ÇALIŞMA SOSYOLOJİSİ Dersi MESLEKLER VE GELECEKTE ÇALIŞMA soru cevapları:
Toplam 37 Soru & Cevap#1
SORU: Çalışmanın karmaşık olmasının temelinde ne yatmaktadır?
CEVAP: Fiziksel ve toplumsal yönleri birlikte taşıması önemlidir. Bu iki yönü de içeren ve açıklayan bir tanımda çalışmanın “insanın fiziksel çevresini değiştirebilmek için gerçekleştirdiği amaçlı bir çaba” olduğu ifade edilmektedir.
#2
SORU: Çalışmanın nitelikleri nelerdir?
CEVAP: Çalışmanın nitelikleri kısaca şöyle açıklanabilir: • Para: Bir ücret ya da maaş, pek çok insan için gereksinimlerini karşılamalarını sağlayacak temel bir kaynaktır. Bir gelir sahibi olmadan, gündelik yaşama ayak uydurmaya ilişkin kaygılar artar. • Etkinlik düzeyi: Çalışma çokluk, beceri ve yeteneklerin elde edilmesi ve kullanılması için bir temel oluşturur. Çalışmanın rutin olduğu bir durumda dahi çalışmak, bir kişinin içinde enerjilerini kullanabildiği, yapısal bir çevre sağlar. O olmadan, bu tür beceri ve yetenekleri kullanma fırsatları azalabilir. • Değişiklik: Çalışma, ev içi ortamına alternatif olan bağlamlara erişimi sağlar. Çalışma ortamı içinde, işler görece sıkıcı olsa bile, insanlar ev işlerinden farklı bir şey yapmaktan hoşnut olabilirler. • Zamansal yapı: Düzenli istihdam edilen kişiler için gün, genellikle işin ritmine göre düzenlenmektedir. Bu kimi zaman baskıcı nitelikte olabilirse de günlük etkinliklerde bir yön duygusu sağlar. İş dışında olanlar çoğunlukla sıkılmayı önemli bir sorun olarak görürler ve zamana karşı bir hoşnutsuzluk geliştirirler. • Toplumsal temaslar: Çalışma ortamı genellikle arkadaşlık ve ötekilerle paylaşılan etkinliklere katılma fırsatı sunar. Çalışma ortamından ayrılan bir insanın olası arkadaş ve tanıdık çevresinin küçülmesi olasıdır. • Kişisel kimlik: Çalışmaya genellikle sunduğu istikrarlı toplumsal kimlik yüzünden değer verilir. Özellikle erkekler için kendine güven genellikle evin maddi varoluşuna yapılan ekonomik katkılara bağlıdır.
#3
SORU: Meslek ve iş kavramları nelerdir?
CEVAP: İş; çalışmadan bağımsız bir kavram olmamakla beraber iş ve çalışma arasında birtakım farklılıklar bulunmaktadır. İşin “ücret karşılığı yapılan” bir tür çalışma olduğu vurgulanabilir. Çalışma ücretli ya da ücretsiz gerçekleştirilen bir faaliyet iken iş bir ücret ya da kar elde etme amacı taşımaktadır. Meslek ise; “göreli olarak istikrarlı, genellikle yaşamı boyunca veya emekli oluncaya kadar süren, sistematik düzenlenmiş, kazanç sağlayan” belli bir çalışma biçimidir. Ancak, endüstri toplumunda mesleklerin oluşumunu, iş örgütlenişinin taleplerine bağlı gören bu yaklaşım eleştirilerek, bireysel faaliyetlerin bir araya getirilmesinde, iş organizasyonu dışında çok sayıda başka yaklaşımların olabileceği iddia edilmiştir. Bunun yanında gerek üretim amacı gerekse kişilerin çalışma yeteneklerinin bu bileşimleri belirlemede yetersiz kaldığı ileri sürülmüştür.
#4
SORU: Mesleki yeteneklerin bir araya getirilmesi hangi ilkelere dayanmaktadır?
