Merkezi yönetim Anayasa gereğince imar mevzuatı kapsamında gerekli düzenlemeleri yaparak tedbirleri almak ve mekânsal yapının sağlıklı ve düzenli gelişimini sağlamakla yükümlüdür. Bunun yanı sıra kamu yararı adına etkin ve verimli bir şekilde hizmetlerin sunulmasını sağlayacak sistem ve süreçler oluşturmak zorundadır.

Planlama, kamu yararı içeren bir eylem olarak en önemli süreci oluşturmaktadır. Planlama; toplumların içinde yaşadıkları sistemi, yaşama ve üretim düzenini daha ileriye, daha iyiye ulaştırmayı hedefleyen bir araçtır.

Günümüzde planlama çalışmalarını düzenleyen temel yasa 03.05.1985 tarihinde yürürlüğe giren 3194 sayılı İmar Kanunu’dur.

Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Türkiye Cumhuriyeti hükûmetine bağlı olarak çalışan ve çevre ve şehircilik işlerinden sorumlu olan bakanlıktır.

3 Mayıs 1920 tarihinde kurulan Bayındırlık Bakanlığı ile 13 Ekim 1923 tarihinde kurulan İmar ve İskân Bakanlığı’nın 1983 yılında birleştirilmesi ile kurulmuştur. 29 Haziran 2011 tarihinde ismi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak değiştirilmiştir.

Bakanlığın bazı görevleri şunlardır:

• Yerleşmeye, çevreye ve yapılaşmaya dair imar, çevre, yapı ve yapım mevzuatını hazırlamak, uygulamaları izlemek ve denetlemek,
• Çevrenin korunması, iyileştirilmesi ile çevre kirliliğinin önlenmesine yönelik prensip ve politikalar tespit etmek,
• Faaliyetleri sonucu alıcı ortamlara katı, sıvı ve gaz halde atık bırakarak kirlilik oluşturan veya oluşturması muhtemel her türlü tesis ve faaliyetin, çevresel etkilerini değerlendirmek,
• Her tür ve ölçekteki fiziki planlara ve bunların uygulanmasına yönelik temel ilke, strateji ve standartları belirlemek ve bunların uygulanmasını sağlamak,
• Yapı denetimi sistemini oluşturarak 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun ile Bakanlığa verilen görevleri yapmak,
• Konut sektörüne ilişkin strateji geliştirme ve programlama iş ve işlemlerini yürütmek, yapı kooperatifçiliğinin gelişmesini sağlayacak tedbirleri almak, 
• Depreme karşı dayanıksız yapılar ile imar mevzuatına, plan, proje ve eklerine aykırı yapıların ve bunların bulunduğu alanların dönüşüm projelerini ve uygulamalarını yapmak veya yaptırmak,
• Bayındırlık ve iskân işleri ile ilgili şartname, tip sözleşme, yıllık rayiç, birim fiyat, birim fiyatlara ait analiz ve tarifleri hazırlamak ve yayımlamaktır.

Küresel iklim değişikliği ve bununla ilgili gerekli tedbirlerin alınması için plan ve politikaları belirlemek, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın görevidir. 

Coğrafi Bilgi Sisteminin kurulmasına, kullanılmasına ve geliştirilmesine dair iş ve işlemleri yapmak, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın görevleri arasındadır.

Bakanlığın kuruluş amacı; bilim, sanayi ve teknoloji alanında politika, strateji, plan ve programlar geliştirmek ve uygulanmasını sağlamanın yanı sıra bilgi toplumuna dönüşüm sürecinde, bilimsel bilgiye dayalı düşüncenin özendirilmesini sağlamaktır.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı söz konusu amacı gerçekleştirmeye yönelik çalışmalar sürdürmektedir.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın ekonomik kalkınma, sosyal gelişme ve milli güvenlik hedefleri doğrultusunda bilim, teknoloji ve yenilikçilik politikalarını ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak ana hedefleri arasındadır.

