nedir?


CEVAP:

Elektronik Fon Transfer (EFT) Sistemi, katılımcı bankalar arasında Türk Lirası üzerinden yapılacak para aktarım işlemlerinin, elektronik ortamda, gerçek zamanlı olarak yapılmasını ve gerçek zamanlı mutabakatını (ödeşmesini) sağlayan bir sistemdir.


#12

SORU:

EFT Sisteminde gerçekleştirilen işlemler, niteliklerine göre hangi gruplara ayrılmaktadır?


CEVAP:

EFT Sisteminde gerçekleştirilen işlemler, niteliklerine göre farklı gruplara ayrılmaktadırlar:

  1. İşlemlerin EFT hesabını etkilemesine göre gruplanması: a) Ödeme İşlemleri ve b) Bilgi Aktarım İşlemleri.
  2. İşlemlerin ilgili olduklara taraflara göre gruplanması: a) Bankalararası İşlemler, b) TCBM ile İlgili İşlemler,  c) Merkezden Sorgulama ve Rapor, ve ç) Sistem Duyuruları.
 

#13

SORU:

EFT sisteminin başlıca amaçları nelerdir?


CEVAP:

EFT sisteminin başlıca amaçları şöyle sayılabilir:

  1. Piyasada nakit dolaşımını azaltmak,
  2. Ödemelerin güvenli, hızlı ve risksiz gerçekleşmesini sağlamak,
  3. Bankalararasında sağlıklı ve hızlı bilgi iletişimi sağlamak,
  4. Elektronik bankacılık hizmetleri alanında bütünsellik sağlamak.

#14

SORU:

Türkiye'de yurtdışı döviz transferleri hangi kuruluşlar aracılığıyla gerçekleşmektedir?


CEVAP:

Bankalar arasında ve dünya çapında yabancı para cinsinden yapılan havale işlemleri için, bu amaçla özel olarak yapılandırılmış ödeme sistemlerinden yararlanılmaktadır. Bankalar müşterileri adına, yurt içinde ya da dünyanın herhangi bir yerinde bulunan bir başka bankaya, yabancı para cinsi havale hizmetlerini gerçekleştirmek üzere üyesi bulundukları organizasyonların olanaklarından yararlanmak durumundadırlar. Dünyada çok yaygın faaliyeti olan PayPal, Target gibi bazı örnekler, Türkiye’de kullanılmamaktadır. Ülkemizde yaygın olarak yararlanılan iki ödeme sistemi: “Swift” ve “Western Union” üye bankalara ve dolayısıyla müşterilerine hizmet veren kuruluşlardır.


#15

SORU:

Swift nedir?


CEVAP:

Swift (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) Belçika/ Brüksel merkezli bir uluslararası ödeme ve bilgi aktarım sistemi olup, para transferlerinden daha çok mesaj iletiminde uluslararası bankacılık, dış ticaret işlemleri için artık nerdeyse vazgeçilmez bir araç niteliği kazanmış ve otorite durumuna gelmiştir. Swift aracılığıyla döviz transferi dışında, akreditif mektupları, çek onayları gibi işlem mesajları da gönderilebilmektedir. 


#16

SORU:

Banka hesabına yapılmasında yasal zorunluluk bulunan ödemeler nelerdir?


CEVAP:

Banka hesabına yapılmasında yasal zorunluluk bulunan ödemeler şunlardır:

  1. Kira ödemeleri,
  2. Maaş ödemeleri,
  3. Fatura ödemeleri.

#17

SORU:

Hangi durumlarda çek alım bordrosu düzenlenmelidir?


CEVAP:

Çekle yapılan ödemelerde müteselsil sorumluluk uygulamasına muhatap tutulmamak bakımından; mal veya hizmet bedellerini beyaz ciro ile tahsil edenler, bu çekleri için “Çek Alım Bordrosu” düzenlemelidirler.


#18

SORU:

Ödeme hizmetleri nelerdir?


CEVAP:

Bankaların ya da yetkili ödeme kurumlarının herhangi bir kişi ve kuruma ödeme yapmak isteyen müşterilerine sağladıkları kolaylıklar, ödeme hizmetleri kapsamında değerlendirilir.


#19

SORU:

Düzenli ödemeler nelerdir?


CEVAP:

Düzenli ödemeler, otomatik fatura ödemeleri dışına kalan ve bireysel müşterilerin kendi yaşam düzenleri gereğince genellikle ay bazında dönemsel olarak yaptıkları ödemeleri kapsar. Duruma göre virman, havale ya da EFT yolu ile gerçekleştirilir. Düzenli ödeme hizmetleri; hep aynı hesaplara, her ayın aynı gününde (tatile rastlarsa önceki ya da sonraki iş günü kabul edilebilir) ve hep aynı tutarda, yapılacak ödemeleri kapsamaktadır.