CEVAP: Mesleki yeteneklerin bir araya getirilmesi büyük ölçüde teknik-fonksiyonel boyuttan bağımsızdır ve daha çok toplumsal oluşum ve seleksiyon ilkelerine dayanmaktadır. Bu yaklaşıma göre meslekler sosyal durumu desteklemeye ve sağlamlaştırmaya yardımcı olmaktadır. Bir başka tanımlamaya göre meslek, bir kimsenin yaşamını sürdürmek, geçmişini saplamak için seçtiği sürekli iş alanıdır ve yalnızca para kazanma yolu olmayıp aynı zamanda bireyin kendini gerçekleştirme yoludur. Bireyler mesleki etkinlikler ve diğer etkinliklerle beraber psikolojik gereksinimlerini karşılamaya, kendini gerçekleştirmeye çalışmaktadır. Meslek, psikolojik açıdan bireyin ilgi, yetenek ve başarısını meslek hayatına yansıtması açısından, sosyo-ekonomik açıdan ise toplum içindeki statüsünü, prestijini, gelirini ve yaşantısını etkilemesi bakımından önemlidir.
#5
SORU: Meslekle işin farkı nedir?
CEVAP: Mesleğin işe göre daha yüksek düzeyde sistematik bilgi ve sosyal yönelim gerektirdiği söylenebilir. İş, meslek kavramı ile ilişkisi açısından değerlendirilirse; kişinin herhangi bir zamanda bir meslek içinde olmasını ifade etmektedir. Genel olarak iş ile meslek arasındaki ilişkide meslek, iş faaliyetinin belirleyicisi olmaktadır. Fakat her iş bir meslek niteliğine sahip değildir. İş ve meslek arasındaki ilişki mesleki rol kavramına dayalı olarak da açıklanabilir. Bu bağlamda mesleki rol benzeri unvana sahip bütün işlerin ortak özelliklerine odaklanılarak ele alınabilir. Meslek, belirli teknik ve sosyal faaliyetlerle meşgul olan insan topluluğu anlamına gelir. İş de benzer şekilde bireyin adeta onunla bilindiği bir unvan ve toplumda bu unvandan edindiği rol sayesinde kendisinin ana mesleği olarak algılandığı sosyal ve ekonomik sistem içindeki istihdamı olarak tanımlanırsa meslek ve iş arasındaki ilişki rol kavramına dayandırılmaktadır.
#6
SORU: Meslek kavramının özellikleri nelerdir?
CEVAP: Meslekte süreklilik esastır, yani insanın geçici olarak yaptığı işlere meslek olarak bakılamaz. Meslek, insanın hayatını idame ettirebilmesi açısından önemliyse de geçim derdiyle yapılan her iş meslek olarak nitelendirilemez. Meslek sahibi olmak insana bağımsızlığını kazandırır, bir meslek sahibi olan kişi toplumda yer edinir. Meslek sahibi olan bir birey toplumsallaşma süreci içinde yaşadığı kültürün değer sisteminde kendine ayrılan yeri alır. Meslek, insanın gerek çalışma yaşamı sırasında gerek sonrasında duyacağı ruhsal tatmin ya da tatminsizlikler, mutluluk ve mutsuzluk ile kendini gerçekleştirme duygularında rol oynayan en büyük etkenlerden biridir. Meslek, insanın hayata bakış açısını, dünya görüşünü de etkiler. Mesleklerin bir başka özelliği de meslek faaliyetlerinin kısa veya uzun, planlı veya plansız bir eğitim sonucu öğrenilen faaliyetler olmasıdır. Bu yönüyle ele alındığında meslek, kişinin gündelik rutin faaliyetlerinden ayrılır. En temel düzeyde yapılan mesleki faaliyetler için bile en alt düzeyde bir eğitim gereklidir. Bunun yanında özel uğraşılar da eğitimle kazanılan becerilerle sürdürülür. Bu anlamda meslekler ve hobiler birbirine benzer fakat hobiler için gerekli beceriler genellikle gayri resmi ortamlarda geliştirilir. Meslek beceriler ise daha resmi, daha planlı olarak düzenlenmiş eğitim ortamlarında kazanılır.
#7
SORU: Modern toplumda mesleğin önemi hangi noktalarda toplanmıştır?