Bakanlığın bazı görevleri şunlardır:

• Sanayi ürünlerine yönelik idari ve teknik düzenlemeleri hazırlamak ve uygulanmasını sağlamak, sanayi işletmelerinin sicilini tutmak, sanayi istatistikleri ve analizleri üretmek,
• Ekonomik kalkınma, sosyal gelişme ve milli güvenlik hedefleri doğrultusunda bilim, teknoloji ve yenilikçilik politikalarını ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak belirlemek, uygulamak veya uygulanmasını sağlamak,
• Metroloji politikasını hazırlamak, metroloji alanında stratejiler geliştirmek ve uygulanmasını sağlamak,
• Ürün güvenliği ve denetimine ilişkin politikaların hazırlanmasına yardımcı olmak, sanayi ürünlerinin ürün güvenliği ve teknik mevzuatına uygunluğuna yönelik piyasa gözetimi ve denetimi yapmak,
• Ekonominin verimlilik esaslarına uygun olarak gelişmesi amacıyla verimlilik politika ve stratejileri hazırlamaktır.

Organize sanayi bölgeleri ve endüstri bölgelerinin planlanmasına, kuruluşuna, yapılaşmasına ve işleyişine ilişkin mevzuatla verilen çalışmaları yapmak, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın görevleri arasındadır.

Bakanlığın ana hizmet birimleri;

• Sanayi Genel Müdürlüğü,
• Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü, 
• Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü,
• Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü,
• Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü,
• Verimlilik Genel Müdürlüğü,
• Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü,
• Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı,
• Strateji Geliştirme Başkanlığı,
• Hukuk Müşavirliği,
• Personel Dairesi Başkanlığı,
• Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı,
• Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı,
• Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği ile
• Özel Kalem Müdürlüğü’dür.

Kültür ve Turizm Bakanlığı 16.4.2003 tarih ve 4848 sayılı Kanun ile kurulmuştur.

Kültürel değerleri yaşatmak, geliştirmek, yaymak, tanıtmak, değerlendirmek ve benimsetmek, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ana faaliyetleri kapsamındadır.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın planlamaya ilişkin iş ve işlemlerini yürütmekle görevli birimleri,

• Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü,
• Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüdür (Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ve Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu).

Bakanlığın bazı görevleri şunlardır:

• Millî, manevî, tarihî, kültürel ve turistik değerleri araştırmak, geliştirmek,
• Kültür ve turizm konuları ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarını yönlendirmek,
• Tarihî ve kültürel varlıkları korumak,
• Kültür ve turizm yatırımları ile ilgili taşınmazları temin etmek, gerektiğinde kamulaştırmak, bunların etüt, proje ve inşaatını yapmak, yaptırmak,
• Kültür ve turizmle ilgili tanıtma hizmetlerini yürütmektir.

Turizmi, millî ekonominin verimli bir sektörü haline getirmek için yurdun turizme elverişli bütün imkânlarını değerlendirmek, geliştirmek ve pazarlamak, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın görevlerindendir.

2872 sayılı Çevre Kanununun 9. maddesine göre “Özel Çevre Koruma Bölgesi” olarak ilan edilen ve edilecek alanların sahip olduğu çevre değerlerini korumak ve mevcut çevre sorunlarını gidermek için tüm tedbirleri almak, bu alanların koruma ve kullanma esaslarını belirlemek, imar planlarını yapmak, mevcut her ölçekteki plan ve plan kararlarını revize etmek ve re’sen onaylamak üzere Çevre Bakanlığına bağlı ve Tüzel Kişiliğe sahip Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığının kurulması ile bu Kurumun teşkilat ve görevlerine ilişkin esasları düzenlemektir.

Milletlerarası koruma sözleşmeleri ve Çevre Mevzuatı da dikkate alınarak Bölgedeki koruma ve kullanma esaslarını tespit etmek ve yeni düzenlemeler yapmak, Başbakanlık Özel Çevre Kurulu’nun yönetimine ve işletilmesine dair temel ilkelerdendir.

Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı kapatılmış olup bu görevleri yürütmek üzere 17/08/2011 tarih ve 648 sayılı KHK ile tüm yetkileri Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğüne devredilmiştir. 

Özelleştirme yüksek kurulu 24.11.1994 tarih ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun ile oluşturulmuş, görev ve sorumlulukları bu kanunun 3. maddesi ile tanımlanmıştır.

