Sigorta, riskli bir olayın meydana gelme olasılığı göz önünde bulundurularak, risk ortaya çıktığında, zararı kısmen ya da tamamen karşılamak üzere, bu işle uğraşan bir kuruluşa belirli bir zaman dilimi süresince prim ödemesi karşılığında elde edilen güvencedir.

Sigortanın işlevleri şöyle sıralanabilir:

• Ekonomik ve Sosyal Hayatta Öngörülebilirlik ve Güvence Sağlaması
• Aynı Amaca Yönelik Dayanışma Sağlaması
• Tasarruf Artışı ve Sermaye Oluşumuna Katkı Sağlaması
• Risklerin Etkin Yönetimi ve Zararın Karşılanması
• Riske Karşı Güvencenin Uluslararası Boyuta Dağıtımı

Sigortacılığın genel ilkeleri, sigorta sözleşmelerinde iki taraf arasındaki hukukî ilişkiyi düzenleyen, sigorta işlemlerinin iş hayatı açısından ciddî, güvenilir, her türlü keyfîlikten uzak ve istikrar getiren işlemler olmasını sağlayan temel ilkelerdir.

Sigortacılığın genel ilkeleri şöyle sıralanabilir:

• Sigortalanabilir Menfaat İlişkisi İlkesi
• Riskin Varlığı İlkesi
• Mutlak (Hüsnüniyet) İyi Niyet İlkesi
• Sebepsiz Zenginleşme Yasağı (Tazminat) İlkesi
• Halefiyet (Hakların Devri-Rücu) İlkesi
• Birden Çok Sigorta veya Hasara Katılım İlkesi
  • Yakın Neden İlkesi

Sigortalanabilir menfaatin başlıca unsurları aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:

• Sigorta ettirilebilir nitelikteki mal (eşya), can (hayat) ya da sorumluluk vb. gibi konular sigorta konusunu teşkil etmeli,
• Sigortalı rizikonun gerçekleşmesi sonucu sigorta ettiren/sigortalı fiziki zarara (kayba) uğramalı,
• Hasar (zarar) sigortanın asıl konusunda olmalıdır.
• Sigorta Ettiren/sigortalı ile sigorta konusu arasındaki menfaat, zıya veya hasara uğradığı zaman tazmin edilebilmesi için meşru ve parayla ölçülebilir, olmalıdır.

Riskin sigortalanabilmesi için;

• Ortada gerçekleşmesi olası (rastlantısal) olan, sigortacılar tarafından bilinen gerçek bir rizikonun olması ve sigorta sözleşmesinin yapıldığı anda riziko gerçekleşmemiş olması,
• Riskin (riziko) meşru (yasal) olması,
• Riskin(riziko) ödenebilir ölçülerde olması. Katastrofik hasarlarda, sigorta şirketinin üstlendiği teminatı karşılayabilecek müştereklerde, riskin (rizikonun) dağılımını gerçekleştirmiş olması gerekmektedir.

Tarafların, sözleşmenin esası ile ilgili her durumda, makul ölçüler içinde davranmaları ve azami iyi niyetli olmaları " İyi Niyet İlkesi" ile tanımlanmaktadır.

Sigortalı ve sigortacı arasında yapılan sigorta sözleşmesinin amacını oluşturan ve zarar görenin ekonomik durumunu zarardan önceki durumuna getirmesini ifade eden tazminat, Sebepsiz Zenginleşme Yasağı (tazminat ilkesi) çerçevesinde ifa edilir. Zira bu ilkenin iki temel amacından birincisi; sigortalının sigorta şirketinden alacağı tazminat ile sebepsiz zenginleşmesinin önüne geçmek iken ikinci amacı, sigortalının mali durumunu hasar meydana gelmeden önceki durumuna getirmektir.

Halefiyet ilkesinin üç amacı vardır;

• Sigortalının aynı hasardan dolayı çifte tazminat almasını ya da tazminat birikimini önlemek
• Sigorta sözleşmesi sayesinde ve sigortalının iradesine aykırı olarak zarar verenin sorumluluktan kurtulmasını engellemek
• Halefiyet, sigorta oranlarının aşağı çekilmesine yardımcı olmak.