CEVAP: Modern toplumda mesleğin öneminin toplandığı noktalar şunlardır: • Meslek, aile ve boş zaman yanında genel yaşamın yalnızca bir alanını oluşturur. • Sosyal yaşam ve onu belirleyen gelir, yaşam stilinin belirlenmesinde en önemli faktördür. • İnsanların yaşamda başarılar, genelde meslek başarılarıyla ölçülür ve mesleki nitelik, sınıflandırma, sosyal statü yükselmeleri için bir araçtır. • Mesleki niteliklerin artırılması, uzmanlaşma ve yönelimlerle yakından ilgilidir. • İş ortamı, bir sosyal ilişkiler ortamıdır. Bundan kişinin özel yaşamı ve aile yaşamı da etkilenir. • Meslek insana kişiliğini geliştirme şansı veren en önemli alandır. • Kişinin mesleki rollerine göre belirlenen kazanç, sosyal durumun istikrarını belirler. • İnsanların meslekleriyle olan ilişkileri problemsiz değildir. Kadınların çifte yükü, meslekte yükselme şansı olmayan işçiler vb. gibi çeşitli sorunlar söz konusudur.
#8
SORU: OECD ülkelerinde mesleklerin durumu nedir?
CEVAP: OECD ülkelerinde profesyoneller, teknisyenler, elektrik, iletişim işleri, sosyal hizmet işleri, araştırmacılık, eğitimcilik, istatistikçilik, bilgisayar uzmanlığı gibi enformasyon-bilgi ve hizmet sektörü işlerinin hızlı bir gelişme kaydettiği söylenebilir. Buna karşın gerilemenin yaşandığı alanlar ise imalat, tekstil, tarım, metal, maden, düşük vasıflı işler, makine operatörleri ve enformasyon teknolojisi kullanmayan ofis işleridir.
#9
SORU: Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması ISCO-08’de tanımlanan meslekler nasıl sınıflandırılır?
CEVAP: ISCO-08’de meslekler şöyle sınıflandırılır: • Yöneticiler, • Profesyonel meslek mensupları, • Teknisyenler, teknikerler ve yardımcı profesyonel meslek mensupları, • Büro hizmetinde çalışan elemanlar, • Nitelikli tarım, ormancılık ve su ürünleri çalışanları, • Sanatkârlar ve ilgili işlerde çalışanlar, • Tesis ve makine operatörleri ve montajcılar, • Silahlı kuvvetlerle ilgili meslekler, • Hizmet ve satış elemanları, • Nitelik gerektirmeyen meslekler.
#10
SORU: Sosyolog, işletmenin genel çalışma prensipleri doğrultusunda hangi görevleri yerine getirir?
CEVAP: Sosyolog, işletmenin genel çalışma prensipleri doğrultusunda şu görevleri yerine getirdiği görevler şunlardır: • İnsan topluluklarının kökenini, gelişmesini, yaşayış tarzını ve sosyal ilişkileri araştırmak, • Çevreye, sosyal geleneklere aile ve diğer sosyal olaylara ilişkin bilimsel bilgiler toplayıp düzenleyerek, değerlendirmek, • Yurt dışı göç, gidilen ülkeye uyum, yurt dışındaki ikinci ve üçüncü kuşak gençlerin sorunları, farklı bir ülkede yerleşik hayata geçen yabancıların sorunları üzerinde araştırma yapmak ve saptanan sorunlar için projeler üretmek, • Doğum, ölüm, iç ve dış göç, toplumun nüfus yapısını tespit etmek gibi demografik verilerin toplanması, toplanan bilgilerden hareketle geleceğe ait projeksiyonlar yapmak, • Eğitim programlarının toplumun gereksinimlerine göre düzenlenmesine, istihdam alanları ile beşeri kaynaklar arasındaki dengeyi sağlamaya yönelik araştırmalar yapmak, • Kültürel değerler analizini yapmak, kültürel mirası korumak, gelecek kuşaklara geliştirerek iletmek için tedbirler önermek, • Çevre ve toplumsal yaşamın uyumlu gelişmesi için, çevre sorunlarının tespiti ve çevre korumasının halka benimsetilmesi için çalışmalar yapmak, • Ailenin temel fonksiyonlarını geliştirebilmesi, aile kurumunun korunması, kadının statüsünün yükseltilmesi için alınacak önlemleri saptamak, çözüm önermek, • Kitle iletişim araçlarının etkilerini araştırmak, • Kamuoyu araştırmaları yapmak, hizmetlerin kimlere, niçin, nasıl götürülmesi gerektiğini araştırmak, • Politik, ekonomik, hukuki alanda hizmet veren kurum ve kuruluşların alacakları kararların sosyal bünyeye uyarlanabilirliğini tespit edici araştırmalar yapmak, öneriler geliştirmek, • Bilgileri yöneticilere kanuni yetki sahibi elemanlara, eğitimcilere ve sosyal problemlerin çözümü ile uğraşan diğer fertlere ve kuruluşlara ulaştırmak vb. görev ve işlemleri yerine getirir.