Özelleştirme Yüksek Kurulu Başbakanın başkanlığında, Başbakanın belirleyeceği dört bakandan oluşmaktadır.

Kurul, üyelerin tamamının katılımı ile toplanır ve kararları oybirliği ile alır ve kurulun sekretarya hizmetleri ise Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca yürütülür.

Özelleştirme programındaki kuruluşların hisse senetleri ile bu kuruluşlara ait her türlü menkul kıymet ve diğer kıymetli evrakın satın alınmasına ve tekrar satılmasına karar vermek, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun görevleri arasındadır. 

Boğaziçi Alanında yerleşme ve yapılaşmanın planlanması, koordinasyonu, imar uygulamalarının yapılması ve denetlenmesi için Boğaziçi İmar Yüksek Koordinasyon Kurulu, Boğaziçi İmar İdare Heyeti ve Boğaziçi İmar Müdürlüğü 18.11.1983 tarih ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu uyarınca kurulmuştur.

Boğaziçi İmar Yüksek Koordinasyon Kurulu; Başbakan veya görevlendireceği Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısının başkanlığında, İmar ve İskan, Milli Savunma, Maliye, İçişleri, Bayındırlık, Sağlık ve Sosyal Yardım, Ulaştırma, Tarım ve Orman, Kültür ve Turizm, Sanayi ve Teknoloji, Enerji ve Tabii Kaynaklar bakanlarından oluşmaktadır.

Boğaziçi İmar Yüksek Koordinasyon Kurulu’nun sekretarya hizmeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yürütülmektedir.

Boğaziçi İmar Yüksek Koordinasyon Kurulu yılda en az iki defa toplanmakta ve çalışma esasları Başbakanlıkça belirlenmektedir.

Boğaziçi İmar Yüksek Koordinasyon Kurulu’nun başlıca görevleri şunlardır: 

• Boğaziçi imar planlarının yapılmasını kararlaştırmak, imar planlarını ve diğer ilgili planları görüşmek ve kabul etmek,
• Boğaziçi imar uygulama programlarını onaylamak,
• Boğaziçi imar uygulama programları gereği kamu yatırımlarını planlamak ve Bakanlar Kurulunun onayına sunmak,
• Boğaziçi İmar Müdürlüğünün mali yardım isteklerini incelemek ve karara bağlamak,
• İmar ve İskan Bakanlığınca getirilen Boğaziçi Alanı ile ilgili konuları görüşmek ve kararlaştırmaktır.

Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamında GAP Bölge Kalkınma İdaresi Teşkilatı, 27 Ekim 1989 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ve 6 Kasım 1989 tarih ve 20334 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan GAP Bölge Kalkınma İdaresi Teşkilatı’nın Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki 388 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kurulmuştur.

GAP Bölge Kalkınma İdaresi Teşkilatı bünyesinde;

• Güneydoğu Anadolu Projesi Yüksek Kurulu ile
• Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı’ndan (GAP İdaresi Başkanlığı) oluşmuştur.

GAP Bölgesindeki Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illeridir.

GAP bölgesindeki illerde;

• Tarım, eğitim, sağlık, turizm gibi sektörlerde gelişmeyi sağlamak, istihdam kapasitesini arttırmak,
• Sosyo-ekonomik gelişmeye yönelik aşağıda sayılan hedefleri gerçekleştirmektir:
  • Genel kalkınma hedefleri,
  • Tarımsal kalkınma hedefleri,
  • Sınai kalkınma hedefleri,
  • Sosyal politika hedefleri,
  • Ulusal ve uluslararası sermayenin bölgeye çekilmesidir. 

TOKİ Başkanlığı 2.3.1984 tarih ve 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu kapsamında; konut ihtiyacının karşılanması için, konut inşaatını yapanların tabi olacağı usul ve esasların düzenlenmesi konusunda çalışmalar yapmak, ülke şart ve malzemelerine uygun endüstriyel inşaat teknikleri ile araç ve gereçlerin ve devletin yapacağı desteklemelerle gerçekleştirmek üzere kurulmuştur.