Düzenli ödemeler, konut ya da işyeri kiraları, apartman, kulüp aidatları, okul, dersane taksitleri, bireysel kredilerin ve kredi kartlarının ödemeleri gibi tarihi ve tutarı önceden belli ve müşteri tarafından bilinen ödemeler olup müşterilerin bankaya verecekleri talimat doğrultusunda müşterinin hesabından düzenli olarak yapıl- maktadır.


#20

SORU:

Düzenli kira ödeme hizmetlerinin kiracılara yönelik faydaları nelerdir?


CEVAP:

Düzenli kira ödeme hizmetlerinin kiracılara yönelik faydaları şunlardır:

  • Ödemeler ister havale ister EFT ile her ay ücretsiz yapılabilmektedir.
  • Hesaptan yapılan kira ödemeleri aylık ücretsiz dökümlerle bildirilmekte, belge sağlanmaktadır.
  • Kira ödemelerinin yanı sıra site ya da apartman hesaplarına yapılan aylık aidat ödemeleri için de benzer kolaylıklar sağlanmaktadır.
  • Kira ödemelerinin yıllık yapılması nedeniyle krediye gereksinim duyulması durumunda özel koşullarlı krediler sunulmakta, buna paralel olarak kira geliri olanlara da bu gelirleriyle bağlantılı bazı özel kredi seçenekleri sunulmaktadır.
  • Kiranın ödeneceği tarihte hesaptaki paranın yetersiz kalması durumunda da mevduat hesabına tanımlı bir kredi limitinin devreye girmesiyle eksik kalan tutar tamamlanmakta böylece kira tam ve zamanında ödenebilmektedir.
  • Kira tutarının hesaba erken yatırılması durumunda ise vadesiz hesaptaki bu tutar, yatırım fonları ya da günlük vadeli mevduat uygulamalarıyla getiri kazanmaktadır.

#21

SORU:

Çalışanların maaş ödemelerinin banka aracılığıyla yapılmasının faydaları nelerdir?


CEVAP:

Çalışanların maaş ödemelerinin banka aracılığıyla yapılması tüm taraflara şu avantajlar sağlamaktadır:

  • İşveren firma ya da kurumun bordro hazırlama işlemleri bankalara devredilebilmektedir. Böylece kurumlar ciddi sorumlulukları olan önemli bir iş yükü ve işlem maliyetinden kurtulabilmektedirler.
  • Çalışanların her türlü sigorta primlerinin zamanında ilgili kuruma yatırması kesinleşmektedir.
  • Bordro hizmetleri bankalara devredilmese bile elektronik ortamda bankalarla kurulacak uyumlu bağlantılarla veri hazırlama ve transfer işlemleri; dolayısıyla maaş ödemelerin kolaylaştıran güvenli çözümlerden yararlanılabilmektedir.
  • Maaşların istenilen para birimi (döviz cinsi) bazında ödenmesi kolaylaştırılabilir.
  • Hafta sonu, bayram ve tatillerde; mesai dışı saatlerde maaş ödenmesi ve çekilmesi mümkün olmakta ve çalışanlara yapılan ödeme işlemleri sağlıklı bir biçimde sonuçlandırılabilmektedir.
  • Nakit para dağıtımındaki hata payı ve riskler azaltılmaktadır.
  • Maaş ödemelerinde gizlilik işlevi etkin bir biçimde gerçekleştirilmekte, öte yandan yetkililerce ödemelerin izlenmesi kolaylaştırılmaktadır.
  • Bankaların hizmet vermek üzere ulaşabileceği bireysel müşteri sayısı artarak bankacılık hizmetleriyle ilgili pazar payı ve potansiyeli genişlemiş olmaktadır.
 

#22

SORU:

Tahsil hizmetleri nelerdir?


CEVAP:

Bankacılık tahsil hizmetlerini öncelikle ikiye ayırmak gerekir: Birincisi, geleneksel olarak yapılan ticari senet (çek, bono, poliçe) tahsilleri olup günlük işlem hacmi içinde doğal olarak önemli bir yer tutmaktadır. İkinci olarak bu hizmetlere, günümüzde, yeni finansal gelişmelerin ürünü olarak; fatura, vergi, ücret ve benzeri konularda yapılan tahsil işlemleri de eklenmiş bulunmaktadır.

Tahsil hizmetleri; hizmet bedeli (fatura) tahsilleri, vergi ve kamusal gelir tahsilleri, üniversite ve özel okul harç ve ücret tahsilleri, karayollarında geçiş ücreti tahsilleri, OGS cihazı ve HGS etiketi kullanımıyla ücret tahsili, bağış toplama aracılık hizmetlerinden oluşmaktadır.


Sorular
#1 #2 #3 #4 #5 #6 #7 #8 #9 #10 #11 #12 #13 #14 #15 #16 #17 #18 #19 #20 #21 #22