#11
SORU: Meslekler yakalarına göre hangi sınıflara ayrılır?
CEVAP: İmalat sanayinde bedensel çabalarıyla mal ve hizmet üreten çalışanlar mavi yakalılardır ve onlara yapılan ödemeler “ücret” olarak adlandırılır. İmalat sanayi işçileri, maden işçileri, tamir, bakım ve onarım alanlarında çalışan işçiler ile inşaat ve bayındırlık sektörlerinde devamlı çalışan işçiler buna örnek olarak verilebilir. İdari işlerde ve büro hizmetlerinde çalışanlar ve fikir işçileri ise beyaz yakalılar olarak adlandırılır ve onlara yapılan ödemelere “maaş” denilir. Beyaz yakalı çalışanlara sekreterler, yöneticiler, satış elemanları, eğlence sektörü çalışanları ve öğretmenler örnek verilebilir. Yeşil yakalı meslekler imalat, tarım, hizmet ve Ar-Ge sektörlerinde insanlığın karşı karşıya olduğu çevresel tehditleri gidermeyi amaçlayan işler/mesleklerdir. Yeşil yakalı mesleklere örnek olarak yenilenebilir enerji danışmanlığı, doğal yaşam koçluğu, çevre mühendisliği ve şehir planlama mühendisliği örnek olarak verilebilir.
#12
SORU: Profesyonel mesleğin tanımına ilişkin öne çıkan ortak unsurlar nelerdir?
CEVAP: Profesyonel mesleğin tanımına ilişkin öne çıkan ortak unsurlar şunlardır: • Anlaşılması ve kullanılması güç, fakat talep edilen bir bilgi, • Yüksek eğitim düzeyi ve hayat boyu öğrenim bilinci, • Piyasada ayrıcalıklı bir yer ve kontrol olanağı, • Bilgiye dayalı mesleki statü ve maddi ödüller, • Örgütlenme sayesinde kazanılmış topluluk, üyelik ve kurum kimliği duygusu, • Bağlılık, sorumluluk ve meslektaşlık bilincidir.
#13
SORU: Profesyonel mesleği karakterize ettiği düşünülen nitelikler nelerdir?
CEVAP: Profesyonel mesleği karakterize ettiği düşünülen nitelikler şunlardır: • Genel, sistematik bilgi, • Müşteriler üzerinde otorite, • Kendi çıkarlarından çok toplumun çıkarlarına yönelme, • Dışsal kontrol yerine öz kontrol mekanizması, • Mesleğin profesyonel olduğunun toplum ve yasalar tarafından onaylanması, • Ayırt edici kültürdür.
#14
SORU: Ritzer, profesyonel meslek olma yolunda hangi süreçlerden geçildiğini ifade etmiştir?
CEVAP: Ritzer, profesyonel meslek olma yolunda geçilen süreçleri şöyle ifade etmiştir: • Mesleğin tam zamanlı hale gelmesi, • İsim değişimi ile mesleğin özel olarak seçilmiş bazı kişilere ait bir nüfuz alanına sahip olması, • Ulusal bir dernek kurulması, • Eğitim alanının açılması, • Etik kurallarının benimsenmesi, • Popüler ve yasal bir destek kazanmak için politik girişimlerde bulunulmasıdır.