2985 sayılı Toplu Konut Kanunu’nun 4. maddesi uyarınca üç ay içerisinde onaylanmayan planlar Başkanlık tarafından re’sen yürürlüğe konur.

Toplu Konut İdaresinin 2985 sayılı Kanun ile tanımlanan/belirlenmiş bazı görevleri şunlardır:

• Yurt içi ve yurt dışında doğrudan veya iştirakleri aracılığıyla proje geliştirmek; konut, altyapı ve sosyal donatı uygulamaları yapmak veya yaptırmak.
• Konut sektörüyle ilgili şirketler kurmak veya kurulmuş şirketlere iştirak etmek. 
• Konut inşaatı ile ilgili sanayii veya bu alanda çalışanları desteklemek.
• İdareye kaynak sağlanmasını teminen kar amaçlı projelerle uygulamalar yapmak veya yaptırmak.
• Devlet garantili veya garantisiz iç ve dış tahviller ile her türlü menkul kıymetler çıkarmak.
• Konutların finansmanı için bankaların iştirakini sağlayacak tedbirleri almak, bu amaçla gerektiğinde bankalara kredi vermek, bu hükmün uygulanmasına ilişkin usulleri tespit etmek.
• Gerektiğinde her çeşit araştırma, proje ve taahhüt işlemlerinin sözleşmeyle yaptırılmasını temin etmek.

Yurt dışından, görev alanıyla ilgili harcamalarda kullanılmak üzere Hazine Müsteşarlığının uygun görüşü üzerine kredi almaya karar vermek, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın görevlerindendir.

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı, 16.01.2004 tarih ve 802 sayılı Başbakanlık kararıyla doğrudan doğruya Başbakanlığa bağlı kuruluş olarak görevlendirmiştir.

İller Bankasının kuruluş amacı, il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile bunların üye oldukları mahalli idare birliklerinin finansman ihtiyacını karşılamak, bu idarelerin sınırları içinde yaşayan halkın mahalli müşterek hizmetlerine ilişkin projeler geliştirmek, bu idarelere danışmanlık hizmeti vermek ve teknik mahiyetteki kentsel projeler ile alt ve üstyapı işlerinin yapılmasına yardımcı olmak ve her türlü kalkınma ve yatırım bankacılığı işlevlerini yerine getirmektir.

26.01.2011 tarih ve 6107 sayılı kanuna göre; Kanun ile düzenlenen hususlar dışında, özel hukuk hükümlerine tabi, tüzel kişiliğe sahip, anonim şirket statüsünde “İller Bankası Anonim Şirketi” unvanıyla bir kalkınma ve yatırım bankası kurulmuştur. Bankanın kısaltılmış unvanı “İLBANK”tır ve merkezi Ankara’dadır. Bankanın ilgili olduğu Bakanlık, Çevre ve Şehircilik Bakanlığıdır.

Türkiye’nin katıldığı ikili veya çok taraflı uluslararası programlara ilişkin faaliyetlerin bölgede tanıtımını yapmak ve bu programlar kapsamında proje geliştirilmesine katkı sağlama görevi, Bölge Kalkınma Ajanslarının yükümlülükleri arasında yer almaktadır. 

Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) 30 Eylül 1960’da 91 sayılı Kanun ile kurulmuştur.

DPT;

• Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ile 
• Yüksek Planlama Kurulundan meydana gelmektedir.

Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, 2011 yılında çıkarılan 641 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle Kalkınma Bakanlığı olarak yeniden yapılandırılmış olup DPT’nin kuruluşundan bu yana üstlendiği kalkınma misyonu Bakanlığın adı olmuştur.

Kalkınma Bakanlığı bünyesinde günümüze kadar 10 kalkınma planı hazırlanmıştır.

T.C. Anayasasının 56.maddesi uyarınca herkes sağlıklı bir çevrede yaşama hakkına sahiptir.

Planlama; toplumların içinde yaşadıkları sistemi, yaşama ve üretim düzenini daha ileriye, daha iyiye ulaştırmayı hedefleyen bir araçtır.

Bakanlığın kuruluş amacı; bilim, sanayi ve teknoloji alanında politika, strateji, plan ve programlar geliştirmek ve uygulanmasını sağlamanın yanı sıra bilgi toplumuna dönüşüm sürecinde, bilimsel bilgiye dayalı düşüncenin özendirilmesini sağlamaktır.

