Kaya kütlelerinin veya bütünlüğü bozularak ana kayadan ayrışarak kopan malzemenin yerçekimi etkisiyle yamaçlardan aşağıya doğru yavaş veya hızlı bir şekilde kütlesel olarak yer değiştirmesi olayına kütle hareketleri denilmektedir.

Kütle hareketleri, depremlerden, eriyen karın ya da yoğun bir yağmurun etkisiyle, volkanik aktivitelerin yarattığı titreşimler ile patlamalar ve gök
gürültülerinden dahi etkilenip gerçekleşebilirler.

Kütle hareketlerinin, rutin bir doğa olayı olmasına rağmen insan hayatını tehdit edici bir yanı da bulunmaktadır. Kütle hareketleri bitki örtüsünün yok olmasına, dolaylı yoldan taşkın olaylarına sebebiyet verebilir.

Genel olarak toprak zemin, kaya veya molozların yerçekimine yenik düşerek, genellikle yağış veya rüzgâr gibi dış etmenler tarafından yamaç aşağı hareket etmeleri olarak tanımlanmaktadır.

Can ve mal kaybının yanı sıra kentleşmeye zarar vermekte ve verimli tarım alanlarında, akarsuların kalitesinde olumsuz etkiler, tahribatlar yaratmaktadır.

Yüzey Bilimi. Yeryüzünün aşınması ve engebelenmesindeki gelişimleri inceleyen bilim dalıdır.

Toprak ve kireçle karışık taş kırıntıları, yapı döküntüsü, inşaat atığıdır.

Heyelanları tetikleyen bir faktör olabileceği gibi, birden çok faktörün birlikte etkin olduğu da bilinmektedir. Heyelanların oluşması için, belirli şartlar yerine gelmesi gerekmektedir.
• Yamacın eğim açısının yüksek olması
• Toprak özellikleri (özellikle kil içeriğinin
yüksekliği)
• Bölgede yağışların yüksek seviyelerde olması
• Tabakaların yamaç eğimi ile yanı yönelime
sahip olması
• Yol yapım çalışmaları ile yamaç denge profilinin bozulması
Gibi şartlar yerine geldiğinde kaya yenilmesi
olur ve heyelan meydana gelir.

Heyelan oluşumundaki en büyük unsurlardan bir tanesi yamaç malzemesindeki su içeriğidir. Eriyen karlar ve yoğun yağışlardan gelen su, yenilme olasılığını büyük ölçüde arttırır. Suyun yamaca eklediği ek yük ise heyelan tetiklemesine neden olabilir.

Suya bağlı diğer bir etmen de ani kar erimesi olarak değerlendirilir. Bilindiği gibi, su donduğunda genişleyen, hacmi artan bir maddedir. Bu anlamda, kayalardaki çatlaklara dolan suyun soğuk havalarda donması ve erimesi çatlakları genişleterek kaya dayanımını azaltacaktır.

Depremler ve volkanik yüzey sarsıntıları, Aşırı yağışlar, İnsan etmeni.

Düşme, devrilme, kayma, ayrılma, akma.

Heyelanlar en temel anlamda 4 kısımdan oluşurlar.

Taç Kısmı

Yenme Kısmı

Toplanma Kısmı

Topuk Kısmı

Heyelanların taç kısmı heyelanın en üst kısmını, heyelan sonrasında açığa çıkan en üst kısımdır. Taç kısmında oluşan yarıklardan heyelanın aktivitesi hakkında yorum yapılabilir.

Toplanma kısmının altında bulunan en uç kısımdır. Topuk kısmının önemi daha sonrasında tekrar oluşabilecek bir heyelana karşı önlem alma konusundaki önemidir.

Arazi Kullanımı
Bitki Örtüsü Yoğunluğu
Topoğrafyası
Jeolojik Özellikleri araştırılır.

Heyelan değerlendirme analizlerinde çeşitli yöntemler olsa da, en popüler ve geçerli olan yöntemler;
ICONA, USLE, LEAM, MOSES, GLEAMS'tir. Fakat en çok kullanılan ICONA olmuştur.

Günümüzde en çok kullanılan heyelan analizi yöntemi Düzenlenmiş Evrensel Toprak Kaybı Denklemi (RUSLE) yöntemidir.

RUSLE yönteminde kullanılan parametreler Ortalama toprak kaybı, Yağış erozyon faktörü, Toprak heyelan faktörü, Eğim uzunluk ve eğim dikliği faktörü (Topografya faktörü), Arazi örtüsü ve yönetimi faktörü, heyelan kontrol ve önleyicilik gibi etmenlerdir.

RUSLE yöntemi, arazi kullanımı ve önceki kütle hareketlerinden toplanan veriler ile oldukça detaylı heyelan analizi yapabilmekte, üstelik 15 günlük hareketleri bile değerlendirebilmektedir.