#15
SORU: Modern/endüstriyel toplum hangi özelliklere sahiptir?
CEVAP: Modern/endüstriyel toplumun sahip olduğu özellikler şunlardır: • Fabrika üretimi ya da endüstrileşme, • İleri düzeyde iş bölümü, • Otoritenin merkezileşmesi, • Bürokratikleşme, • Büyük ölçekli işletmeler, • Mekanik evren/ya da organizasyon anlayışı ve kişisellikten uzaklaştırma, • Rasyonalite ve püritan etik, • İlerleme ve evrim anlayışı, • Düzen ve homojenleşme, • Yaşamın demistifikasyonu, • Standartlaşma ve kitle üretimi.
#16
SORU: Enformasyon/bilgi toplumu hangi özelliklere sahiptir?
CEVAP: Enformasyon/bilgi toplumunun sahip olduğu özellikler şunlardır: • Enformasyon/bilgi temelli ekonomiye ve topluma yöneliş, • Endüstri toplumunun simgesi olan makine teknolojisinin yerini, enformasyon toplumunda iletişim/enformasyon teknolojilerinin ve ağlarının alması, • Küresel rekabet, • Hızlı değişim, • Dolayısıyla ölçek ekonomisinden zaman ekonomisine yöneliş, • Esneklik ve çeviklik, • Bürokratik yapıların ayak bağı olarak görülmesi, • Her alanda merkeziyetçilikten uzaklaşma, • Farklılaşma, • Siber uzaylar ve ağlar, • Bilgi işleri ve bilgi işçileri, • Yaşam boyu eğitim, • Bireyin konumunda güçlenme, • Katılımcı demokrasinin gelişimidir. • İnsan beyinin akılcılaştırma yönünde tek boyutlu geliştiren modern düşüncenin yerine, akılla birlikte, insan doğasındaki yaratıcılık yeteneğinin de geliştirilmesi hayati bir önem kazanmıştır. Bu da daha çok hafızanın güçlendirilmesine dayanan ezberci eğitim anlayışının topyekûn sorgulanmasına yol açmıştır. • Modern/endüstriyel çağ her şeyi nesnelleştirirken enformasyon çağında ise Baudrillard’ın deyimiyle her şey kültürel hale gelmektedir. Bir diğer ifade ile endüstri toplumunun materyalist karakterinin aksine enformasyon toplumu, postmateryalisttir. Enformasyon bir mal olduğu kadar, insanların kültürel kimlikleriyle de yakından ilişkilidir.
#17
SORU: ILO Ankara Ofisi’nin öncülüğünde yapılmış olan, önümüzdeki on yıl için 27 temel meslek grubundaki istihdam tahminlerini içeren, Türkiye için bir ilk mesleki kestirim çalışmasının bilgileri nelerdir?
CEVAP: Türkiye için bir ilk mesleki kestirim çalışmasının bilgileri şöyle sıralanabilir: • Sınai istihdamın bileşimi mesleklere yönelik talebi etkileyecektir. Tarımda ve zanaatkâr mesleklerinde azalma görülmektedir. Bu azalışın bir bölümü vasıfsız kategorisindeki artışa yansıyarak, bunların bir kısmı vasıfsız kent çalışanları olacaktır. Yakın dönemde gözlenen tarım istihdamındaki artış, anlaşılan geriye dönecektir. Diğer tüm mesleklerde, kriz öncesi 2008 yılına göre artışlar görülmektedir. • Bilimsel ve mühendislik alanlarında yükselme gözlenmektedir. • Kişisel hizmet ve büro elemanlarının da sayısı artmaktadır. • Vasıfsız mesleklerdeki artış da bir süre daha devam edecektir. Tarımdan çıkanların bir kısmı muhtemelen bu meslekleri beslemektedir. • Öğretmen ve mühendislerin sayısı artmaktadır. • Kendi kendine yeten tarım faaliyetlerindeki istihdam yok olacaktır. • İnşaat ve fabrika-makine operatörlerinin de sayısı artmaktadır. • Teknik mesleklerde bir miktar artış gözlenmektedir. • Büro ve hizmet mesleklerinde artış olacaktır. • Elde edilen bu resimde, istihdam artışının önemli bir bölümü genel lise mezuniyeti düzeyindeki mesleklerde olmaktadır. Bu mesleklerde, aktif iş gücü politikalarının oynayabileceği önemli bir rol yoktur. • Profesyonel ve teknik disiplinlerde de bir artış gözlenmektedir. Bu meslekler üniversite ve teknik okul diploması gerektirmekte ve kentsel alanlarda yoğunlaşmaktadır. Araştırmacının bundan çıkardığı sonuç, il düzeyinde değil, bölge düzeyinde mesleki görünüm çalışmalarının yeterli olacağı yönündedir. Zaten, AB ülkeleri için ilk mesleki dağılım kestirimini yapmakta olan CEDEFOP da bölge temelinde çalışmaktadır.