Hasara katılımın söz konusu olabilmesi için, aşağıdaki koşulların varlığı gereklidir:

• Birden fazla sigorta poliçesi bulunmalı,
• Bütün poliçeler aynı sigorta konusu ile ilgili olmalı,
• Bütün poliçeler, hasara yol açan tehlikeyi teminat altına almalı,
• Hasar gerçekleştiğinde bütün poliçeler yürürlükte olmalı,
• Bütün poliçeler, aynı sigortalının aynı menfaat ilişkisini sağlamış olmalı,
• Bütün poliçelerde hasara katılmayı engelleyecek bir hüküm olmamalı

Yakın neden ön plandaki neden olmalıdır. Yakın neden ile hasar arasında doğrudan bir ilişki olmamalıdır. Yakın neden belirlenirken bazı sorunlar ortaya çıkmaktadır. Hasar tek bir nedene bağlı olabileceği gibi, birbirini kesintili veya kesintisiz bir şekilde izleyen birçok olayın sonucu olarak da çıkabilir. Bir başka olasılık da, birden fazla nedenin bir arada etkide bulunarak hasara yol açmasıdır. Bu farklı nedenlerin bazılarının poliçe teminatına dahil olmasına karşılık diğerlerinin teminat dışında olması, hasarın yakın nedeninin belirlenmesinde güçlük yaratmaktadır.

Sigortanın sözleşmesinin konusu; sigorta ettirenin mali kayba konu olabilecek her türlü menfaatini ifade eder.

Sigortacı; sözleşmesinin kurucu taraflarından biri olup, sözleşmeyle sigorta himayesi sağlama borcunu üzerine alan taraftır.

Sigorta ettiren; sigorta sözleşmesinin kurucu taraflarından biri olarak sigortalının menfaatini sigorta şirketinden prim ödemek suretiyle güvence altına alan gerçek veya tüzel kişiyi ifade eder.

Sigortalı; genellikle sigorta ettiren ile sigortalı aynı kişidir, fakat bazı durumlarda, sigortalı ile sigorta ettiren ayrı kişiler olabilir. Sigortalı, zarar sigortalarında menfaati teminat altına alınan; can sigortalarında ise üzerinde riziko gerçekleşme ihtimali olan kişiyi ifade etmek için kullanılır.

Sigorta Bedeli; Teminat kapsamındaki herhangi bir tehlikenin gerçekleşmesi veya sigortalının üçüncü şahıslara karşı sorumlu olması durumunda, sigortacının ödemekle yükümlü olduğu, poliçede belirtilen, tazminata esas oluşturan azami bedeli ifade eder.

Lehtar; hayat sigortalarında, sigorta sözleşmesine taraf olmamakla birlikte, lehine sigorta sözleşmesi kurulan ve rizikonun gerçekleşmesi halinde kural olarak sigorta tazminatını sigortacıdan isteme hakkına sahip olan kişiyi ifade eder.

İpotekli alacaklı; sigortalı kıymet üzerinde kanunen tanınmış öncelikli bir hakka sahip olan taraf ve gerçek hak sahibidir.

Katılım sigortacılığı, katılımcıların kendileri ile diğer katılımcıların tazminat ve/veya birikim ödemelerine ilişkin taleplerinin karşılanmasını teminen oluşturulan risk fonuna katkıda bulundukları, söz konusu fonun sigortacılık faaliyeti yapmasına izin verilmiş bir sigorta şirketi tarafından katılım finans ilkelerine uygun olarak yönetildiği ve ortak risk paylaşımı ile dayanışma esaslarına dayanan sigorta türüdür.

Sisteminin temel ilkeleri aşağıdaki gibi sayılmıştır;

• Yardımlaşma unsurunun/amacının bulunması,
• Katkı Primlerinin toplandığı risk fonunun poliçe sahiplerine ait olması, şirkete ait bir mülkiyetin bulunmaması,
• İhtisas sahibi bir Danışma Komitesi’nden hizmet alınması.
• Sermayedara ait varlıkların ve katılımcılardan toplanan katkı primlerinin Şirket Danışma Komitesi tarafından onay verilen yatırım araçlarında değerlendirilmesi,
• Katılım Sigortacılığı prensiplerine uygun olmayan, Danışma Komitesi tarafından uygun görülmeyen iktisadi kıymetlere, menfaatlere katılım sigortası teminatı verilmemesi

Türk sigorta sektöründeki aktörler şöyle sıralanabilir:

• Sigorta Şirketleri, Reasürans Şirketleri ve Emeklilik Şirketleri
• Sigorta acenteleri
• Sigorta eksperleri
• Sigorta ve reasürans brokerleri
• Aktüerler
• Bağımsız denetim kuruluşları

Türk sigorta sektöründeki kurumlar şöyle sıralanabilir:

• Hazine ve Maliye Bakanlığı Sigorta Denetleme Kurulu
• Hazine ve Maliye Bakanlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü
• Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği
• Sigorta Tahkim Komisyonu
• Güvence Hesabı
• Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK)
• Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi
• Sigortacılık Eğitim Merkezi
• Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM)
• Emeklilik Gözetim Merkezi
• Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu
• Sigorta Eksperleri İcra Komitesi
• Sigorta Acenteleri İcra Komitesi
• Dernekler ve Vakıflar