Sadece gazetecilik mesleği değil, hemen hemen bütün disiplin alanları kendilerini etik anlamda sorgulamaktadırlar. 1990’lardan günümüze piyasaya çıkan medya üzerine yazılmış kitapların, yayınlanan makalelerin, araştırmaların düzenlenen kongre, panel, sempozyum ve seminerlerin çoğu “etik” üzerinedir.

Medyanın en temel etik ilkelerini bünyesinde taşıyan haberler doğru, çarpıtılmamış, kişi hak ve özgürlüklerini gözeten, özel yaşama saygılı, sosyal sorumluluk bilincine sahip olmalıdır.

Fotoğraf, insanlık tarihinin (kimya, fizik, matematik, optik, t›p, estetik, felsefe, anatomi, ideoloji gibi disiplinlerin birikimleri sonucu) ortak birikimidir.

Etik, doğru ve yanlış davranışların teorisidir. Ahlâk ise onun pratiğidir. Etik, bir kişinin belli bir durumda ifade etmek istediği değerlerle ilgilidir, ahlâk ise bunu hayata geçirme tarzıdır (Billington, 1997, s. 45.)

Basın fotoğrafçılarının mesleğini yaparken düşünmesi gereken etik soru ve sorunlar; Basın fotoğrafçıları insanların özel alanlarından, mahrem alanlarından fotoğraf çekebilirler mi? Kamusal alan nerede bitiyor? Özel alan nerede başlıyor? İnsanın kendiyle baş başa kalma ve rahatsız edilmeme hakkı var mı? Şiddet içerikli fotoğraflar vicdanları köreltiyor mu? İnsanların fotoğraflarını neden izinsiz çekmemeliyiz? gibi sorulardır.

Günsel Öngören'e göre; bir haberin ve dolayısıyla haber fotoğrafının hukuka aykırı olabilmesi için kamu yararının bulunmaması, haberin gerçek olmaması ve haberin güncel olmaması gerekmektedir.

1. Fotoğrafın öznesi ünlü bir kişi mi yoksa sıradan bir kişi mi?
2. Fotoğraf izinli mi yoksa izinsiz mi çekilmiş?
3. Fotoğraf kamusal alandan mı yoksa özel alandan mı çekilmiş?
4. Bu fotoğraf “kamu ilgisi”ne mi yoksa “kamu yararına” mı yöneliktir? sorularına vereceğimiz yanıt o basın fotoğrafının etik olup olmadığını bize söylemektedir.

1. Elde edilecek enformasyon çok büyük bir öneme sahipse, yaşamsal bir kamu çıkarı söz konusuysa veya halkı önemli bir zarardan koruyacaksa,
2. Bu enformasyonu elde edebilmek için diğer tüm haber araştırma yöntemleri kullanılmışsa ve başarısızlığa uğramışsa,
3. Enformasyonun açığa çıkarılmasıyla önlenen zarar, bu yöntemle verilen zarardan daha büyükse.

Kamusal Alan ve Özel Alan

Hukuk öğretisinde kişinin yaşam alanları genellikle üçe ayrılmaktadır; bunlar kamusal alan (ortak yaşam alanı), özel alan(özel yaşam alanı), mahrem alan (gizli yaşam alanı, sır alanı)'dır.

Hukuk ve etik, yayınlanan fotoğrafları değerlendirirken öncelikle habere konu olan kişilere bakar: Bunlar kamuya mal olmuş (ünlüler) kişiler mi? Yoksa kamuya mal olmamış (sıradan) kişiler mi? İlk önce bu sorunun yanıtı gerekmektedir.

En önemli habercilik etik kurallarından biri haber uydurmaktır.

Giovanni Troilo ödül alan “Avrupa’nın Karanlık Kalbi (The Dark Heart of Europe)” başlıklı foto röportajı sonradan “gerçeklerden uzak olması ve foto muhabirliği mesleğine zarar verdiği” gerekçesi ile kendisinden geri alınmıştır. Kısaca Troilo diskalifiye edilmiştir.

Sanat fotoğrafçılığında üzerinde en çok durulan konulardan biri izin alma konusudur.

Türkiye’de çalışan gazetecilerin uymaları gereken etik ilkeler bütünü iki metin halindedir. Bunlar “Basın Meslek İlkeleri” ve “Gazetecilerin Hak ve Sorumlulukları Bildirgesi” dir.

Eylemlerimizin temelinde kişinin ya da toplumun yararına yönelik eğilimleri bulan, etik teoriler içerisinde yer alan ve gazetecilik etiği ile yakından ilgili olan öğretinin adı Faydacılık Teorisi'dir.

Toplumun çoğunluğunu ilgilendiren bir konuyu aydınlatan haberin, etik olmasa da onun telafi edilebilir bir yanının olması kamu yararı kavramını açıklamaktadır.

Sansür ya da baskı anlamlarına gelmeyen daha çok özgürlükten herkesin olabildiğince yararlanabilmesi için gereken müdahale olarak tanımlanan kavram etik kavramıdır.

Etik ihlallerin yapıldığı yerlerde gazetecilerin tutunduğu tek nokta "halkın bilme hakkı"dır.

Sigma Delta Chi (Profesyonel Gazeteciler Topluluğu) Yasası 5. maddesinde yer almaktadır.