Özel ücretler IATA’nın indirimli ücretleridir.

Genel bir kural olarak; havayolu ulaşımında kısıtlama ne kadar çok ise, bilet ücreti de o kadar düşük olur. Bunun nedeni IATA’nın ve dolayısıyla havayollarının bazı kısıtlamalar koyarak uçuş planlamalarını daha kolay yapmak ve talebi daha net bir biçimde öngörmek istemeleridir. Kısıtlamasız bir bilet ile yolcu, seyahatini başlangıç tarihinden itibaren 1 yıl içinde tamamlayabilir, bu süre içinde uçuş programında herhangi bir ceza ödemeden değişiklik yapabilir, hatta herhangi bir ceza ödemeden biletini iade edebilir. Ancak özel ücretlerin kullanıldığı kısıtlamalı bir bilet ile ücretin kuralına göre yolcunun uçuş programını belli bir süre içinde tamamlaması, değişiklik yapmak ya da bileti iade etmek istediğinde ceza ödemesi, hatta kural gereği biletini iade edememesi bile söz konusu olabilir. Özel ücretler için uygulanan bu tür kısıtlamaları cazip hale getirmek için de ücretlerde indirim yapılmaktadır.

Ücret kuralları, kullanmak istediğimiz ücretin kullanım esaslarını açıklayan ve bir ücretin belirlediğimiz parkur ve uçuş tarihleri için uygun olup olmadığını anlamamızı sağlayan açıklamalardır.

Minimum Kalış Süresi (Minimum Stay) : Dönüş uçuşunun başlayabileceği en yakın zamanı belirler.

Duraklama Noktaları (Stopover): Yolculuğun gidiş ve dönüş bölümlerinde izin verilen duraklama sayısını ve varsa duraklama noktalarını belirler.

Ücret kurallarına ek olarak, özel ücretler ile ücret hesaplaması yaparken dikkate almamız gereken üç temel kural vardır:
• Özel ücretler sadece gidiş-dönüş yolculuklarda kullanılabilir. Tek yön yolculuklarda özel ücret kullanmak mümkün değildir. 
• Özel ücretlerde bir ücretin HIF olarak kabul edilebilmesi için hem normal RT ücretinin hem de özel ücretin ORI DES ücretinden yüksek olması gerekir.
• Özel ücretler ile hesaplanan bir yolculuğun circle trip olması durumunda circle trip minimum (CTM) kontrolü ancak ve ancak HIF/ORI bulunması durumunda yapılabilir.

Özel ücretler IATA tarafından temel olarak üç türde tanımlanmıştır:
1. Excursion ücretler
2. PEX ücretler
3. IT (Inclusive Tour) ücretler

Excursion ücretler, normal ücretlere göre kısıtlamaları olan, ancak tarih değişikliği ya da parkurda duraklamaya izin verme gibi konularda esneklikleri olan indirimli ücretlerdir.

PEX ücretler, Excursion ücretlere göre kısıtlamaları daha fazla olan, genellikle iadeye, parkurda değişikliğe izin vermeyen ve maksimum kalış süresi daha kısıtlı olan indirimli ücretlerdir. Kısıtlamaları daha fazla olduğu için genellikle bir parkurda en düşük ücretler PEX ücretlerdir. PAT kitaplarında PEX ücretler YPX ile gösterilirler. Excursion ücretlerde olduğu gibi PEX ücretler de her parkur için mevcut değildir.

IT (Inclusive Tour) ücretler, IATA’nın tur operatörleri için grup rezervasyonlarında kullanılmak üzere yayınladığı indirimli ücretlerdir. Tur operatörlerinin toptan satın alımları için düzenlendiğinden, bu ücretlerin kısıtlamaları da genellikle çok fazladır. Toptan satışlarda tarih değişikliği ya da iade gibi konular havayolları için ciddi sıkıntılar yaratacağından, IT ücretlerin iade, değişiklik, mevsim, maksimum kalış süresi gibi kısıtlamaları genellikle diğer özel ücretlerden daha fazladır.

En düşük ücret kombinasyonu (Lowest Combination), yolculuğun farklı duraklama noktalarından ücret bölümlerine ayrılarak ücret hesabı yapılması ve hesaplanan bu ücretler içinde en düşük olanın yolcu lehine tespit edilmesi için kullanılan bir yöntemdir.

En düşük ücret kombinasyonu iki durumda kullanılır:
1. Mil artırımının % 25 yani 25M’in üzerinde olması durumunda (yolculuk yöntemi ile ücret hesaplanamayacağından), parkurun ücret bölümleri yöntemine göre hesaplanması amacıyla kullanılır.
2. İncelenen parkur için mil artırımının yüksek çıkması durumunda yolcu lehine ücretin düşürülmesi amacıyla kullanılır.

Add-on kavramı, basılı bir ücretin üzerine yapılan eklemeler için kullanılmaktadır. Add- n’lar basılı ücreti bulunmayan şehirler için aynı ülke içinde yakın bir şehrin basılı ücretini ekleyerek ücret hesaplamamızı sağlar. Ayrıca, MPM değeri bulunmayan bazı şehirler için hesapladığımız mil toplamına eklememiz gereken mil değerini de yine Add-On bölümünden bulabiliriz.

Kısıtlamasız bir bilet ile yolcu, seyahatini başlangıç tarihinden itibaren 1 yıl içinde tamamlayabilir, bu süre içinde uçuş programında herhangi bir ceza ödemeden değişiklik yapabilir, hatta herhangi bir ceza ödemeden biletini iade edebilir.

Her bir ücretin hangi kurallara göre uygulanacağını gösteren ücret kuralları ile ilgili kodları “PAT Worldwide Fares” kitabında ücret baktığımız sayfalarda “RULE” sütunu altında bulabiliriz. Daha sonra da bu kodu kullanarak “PAT - Worldwide Rules” kitabından ilgili kural kodunu bularak ücretin kurallarını kontrol edebiliriz.

Maksimum Kalış Süresi (Maximum Stay) : Biletin geçerli olduğu süreyi belirler.

Özel ücretlerde bir ücretin HIF olarak kabul edilebilmesi için hem normal RT ücretinin hem de özel ücretin ORI DES ücretinden yüksek olması gerekir. 

Özel ücretlerde HIF kontrolü için hem özel ücretin hem de normal ücretin ORIDES ücreti ile karşılaştırılması gerekir.

Özel ücretlerde HIF/ORI olmayan nokta CTM kontrolünde kullanılamaz.

PAT kitaplarında PEX ücretler YPX ile gösterilirler.