Bakanlığın ana hizmet birimleri şunlardır;

1. Sanayi Genel Müdürlüğü
2. Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü
3. Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğü
4. Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü
5. Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü
6. Verimlilik Genel Müdürlüğü
7. Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
8. Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı
9. Strateji Geliştirme Başkanlığı
10. Hukuk Müşavirliği
11. Personel Dairesi Başkanlığı
12. Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
13. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı
14. Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği
15. Özel Kalem Müdürlüğü

Bakanlığın ana faaliyetleri arasında kültürel değerleri yaşatmak, geliştirmek, yaymak, tanıtmak, değerlendirmek ve benimsetmek, tarihi ve kültürel varlıkların tahribini ve yok edilmesini önlemek, yurdun turizme elverişli bütün imkanlarını ülke ekonomisine olumlu katkı sağlayacak şekilde değerlendirmek, turizmin geliştirilmesi, pazarlanması, teşvik ve desteklenmesi için gerekli önlemleri almak, kültür ve turizm konularıyla ilgili kamu kurum ve kuruluşlarını yönlendirmek ve bu kuruluşlarla işbirliğinde bulunmak, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör ile iletişimi geliştirmek ve işbirliği yapmak esastır.

4848 sayılı kanun uyarınca görev yetkileri belirlenmiş olan Kültür ve Turizm Bakanlığının planlamaya ilişkin iş ve işlemlerini yürütmekle görevli birimleri, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü (Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ve Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu)dur.

1. Millî, manevî, tarihî, kültürel ve turistik değerleri araştırmak, geliştirmek, korumak, yaşatmak, değerlendirmek, yaymak, tanıtmak, benimsetmek ve bu suretle millî bütünlüğün güçlenmesine ve ekonomik gelişmeye katkıda bulunmak,
2. Kültür ve turizm konuları ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarını yönlendirmek, bu kuruluşlarla işbir­liğinde bulunmak, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör ile iletişimi geliştirmek ve işbirliği yapmak,
3. Tarihî ve kültürel varlıkları korumak,
4. Turizmi, millî ekonominin verimli bir sektörü haline getirmek için yurdun turizme elverişli bütün imkânlarını değerlendirmek, geliştirmek ve pazarlamak,
5. Kültür ve turizm alanlarında her türlü yatırım, iletişim ve gelişim potansiyelini yönlendirmek,
6. Kültür ve turizm yatırımları ile ilgili taşınmazları temin etmek, gerektiğinde kamulaştırmak, bun­ların etüt, proje ve inşaatını yapmak, yaptırmak,
7. Türkiye’nin turistik varlıklarını her alanda tanıtıcı faaliyetler ile her türlü imkân ve araçlardan fay­dalanarak kültür ve turizmle ilgili tanıtma hizmetlerini yürütmek,
8. Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmaktır.

Kurumun yönetimine ve işletilmesine dair temel ilkeler şunlardır:

1. Milletler arası koruma sözleşmeleri ve Çevre Mevzuatı da dikkate alınarak Bölgedeki koruma ve kullanma esaslarını tespit etmek ve yeni düzenlemeler yapmak.
2. Bölgenin bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı doğrultusunda korunması için her türlü icraatta bulunmak, araştırma ve incelemeleri yapmak ve yaptırmak, gerektiğinde tüm kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili dernekler ve milletler arası kuruluşlarla işbirliği sağlamak.

Özelleştirme Yüksek Kurulu Başbakanın başkanlığında, Başbakanın belirleyeceği dört bakandan oluşmaktadır.

Kanunun 7.maddesinde göre Boğaziçi İmar Yüksek Koordinasyon Kurulu; Başbakan veya görevlendireceği Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısının başkanlığında, İmar ve İskan  Milli Savunma, Maliye, İçişleri, Bayındırlık, Sağlık ve Sosyal Yardım, Ulaştırma, Tarım ve Orman, Kültür ve Turizm, Sanayi ve Teknoloji, Enerji ve Tabii Kaynaklar bakanlarından oluşmaktadır.