#18
SORU:
Çalışmayı fiziksel ve toplumsal yönüyle tanımlayınız.
CEVAP: Çalışmanın karmaşık olmasının temelinde onun fiziksel ve toplumsal yönlerinin birlikte olması yatmaktadır. Bu iki yönü de içeren ve açıklayan bir tanımda çalışmanın “insanın fiziksel çevresini değiştirebilmek için gerçekleştirdiği amaçlı bir çaba” olduğu ifade edilmektedir.
Çalışmanın karmaşık olmasının temelinde onun fiziksel ve toplumsal yönlerinin birlikte olması yatmaktadır. Bu iki yönü de içeren ve açıklayan bir tanımda çalışmanın “insanın fiziksel çevresini değiştirebilmek için gerçekleştirdiği amaçlı bir çaba” olduğu ifade edilmektedir.
#19
SORU:
Arendt' e göre çalışma kavramı nedir?
CEVAP: Arendt, emek ile çalışma arasında yaptığı ayrımda çalışma kavramının “dünyaya nedensellik sağlayan, ellerimizle üstlendiğimiz aktivite” olduğunu belirtmiştir.
Arendt, emek ile çalışma arasında yaptığı ayrımda çalışma kavramının “dünyaya nedensellik sağlayan, ellerimizle üstlendiğimiz aktivite” olduğunu belirtmiştir.
#20
SORU:
Auster çalışmayı nasıl tanımlamıştır?
CEVAP: Auster, toplum açısından çalışmanın satın alınabilecek mal ve hizmet üretimini sağlarken birey açısından ise bunları satın alabilecek parayı sağladığını ifade etmektedir.
Auster, toplum açısından çalışmanın satın alınabilecek mal ve hizmet üretimini sağlarken birey açısından ise bunları satın alabilecek parayı sağladığını ifade etmektedir.
#21
SORU:
Çalışmanın niteliklerini maddeler halinde yazınız.
CEVAP: - Para
- Etkinlik düzeyi
- Değişiklik
- Zamansal yapı
- Toplumsal temaslar
- Kişisel kimlik
#22
SORU:
Etkinlik düzeyi kapsamında çalışmanın niteliğini nedir?
CEVAP: Etkinlik düzeyi çalışma çokluk, beceri ve yeteneklerin elde edilmesi ve kullanılması için bir temel oluşturur. Çalışmanın rutin olduğu bir durumda dahi çalışmak, bir kişinin içinde enerjilerini kullanabildiği, yapısal bir çevre sağlar. O olmadan, bu tür beceri ve yetenekleri kullanma fırsatları azalabilir.
Etkinlik düzeyi çalışma çokluk, beceri ve yeteneklerin elde edilmesi ve kullanılması için bir temel oluşturur. Çalışmanın rutin olduğu bir durumda dahi çalışmak, bir kişinin içinde enerjilerini kullanabildiği, yapısal bir çevre sağlar. O olmadan, bu tür beceri ve yetenekleri kullanma fırsatları azalabilir.
#23
SORU:
"İş" nedir?
CEVAP: İş, çalışmadan bağımsız bir kavram olmamakla beraber iş ve çalışma arasında birtakım farklılıklar bulunmaktadır. İşin “ücret karşılığı yapılan” bir tür çalışma olduğu söylenebilir.
