Eğitimle ilgili yapılan araştırmalar daha çok farklı eğitim düzeylerindeki getirinin/verimliliğin ölçülmesi sorunları, okul, sınıf, öğretmen kalitesi, sınıfların büyüklüğü, öğrencilerin aile yapısının önemi, eğitimin dışsallıkları, eğitimin finansmanı vb. konularda yoğunlaşmıştır.

Eğitim, sağlık gibi her şeyden önce uluslararası yasalarla teminat altına alınan, evrensel insan hakları arasında sayılan ve kendine has özellikleri olan bir hizmet türüdür.

Eğitimin birikimli, kümülatif doğası, eğitim maliyetlerinin önceden hesaplanabilmesi ve standart müfredatın belirli süre için geçerli olması, kamunun temel zorunlu eğitimi üstlenmesini kolaylaştıran unsurlar olarak analiz edilmektedir.

Eğitim ve sağlık hizmetleri için piyasa aksak rekabetçi olarak tanımlanır, zira piyasada bilgi eksikliği olduğu ve bilginin üretici ve tüketiciler arasındaki dağılımının asimetrik olduğu varsayılır. 

Bourdieu ise eğitim sisteminin ve bu sistemin kurumu olan okulun kendisinin eşitsizlik ürettiğini ileri sürmektedir. Okul ekonomik sermaye tarafından belirlenen kültürel sermayeye göre öğrencileri seçmekte ve elemektedir. Bunu yaparken
aynı zamanda “toplumsal uzamı yeniden” üretmektedir.

Althusser’e göre eğitim sistemi devletin ideolojik aygıtlarındandır. Eğitim sistemi içinde bireyler kapitalist toplumsal
işleyişi içselleştirirler ve böylece sistemin yeniden üretimini sağlarlar.

Schultz (1963) eğitimin faydaları üzerine üçlü bir yaklaşım sergiler: Şu anki tüketim bileşeni, örneğin sadece bilgi elde etmenin hazzı, ikinci olarak geleceğe dair bir tüketim bileşeni yani eğitim sayesinde diğer malları tüketebilme olanağının
artması-sağlık harcamalarının artması vb. gibi-ve son olarak yatırım bileşeni yani beşerî sermaye yatırımı ki Becker’in geliştirdiği modele işaret eder.

Becker’a göre beşerî sermayenin dayanıklılığı ise bir kişinin sahip olduğu yaşam süresi kadar olmaktadır. 

Beşerî sermaye modeli, bireyin yatırım kararını şöyle açıklar: Birey, eğitime yatırım yaparken, eğitimin maliyetlerinin ve getirisinin net bugünkü değerlerini karşılaştırarak karar verir, yani maliyet-fayda analizi yapar. Bireyin, başlangıç döneminde eğitime yatırım yaptığı ve takip eden dönem(ler)de bu yatırımın getirisini elde ettiği varsayılır.

Eğitimle ilgili başat söylemleri oluşturan üç farklı kurumsal yapıdan söz edilebilir: Birincisi, Birleşmiş Milletler (UN), OECD, Dünya Bankası (DB) vb. hükûmetler arası kuruluşlar hayat boyu eğitim, beşerî sermaye ve çok kültürlülükten oluşan global eğitim gündeminin yaratıcısı ve yaygınlaştırıcısı kuruluşlardır.

Arrow, eğitimle büyüme arasında doğrudan bir ilişki olmadığını, eğitimin işverenler tarafından doğru işe doğru insanı yerleştirmede bir filtre görevi üstlendiğini belirtir.

Tabakalaşmış işgücü piyasaları yaklaşımı (SLM), işgücü piyasasının ikili yapısına vurgu yaparak, birincil ve ikincil piyasalar olarak nasıl yapılandığını araştırmışlardır.

Feministler, Kurumcuların ve Marksistlerin eleştirilerine katılarak, eğitimin beşerî sermaye donanımını artırmaktan çok, kimin daha yetkin olduğunu ortaya çıkaran bir “sinyal” görevi gördüğünü düşünürler.

Marksistlere göre ;sermayenin aşırı birikim eğilimi, eğitimin özel sektöre açılmasına ve teknoloji-yoğun üretim de eğitim-istihdam ilişkisinin güçlendirilmesi taleplerine yol açmıştır.

Dünya Bankasının raporlarına göre, bilgi ekonomisi ile ekonomik büyüme arasındaki dolaysız bağlantının anahtarı hayat boyu öğrenmedir, yani insanların okul öncesi yaştan başlayarak emekli olana kadar süren dönemde, global ekonominin ve teknolojinin değişen ihtiyaçlarına uygun biçimde eğitim almasıdır.

Hayat boyu eğitim, 1970’lerde UNESCO’nun yayınladığı bir raporda “bireysel kültürel büyümenin” bir parçası olarak daha insani boyutta ele alınmıştır.

Beşerî sermaye modeline göre; beşerî sermaye yatırımının iki temel boyutu olduğu kabul edilir: Zorunlu eğitim ve işyerinde eğitim.

Ortodoks iktisat teorisi, kamu otoritesinin yarı-kamu malı olan eğitim ve sağlık hizmetlerinin bir bölümünün üretimini üstlenmesi gerektiğini söyler.

Eğitim sosyolojisini ilgilendiren, eğitimin toplumsal bir olgu olması ve eğitimin niteliğine ve pedagojisine kimlerin- piyasa, devlet, öğrenciler- karar vermesi gerektiği gibi konular Ortodoks iktisadın araştırma konuları arasına girmez.

Bireyin, zorunlu (temel eğitim) eğitim, zorunlu olmayan eğitim (lise, üniversite, lisansüstü, sertifika, kurs vb. eğitim programları), tıbbi bakım vb. faaliyetlerine yaptığı harcama, beşerî sermaye yatırımı olarak tanımlanır. Bu harcamaların
beşerî sermaye olarak tanımlanmasının nedeni şöyle açıklanır: İnsanlar sahip oldukları bilgiden, yetenekten, sağlıktan ya da değerlerden-sahip oldukları mali ve fiziksel değerli varlıklarından ayrıldıkları gibi- ayrılamazlar.