1. Boğaziçi imar planlarının yapılmasını kararlaştırmak, imar planlarını ve diğer ilgili planları görüşmek ve kabul etmek,                                 
2. Boğaziçi imar uygulama programlarını onaylamak,                         
3. Boğaziçi imar uygulama programları gereği kamu yatırımlarını planlamak ve Bakanlar Kurulunun onayına sunmak,                                             
4. Boğaziçi İmar Müdürlüğünün mali yardım isteklerini incelemek ve karara bağlamak,
5. İmar ve İskan Bakanlığınca getirilen Boğaziçi Alanı ile ilgili konuları görüşmek ve kararlaştırmaktır. 

1. Tarım, eğitim, sağlık, turizm gibi sektörlerde gelişmeyi sağlamak, istihdam kapasitesini arttırmak,
2. Sosyo-ekonomik gelişmeye yönelik aşağıda sayılan hedefleri gerçekleştirmek;

• Genel kalkınma hedefleri,
• Tarımsal kalkınma hedefleri,
• Sınai kalkınma hedefleri,
• Sosyal politika hedefleri,
• Ulusal ve uluslararası sermayenin bölgeye çekilmesidir.

İller Bankasının kuruluş amacı, il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşları ile bunların üye oldukları mahalli idare birliklerinin finansman ihtiyacını karşılamak, bu idarelerin sınırları içinde yaşayan halkın mahalli müşterek hizmetlerine ilişkin projeler geliştirmek, bu idarelere danışmanlık hizmeti vermek ve teknik mahiyetteki kentsel projeler ile alt ve üst yapı işlerinin yapılmasına yardımcı olmak ve her türlü kalkınma ve yatırım bankacılığı işlevlerini yerine getirmektir.

Kalkınma Bakanlığı bünyesinde yer alan kurumlar; Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı (TÜİK), Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Bölge, Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Konya Ovası Projesi (KOP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Doğu Anadolu Projesi (DAP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığıdır.

Güneydoğu Anadolu Projesi Bölge Kalkın­ma İdaresi Başkanlığı’nın faaliyet alanı ve hedefleri ise (GAP Bölgesindeki Adıyaman, Batman, Diyar­bakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illerinde)

İl Özel İdareleri ve Belediyelerin;

• Finansman ihtiyacını karşılamak
• Mahalli müşterek hizmetlere ilişkin projeler geliştirmek,
• Danışmanlık ve denetim hizmeti vermek,
• Merkezi hükümetin mahalli idarelere her türlü kaynak transferine aracılık etmek,
• Her türlü kalkınma ve yatırım bankacılığı işlevlerini yerine getirmek,

İller Bankasının temel görevleri arasındadır.

Devlet Planlama Teşkilatının 223 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre başlıca görevleri;

1. Ülkenin tabii, beşeri ve iktisadi her türlü kaynak ve imkanlarını tespit ederek, takip edilecek iktisadi, sosyal ve kültürel politikayı ve hedefleri tayinde hükümete müşavirlik yapmak,
2. Bakanlıkların ve kamu kurum ve kuruluşlarının iktisadi, sosyal ve kültürel politikayı ilgilendiren faaliyetlerinin koordinasyonunu temin etmek için görüş ve tekliflerde bulunmak ve bu hususlarda müşavirlik yapmak,
3. Hükumetçe kabul edilen hedefleri gerçekleştirecek uzun vadeli kalkınma planları ile yıllık programları hazırlamak,

Bakanlık bünyesinde günümüze kadar 10 kalkınma planı hazırlanmıştır.

“İller Bankası Anonim Şirketi” unvanıyla bir kalkınma ve yatırım bankası kurulmuştur. Bankanın kısaltılmış unvanı “İLBANK”tır ve merkezi Ankara’dadır. Bankanın ilgili olduğu Bakanlık, Çevre ve Şehircilik Bakanlığıdır.

19/10/1989 tarihli ve 383 sayılı Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı Kurulmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı kapatılmış olup bu görevleri yürütmek üzere 17/08/2011 tarih ve 648 sayılı KHK ile tüm yetkileri Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğüne devredilmiştir.