İş, çalışmadan bağımsız bir kavram olmamakla beraber iş ve çalışma arasında birtakım farklılıklar bulunmaktadır. İşin “ücret karşılığı yapılan” bir tür çalışma olduğu söylenebilir.
#24
SORU:
İş ile çalışma arasındaki temel fark nedir?
CEVAP: Çalışma ücretli ya da ücretsiz gerçekleştirilen bir faaliyet iken iş bir ücret ya da kâr elde etme amacı taşımaktadır.
Çalışma ücretli ya da ücretsiz gerçekleştirilen bir faaliyet iken iş bir ücret ya da kâr elde etme amacı taşımaktadır.
#25
SORU:
Modern toplumlarda mesleğin önemi nasıl anlatılmaktadır?
CEVAP: Meslek, aile ve boş zaman yanında genel yaşamın yalnızca bir alanını oluşturur. Sosyal yaşam ve onu belirleyen gelir, yaşam stilinin belirlenmesinde en önemli faktördür. İnsanların yaşamda başarılar, genelde meslek başarılarıyla ölçülür ve mesleki nitelik, sınıflandırma, sosyal statü yükselmeleri için bir araçtır. Mesleki niteliklerin artırılması, uzmanlaşma ve yönelimlerle yakından ilgilidir. İş ortamı, bir sosyal ilişkiler ortamıdır. Bundan kişinin özel yaşamı ve aile yaşamı da etkilenir. Meslek insana kişiliğini geliştirme şansı veren en önemli alandır. Kişinin mesleki rollerine göre belirlenen kazanç, sosyal durumun istikrarını belirler. İnsanların meslekleriyle olan ilişkileri problemsiz değildir. Kadınların çifte yükü, meslekte yükselme şansı olmayan işçiler gibi çeşitli sorunlar söz konusudur.
Meslek, aile ve boş zaman yanında genel yaşamın yalnızca bir alanını oluşturur. Sosyal yaşam ve onu belirleyen gelir, yaşam stilinin belirlenmesinde en önemli faktördür. İnsanların yaşamda başarılar, genelde meslek başarılarıyla ölçülür ve mesleki nitelik, sınıflandırma, sosyal statü yükselmeleri için bir araçtır. Mesleki niteliklerin artırılması, uzmanlaşma ve yönelimlerle yakından ilgilidir. İş ortamı, bir sosyal ilişkiler ortamıdır. Bundan kişinin özel yaşamı ve aile yaşamı da etkilenir. Meslek insana kişiliğini geliştirme şansı veren en önemli alandır. Kişinin mesleki rollerine göre belirlenen kazanç, sosyal durumun istikrarını belirler. İnsanların meslekleriyle olan ilişkileri problemsiz değildir. Kadınların çifte yükü, meslekte yükselme şansı olmayan işçiler gibi çeşitli sorunlar söz konusudur.
#26
SORU:
Kanada'da hızla büyüyen iş sektörleri nelerdir?
CEVAP: Yiyecek hizmetleri/işleri, iletişim işçileri, elektrik makine tamiri işi ve teknisyenler.
Yiyecek hizmetleri/işleri, iletişim işçileri, elektrik makine tamiri işi ve teknisyenler.
#27
SORU:
Türkiye'de hızla büyüyen ve gerileme gösteren meslek gruplar nelerdir?
CEVAP:
Türkiye'de hizmet işçileri ve üretim işçilerine ihtiyaç hızla artarken tarım işçilerine olan gereksinim azalmaktadır.
#28
SORU:
Yönetici olarak çalışan grubu tanımlayınız.
CEVAP: - Başkanlar, üst düzey yöneticiler ve kanun yapıcılar
- Ticari ve idari müdürler
- Üretim ve uzmanlaşmış hizmet müdürleri
- Ağırlama, perakende ve diğer hizmet müdürleri
- Başkanlar, üst düzey yöneticiler ve kanun yapıcılar
- Ticari ve idari müdürler
- Üretim ve uzmanlaşmış hizmet müdürleri
- Ağırlama, perakende ve diğer hizmet müdürleri
#29
SORU:
Profesyonel mesleğin tanımına ilişkin öne çıkan ortak unsurlar nelerdir?
