Ücret düzeyinin asgari geçim düzeyinin üstüne çıkmayacağını savunan klasik ücret teorisidir.

Nüfusun geometrik ve tarım ürünleri üretiminin aritmetik hızla artacağını ve aşırı nüfus artışının beslenme sorunları ve ölümlere yol açacağını ileri süren teoridir.

Emeğin doğal değeri veya fiyatı (doğal ücret) işçilerin geçimlerini sağlamaya ve hayatlarını devam ettirmeye yetecek olan fiyattır.

Emeğin piyasa değeri diğer mallarda olduğu gibi arz ve talebin kesişmesi ile ortaya çıkan fiyatıdır (piyasa ücreti).

Ücretin işverenlerin bu amaçla daha önce ayırdıkları fonun bir fonksiyonu olduğunu savunan klasik ücret teorisidir.

Ücret fonu düşüncesini ilk başta Adam Smith olmak üzere Turgot, Malthus, James Mill gibi iktisatçılar ileri sürseler de teorinin oluşmasını sağlayan iktisatçı John Stuart Mill olmuştur.

J. S. Mill’ e göre sermaye/nüfus oranını değiştirmenin dışında işgücünün durumunu düzeltmenin başka bir yolu yoktur.

Ücret fonu miktarının değişmez kabul edilmesi teorinin en zayıf halkasını oluşturmuştur.

Malın değerinin tek belirleyicisinin emek olduğunu ve işverenin işçiye ürettiği değerin altında ücret vererek artık değer sağladığını ileri süren Marksist ücret teorisidir.

Marksist Artık Değer Teorisinin Klasik Doğal Ücret Teorisinden iki açıdan farklılaştığını belirtmek gerekir. Birincisi, klasik iktisatçıların bakış açısıyla doğal ücret işçinin çalışma gücünü koruması ve neslini devam ettirebilmesi için gerekli malların tutarı ile ölçülmekte iken, Marx işçinin iklim ve toplumsal gelişme koşullarına göre değişen sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasını da doğal ücrete dahil etmiştir.

K. Marx işverenlerin işçilere ücret olarak işgücünün maliyet fiyatını ödediklerini işçileri sömürdüklerini ileri sürmektedir. Bu görüşe göre artık değeri iki şey arttırır. Bunlardan birincisi çalışma sürelerinin uzamasıdır. İkincisi ise işgücünün veriminin artmasıdır.

Ücretlerin tam rekabet piyasası koşulları altında işgücünün marjinal verimliliğine göre belirlendiğini savunan çağdaş ücret teorisidir.

Marjinal Verimlilik Teorisine göre mal ve hizmet üretim miktarını belirleyen temel unsur tüketicilerin faydası veya satın alma isteğidir.

Ücretlerin bir alt ve üst sınır arasında işçiler ile işverenlerin pazarlık güçlerine bağlı olarak belirleneceğini savunan çağdaş ücret teorisidir.

Nispi bir güç ölçüsü olan pazarlık gücünü ‘kişinin karşı tarafı kendi şartları üzerinde anlaşmaya ikna edebilme yeteneği’ olarak tanımlamak mümkündür.

İşverenlerin önceden kendi aralarında bir sigorta fonu oluşturarak grev esnasında uğranılacak satış geliri kayıpların azaltmak için birbirlerine destek sağladıkları uygulamadır.

Etkin Ücret Teorisi işçilere denge ücretinin (piyasayı temizleyen ücret) üstünde ücret verildiği zaman bunun maliyetleri arttırmakla birlikte çeşitli açılardan emek verimliliğini maliyet artışından daha fazla arttıracağını savunur. Dolayısıyla böyle davranmak sonuçta işveren kârlarını arttıracaktır.

İşçilere etkin ücret verilmesinin onların daha iyi beslenmelerini ve hastalandıkları zaman daha iyi sağlık hizmeti satın almalarını sağlayarak verimliliği arttırdığını ileri süren etkin ücret modelidir.

Etkin ücret uygulaması ile piyasadaki diğer firmalardan yüksek ücret verilmesi sayesinde kaytaran işçinin işten atılmasının fırsat maliyetinin yükseltileceğini, böylece işçinin daha gayretli çalışacağını ileri süren etkin ücret modelidir.

İşgücüne etkin ücret vererek işten ayrılma oranlarının azaltılabileceği ve bu yolla maliyet tasarrufu ve verimlilik artışı sağlanabileceğini savunan Etkin Ücret Modelidir.

İşgücüne piyasa denge ücretinin üstünde ücret vererek firmayı piyasada cazibe merkezi haline getirerek daha kaliteli ve verimli işçilerin seçilebileceğini ileri süren Etkin Ücret Modeli’dir.

Etkin Ücret’in işçiler tarafından işverenin hediyesi gibi algılanarak onların firmaya olana sadakatlarını arttıcağını ve verimliliklerini yükselteceğini ileri süren Etkin Ücret Modeli’dir.