CEVAP:
1. Anlaşılması ve kullanılması güç, fakat talep edilen bir bilgi
2. Yüksek eğitim düzeyi ve hayat boyu öğrenim bilinci
3. Piyasada ayrıcalıklı bir yer ve kontrol olanağı
4. Bilgiye dayalı mesleki statü ve maddi ödüller
5. Örgütlenme sayesinde kazanılmış topluluk, üyelik ve kurum kimliği duygusu
6. Bağlılık, sorumluluk ve meslektaşlık bilinci
#30
SORU:
Profesyonel mesleği karakterize ettiği düşünülen altı niteliği maddeler halinde yazınız.
CEVAP:
• Genel, sistematik bilgi
• Müşteriler üzerinde otorite
• Kendi çıkarlarından çok toplumun çıkarlarına yönelme
• Dışsal kontrol yerine öz kontrol mekanizması
• Mesleğin profesyonel olduğunun toplum ve yasalar tarafından onaylanması
• Ayırt edici kültür
#31
SORU:
Süreç yaklaşımını tanımlayınız.
CEVAP:
Süreç yaklaşımı bir mesleğin profesyonel statüye ulaşmak için geçirdiği tarihsel aşamalara ve profesyonel bir mesleği karakterize eden içsel süreçlere odaklanan bir yaklaşımsır.
#32
SORU:
Ritzer, profesyonel meslek olma yolundaki süreçleri nasıl ifade etmiştir?
CEVAP:
Mesleğin tam zamanlı hâle gelmesi, isim değişimi ile mesleğin özel olarak seçilmiş bazı kişilere ait bir nüfuz alanına sahip olması, ulusal bir dernek kurulması, eğitim alanının açılması, etik kurallarının belirlenmesi, popüler ve yasal bir destek kazanmak için politik girişimlerde bulunulmasıdır.
#33
SORU:
Modern yani endüstriyel toplumların sahip olduğu özelliklerden beş tanesini yazınız.
CEVAP:
Büyük ölçekli işletmeler, Mekanik evren yada organizasyon anlayışı ve kişisellikten uzaklaştırma, Rasyonalite ve püritan etik, ilerleme ve evrim anlayışı, Düzen ve homojenleşmedir.
#34
SORU:
Enformasyon yani bilgi toplumunun temel özelliklerinin birkaç tanesini yazınız.
CEVAP:
• Enformasyon/bilgi temelli ekonomiye ve topluma yöneliş
• Endüstri toplumunun simgesi olan makine teknolojisinin yerini, enformasyon toplumunda iletiflim ve enformasyon teknolojilerinin ve ağlarının alması
• Küresel rekabet,
• Hızlı değişim
•Ölçek ekonomisinden zaman ekonomisine yöneliş,
• Esneklik ve çeviklik,
• Bürokratik yapıların ayak bağı olarak görülmesi,
• Her alanda merkeziyetçilikten uzaklaşma
#35
SORU:
Bilgi Toplumu nedir?
CEVAP:
Son yüzyılda çalışma yaşamında ortaya çıkan genel eğilimlere dikkat çekilirse bilgi toplumu dinamikliğini bilgiden alan, öncü insanlarını toplumun talep ettiği becerilerle yetişmiş uzmanlar ve profesyonellerin oluşturduğu, ana üretim sektörünün de hizmetler olduğu bir toplumdur.
#36
SORU:
Bilgi toplumlarında hangi hizmetler hız kazanmıştır?
CEVAP:
Bilgi toplumu, daha önce görülmemiş bir hızla “bilginin toplanması, işlenmesi ve dağıtılmasıyla ilgili faaliyetlerin arttığı” bir toplumdur.
#37
SORU:
Türkiye'de iş gücünün eğitim ve yaş dağılımlarını yazınız.
CEVAP:
İş gücünün eğitim ve yaş dağılımları toplam iş gücünün % 17,4’ünü 15-24 yaş grubundakiler oluşturmaktadır. Lise altı eğitimlilerde iş gücüne katılma oranı; erkekler için % 70,4, kadınlar için %25,9’dur. Yüksek öğretim mezunu erkeklerde % 85 olan iş gücüne katılma oranı, kadınlarda %70,2’dir.